مقامهای پاکستانی روز یکشنبه اعلام کردند که پس از درگیری مسلحانه میان نیروهای دو کشور، گذرگاههای مرزی پاکستان با افغانستان بسته شده است.
به گفته منابع امنیتی، نیروهای افغان شب گذشته به سوی پاسگاههای مرزی پاکستان آتش گشودند؛ وزارت دفاع افغانستان این اقدام را پاسخی به حملات هوایی اخیر پاکستان در خاک افغانستان دانست.
در مقابل، پاکستان نیز با گلولهباران توپخانهای و شلیک سلاح سنگین واکنش نشان داد و بنا بر گزارشها، چند پاسگاه مرزی افغانستان در این حملات منهدم شد.
به گفته مقامهای محلی، صبح یکشنبه درگیریها تقریباً متوقف شده اما در منطقه کرم پاکستان هنوز تیراندازی پراکنده ادامه دارد.
اسلامآباد دو گذرگاه اصلی تورخم و چمن و همچنین سه گذرگاه فرعی خَرلاچی، انگور اده و غلامخان را بسته است.
سخنگوی دولت طالبان، ذبیحالله مجاهد، در واکنش گفت: «هیچ تهدیدی در هیچ بخشی از خاک افغانستان وجود ندارد.»
پاکستان طالبان را متهم میکند که پناهگاههایی برای شورشیان تحریک طالبان پاکستان (TTP) فراهم کرده است؛ اتهامی که کابل آن را رد میکند.
به گفته منابع امنیتی، حملات هوایی پاکستان روز پنجشنبه در کابل رهبر گروه تحریک طالبان پاکستان را هدف قرار داده بود، اما هنوز مشخص نیست که او کشته شده یا زنده مانده است.
تحریک طالبان پاکستان سالهاست برای سرنگونی دولت اسلامآباد و برپایی نظامی با قرائت سختگیرانه از شریعت اسلامی در پاکستان میجنگد و روابط نزدیکی با طالبان افغانستان دارد.
افزایش تنش در دیورند؛ دعوت به آرامش
خبرگزاری ایرنا نیز نوشته است: ادرگیریهای مرزی افغانستان و پاکستان در امتداد «خط دیورند» به مرحله جدیدی رسیده است. این تنشها که با حمله هوایی پاکستان به داخل خاک افغانستان آغاز شد، اکنون با عملیات زمینی گسترده حکومت طالبان و ادعای تصرف پایگاههای مرزی پاکستان وارد فاز تازهای شده است. در این میان، جامعه بینالمللی از دو طرف میخواهد با خویشتنداری و گفتوگو، تنشها را کاهش دهند.
به گزارش روز یکشنبه ایرنا، در پی حملات هوایی اخیر پاکستان به کابل که ادعا شد بر اثر آن «نور ولی محسود»، رهبر گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) کشته شده است، تنشهای بین دو کشور همسایه به شدت افزایش یافته و درگیریهای گستردهای در امتداد خط مرزی دیورند رخ داده است. این تحولات نشاندهنده تنشهای عمیق تاریخی و چالشهای امنیتی پیچیده در منطقه است.
خط دیورند، که در سال ۱۸۹۳ میلادی توسط انگلیس تعیین شد، مرز سیاسی میان افغانستان و پاکستان را تشکیل میدهد و همواره به عنوان یک موضوع مناقشهبرانگیز و عامل تنشهای تاریخی بین دو کشور تلقی شده است.
آغاز چرخه درگیری؛ از آسمان تا زمین
این دور جدید از تنشها پس از آن شعلهور شد که بر اساس گزارشهای متعدد، نیروی هوایی پاکستان در تاریخ ۱۷ مهر ماه (۹ اکتبر) حملاتی را در کابل و چند ولایت مرزی افغانستان از جمله پکتیکا، خوست و ننگرهار انجام داد. مقامات پاکستانی با خودداری از تایید یا تکذیب مستقیم این حمله، بر «حق دفاع از امنیت خود» تاکید کردند و هدف آن را عناصر گروه «تحریک طالبان پاکستان» (TTP) عنوان نمودند. در مقابل، حکومت افغانستان این اقدام را «نقض آشکار حاکمیت ملی و قوانین بینالمللی» محکوم کرد.
عملیات تلافیجویانه طالبان و ادعای پیشروی مرزی
در پاسخ به این حمله، نیروهای طالبان در شبانگاه ۱۹ مهر (۱۱ و ۱۲ اکتبر) حملات گستردهای را علیه مواضع مرزی پاکستان در امتداد خط دیورند آغاز کردند. وزارت دفاع افغانستان در بیانیهای اعلام کرد این عملیات، پاسخی به «نقض مکرر حریم هوایی» توسط پاکستان بوده است.
بر اساس ادعاهای منابع وابسته به طالبان که از سوی رسانههای مختلف گزارش شده، نیروهای آنان موفق به تصرف چندین پاسگاه مرزی پاکستان در ولایتهای مختلف از جمله کنر، ننگرهار و هلمند شدهاند. برخی از این گزارشها حتی از عقبنشینی نیروهای پاکستانی در برخی مناطق و ورود طالبان به عمق ۱۰ کیلومتری خاک پاکستان خبر میدهند.
روایتهای متعارض و واکنشهای دیپلماتیک
از سوی دیگر، پاکستان به شدت حملات مرزی طالبان را محکوم کرده و آن را «اقدام تجاوزکارانه» خوانده است. وزیر کشور این کشور تاکید کرد پاکستان «پاسخ کوبنده و دقیق» به این اقدامات خواهد داد. منابع امنیتی پاکستانی نیز ادعا کردند که در عملیات متقابل
خود، یک پایگاه کلیدی طالبان به نام «منوجبا» را منهدم و ۱۹ پایگاه دیگر را به تصرف درآوردهاند.
دعوتهای بینالمللی به آرامش: ایران و عربستان در پی کاهش تنشها
این تنشها با واکنشهای بینالمللی همراه بوده است. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با ابراز نگرانی، بر ضرورت احترام متقابل به تمامیت سرزمینی تاکید و اعلام کرد ایران آماده هرگونه مساعدت برای کاهش تنش بین این دو کشور همسایه و مسلمان است.
عربستان سعودی نیز از طرفین خواست تا با خویشتنداری و در پیش گرفتن گفتوگو، از تشدید تنشها خودداری کنند.
اگرچه وزارت دفاع افغانستان پایان عملیات خود را اعلام کرده، اما پاکستان تاکید دارد که عملیات انتقامجویانه خود را «با قدرت تمام ادامه خواهد داد». با این حال، تحلیلگران تاکید میکنند که «جنگ و درگیری بزرگ به نفع هیچکدام از دو کشور نیست»، چرا که اقتصاد هر دو وضعیت مطلوبی ندارد و یک جنگ فرسایشی میتواند تبعات بسیار بدی برای مردم آنان داشته باشد. در همین راستا، مقامات دو کشور نیز بر اهمیت «مذاکره و دیپلماسی» به عنوان کلید حل مشکلات تاکید کردهاند.
