جمهوری اسلامی دو شهروند فرانسوی، «سیسیل کوهلر» و «ژاک پاریس»، را که از سه سال پیش در بازداشت بهسر میبرند، به اتهام جاسوسی برای سرویسهای اطلاعاتی فرانسه و اسرائیل به حبسهای طولانی محکوم کرده است. خبرگزاری رسمی قوه قضاییه ایران روز سهشنبه ۱۴ اکتبر این حکم را اعلام کرد؛ حکمی که چشمانداز آزادی این دو زندانی را که از سوی پاریس «گروگانهای دولتی» خوانده میشوند، دورتر از همیشه کرده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری میزان، دادگاه در رأی بدوی خود اعلام کرده است که یکی از متهمان به شش سال زندان برای جاسوسی به نفع سرویسهای اطلاعاتی فرانسه و پنج سال زندان دیگر به اتهام «همدستی برای ارتکاب جرم علیه امنیت ملی» محکوم شده است. افزون بر این، او به ۲۰ سال تبعید بهدلیل «همکاری اطلاعاتی با اسرائیل» نیز محکوم شده است. طبق قوانین قضایی ایران، در صورت صدور چند حکم، تنها سنگینترین مجازات اجرا میشود.
متهم دوم نیز بنا بر اعلام دستگاه قضایی به ده سال زندان به اتهام جاسوسی برای فرانسه، پنج سال زندان به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و هفده سال زندان دیگر بهدلیل «همکاری اطلاعاتی با اسرائیل» محکوم شده است. هویت دقیق دو فرد محکومشده در گزارش میزان ذکر نشده است، اما ناظران در تهران و پاریس تقریباً مطمئناند که این احکام به سیسیل کوهلر، معلم فرانسوی، و شریک زندگیاش ژاک پاریس مربوط است. طبق قانون، محکومان تا بیست روز فرصت دارند به دیوان عالی کشور اعتراض کنند.
منابع فرانسوی تاکنون از اظهار نظر مستقیم درباره هویت دو زندانی خودداری کردهاند، اما وزارت خارجه فرانسه پیشتر تصریح کرده بود که کوهلر و پاریس در واقع «بهعنوان گروگانهای سیاسی در ایران نگه داشته میشوند». خانوادههای آنها نیز وضعیت جسمی و روحیشان را «بهشدت نگرانکننده» توصیف کردهاند.
این احکام در حالی صادر شده است که تنها یک ماه پیش، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، از مذاکراتی میان تهران و پاریس برای تبادل زندانیان خبر داده بود. او گفته بود گفتوگوها درباره مبادلهی چند زندانی فرانسوی در ایران با یک زن ایرانی در فرانسه «به مرحله نهایی نزدیک شده است».
زن مورد اشاره «مهدیه اسفندیاری» است که در فوریه گذشته بهاتهام «تبلیغ تروریسم در شبکههای اجتماعی» در فرانسه بازداشت شده بود. تهران معتقد است او بهطور غیرقانونی در فرانسه در بازداشت به سر میبرد و خواستار آزادیاش شده است.
در سالهای اخیر، ماجرای بازداشت و تبادل زندانیان میان ایران و کشورهای اروپایی، از جمله فرانسه، به موضوعی تکراری و تنشزا بدل شده است. بین سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، دستکم پنج شهروند فرانسوی پس از ماهها یا سالها زندان در ایران آزاد شدهاند. تنها هفته گذشته نیز «لنارت مونترلوس»، جوان فرانسوی-آلمانی متهم به جاسوسی، پس از تبرئه از اتهامات، به فرانسه بازگشت.
با این حال، صدور حکم سنگین علیه کوهلر و پاریس میتواند نشانهای از بنبست جدید در روابط تهران و پاریس باشد. دو کشوری که در ظاهر هنوز کانالهای دیپلماتیک خود را باز نگه داشتهاند، اما در عمل هرچه بیشتر درگیر پروندههای قضایی و اتهامات متقابل شدهاند.
در حالی که پاریس میگوید دو شهروندش «بیگناه و گروگان دولت ایران» هستند، تهران آنها را مأموران اطلاعاتی خارجی میداند که در خدمت قدرتهایی قرار دارند که با جمهوری اسلامی در حال «جنگ امنیتی و رسانهای» هستند. نتیجه نهایی این پرونده، بار دیگر آزمونی برای میزان انعطاف دو پایتخت در مسیر مذاکرات احتمالی آینده خواهد بود.
