پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه، محور اصلی اختلاف میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، موضوع غنیسازی اورانیوم در خاک ایران بود. دولت ترامپ در جریان پنج دور مذاکرات، بر سیاست «غنیسازی صفر» تأکید داشت، در حالی که جمهوری اسلامی خواهان تضمین حق خود برای انجام غنیسازی در داخل کشور بود. اکنون عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در گفتوگویی با فایننشال تایمز ضمن تأکید بر به رسمیت شناختن حق غنیسازی ایران، دو شرط را برای ازسرگیری مذاکرات مطرح کرده است. او اعلام کرده بدون تحقق این دو شرط، قادر نخواهد بود «مقامات ارشد» و مخالفان داخلی مذاکره را برای ادامه گفتوگو با آمریکا متقاعد کند.
عراقچی در این مصاحبه گفت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل که آمریکا مدت کوتاهی پس از شروع آن، با آنکه در حال مذاکره با ایران بود، به این جنگ پیوست، نمیپذیرد که وضعیت به حالت عادی و سابق برگشته است.
عباس عراقچی، در مصاحبه با روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز اعلام کرد آمریکا بایستی پیش از هرگونه مذاکره، موافقت کند خسارتهایی که ایران در طول جنگ ماه گذشته میلادی متحمل شده است را جبران کند.
عراقچی در این مصاحبه گفت: آنها بایستی توضیح دهند که چرا در میانه مذاکرات به ما حمله کردند. آنها باید تضمین دهند که این کار را [در طول مذاکرات در آینده تکرار نخواهند کرد. آنها بایستی خسارتهایی که زدهاند را جبران کنند.
عراقچی همچنین در این مصاحبه گفت که او و استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در امور خاورمیانه از زمان آغاز جنگ پیامهایی را با همدیگر رد و بدل کردهاند. به گفته عراقچی آمریکا نیاز به یک «راه حل بُرد-بُرد» برای حل بن بست چندینساله برنامه هستهای ایران نیاز دارد. عراقچی گفت: «مسیر مذاکرات باریک است؛ اما غیر ممکن نیست. اگر ما برای مذاکره میرویم، من بایستی سلسله مراتبم را قانع کنم. [از آن سو] طرف مقابل نیز با عزمی جدی برای یک توافق برد-برد میآید.»
وزیر خارجه کشورمان همچنین گفت ویتکاف به او پیشنهاد ازسرگیری مذاکرات را داده و تلاش کرده او را متقاعد سازد که این مسأله امکانپذیر است. با این حال عراقچی گفت: «ما نیاز به اقدامات اعتمادساز از طرف آنها (آمریکاییها) داریم.»
عراقچی همچنین در توضیح اقدامات اعتمادساز گفت این اقدامات بایستی شامل جبران خسارت مالی و دادن این تضمین باشد که ایران بار دیگر در طول مذاکرات هدف حمله قرار نخواهد گرفت.
عراقچی گفت: «پیام من به ویتکاف پیچیده نیست؛ من گفتم تجاوز اخیر ثابت کرد هیچ راه حل نظامی برای برنامه هستهای ایران وجود ندارد؛ اما با مذاکره به راه حلی دست یافت.»
طبق گزارش فایننشال تایمز، عراقچی در این مصاحبه گفت یک تأسیسات جدید غنیسازی نزدیک اصفهان نیز که ایران پیش از جنگ گفته بود در پاسخ به اقدام شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعال خواهد کرد نیز هدف حمله قرار گرفته است.
عراقچی گفت: تا جایی که میدانم، آمادهسازیها [برای غنی سازی] انجام شده بود، اما زمانی که حمله صورت گرفت، [این تأسیسات] فعال نشد.
عراقچی همچنین در توضیح چالشهایی که پیش روی از سرگیری دیپلماسی دارد گفت جنگ، مقاومت فزایندهای را در برابر مذاکرات در ساختار حاکم در ایران بوجود آورده و اینها، علاوه بر آن است که برخی در جمهوری اسلامی خواهان تسلیحاتی کردن برنامه هستهای ایران شدهاند.
وزیر خارجه در ادامه گفت حکومت به برنامه صلحآمیز و غیرنظامی هستهای پایبند هست و دکترین خود را در این زمینه تغییر نخواهد داد.
با این حال عراقچی گفت این جنگ تنها به بیاعتمادی به رئیس جمهور آمریکا دامن زد که در طول دوره نخست ریاست جمهوریاش از برجام که میان ایران و دولت اوباما و دیگر قدرتهای جهانی به امضا رسیده بود، خارج شد.
او گفت: «احساسات ضد مذاکرهای بسیار بالاست. به من میگویند بیش از این زمانتان را هدر ندهید. گول آنها را نخورید. اگر آنها برای مذاکره میآیند، تنها برای دیگر مقاصدشان است.»
به نوشته این نشریه بریتانیایی، با آنکه ایران همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به حال تعلیق درآورده، اما عراقچی گفت انتظار میرود مذاکرات با آژانس، ماه آتی میلادی بر سر چگونگی همکاری برگزار شود.
عراقچی همچنین گفت نمیداند ذخایر اورانیوم غنی شده کجاست؛ اما تهران ظرفیت غنیسازی را حفظ کرده است.
عراقچی گفت: «ساختمانها میتوانند دوباره ساخته شوند. ماشین آلات را میشود جایگزین کرد؛ چرا که فناوری همین جاست. ما شمار زیادی دانشمند و تکنیسین داریم که در تأسیسات ما کار کردهاند.»
عراقچی بار دیگر گفت مادامی که ترامپ خواهان غنیسازی صفردرصدی است، توافقی در کار نخواهد بود؛ اما واشینگتن میتواند نگرانیهایش را از طریق مذاکره حل کند.
او گفت: «ما میتوانیم مذاکره کنیم. آنها میتوانند استدلالهای خود را ارائه دهند و ما نیز استدلالهای خود را ارائه خواهیم داد. اما اینکه غنیسازی صفر درصد باشد؛ ما چنین چیزی را نخواهیم داشت.»
این در حالی است که به نوشته فایننشال تایمز، یک مقام آمریکایی گفته است آمریکا آماده مذاکرات مستقیم با ایرانیهاست. همچنین در حالی آمریکاییها از مذاکره سخن میگویند که دولت ترامپ روز چهارشنبه با دور جدیدی از تحریمها بر شبکه حمل و نقل نفتی ایران، تلاش کرد تا کارزار فشارحداکثری بر ایران را حفظ کند.
عراقچی در پایان این مصاحبه گفت اگر قدرتهای اروپایی به مذاکره پایان دهند، تهران نیز متقابلا چنین خواهد کرد. او گفت: در خصوص اروپا، اکنون دلیلی برای مذاکره وجود ندارد؛ چرا که آنها نمیتوانند تحریمها را بردارند. آنها نمیتوانند هیچ کاری انجام دهند. اگر آنها مکانیسم ماشه را فعال کنند، این به معنای پایان راه برای آنها خواهد بود. »
