قدردانی از پیشگامان چارچوبهای فلزی–آلی (MOFs)؛ موادی با «فضای داخلی عظیم» برای جذب گازها و آب
آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ را به سوسومو کیتاگاوا (دانشگاه کیوتو)، ریچارد رابسون (دانشگاه ملبورن) و عمر م. یاخی (دانشگاه کالیفرنیا در برکلی) برای توسعه چارچوبهای فلزی–آلی (MOFs) اعطا کرد. کمیته نوبل این سازههای مولکولی را به «کیف جادویی هرماینی» تشبیه کرد: کوچک از بیرون، اما با فضای داخلی بسیار بزرگ که امکان عبور و ذخیره گازها و مواد شیمیایی را میدهد.
این ساختارها که از اواخر دهه ۱۹۸۰ پایهگذاری شدند، با ایجاد شبکههای پایدار فلز–لیگاند همچون «اسکلت یک خانه»، میتوانند دیاکسیدکربن را جذب، یا از هوای خشک صحرایی آب بگیرند و مسیر مواد مهندسیِ سفارشساز در انرژی، محیطزیست و حسگرها را هموار کنند.
هاینر لینکه، رئیس کمیته نوبل شیمی، گفت MOFها «ظرفیت عظیمی» برای مواد با کارکردهای نو دارند. کیتاگاوا نیز پس از اعلام جایزه گفت: «از بهرسمیتشناختهشدن پژوهشِ طولانیمدتم عمیقاً خوشحال و مفتخرم.»
مراسم اهدای جوایز ۱۰ دسامبر در استکهلم برگزار میشود.
