در بحبوحهی گرسنگی گسترده و مرگبار در نوار غزه، که نهادهای بینالمللی آن را «قحطی ساخت بشر» توصیف کردهاند، یکی از وزرای دولت اسرائیل در اظهاراتی جنجالی و بیپرده از سیاستهایی سخن گفت که بهنظر میرسد آشکارا بر حذف فیزیکی و پاکسازی قومی فلسطینیان دلالت دارد.
«آمیخای الیاهو»، وزیر میراث فرهنگی اسرائیل و از اعضای حزب راست افراطی «اتسما یهودیت» به رهبری «ایتامار بنگویر»، روز پنجشنبه در گفتوگو با رادیو عبریزبان «کول باراما» با اشاره به وضعیت بحرانی در غزه گفت: «ما نباید نگران گرسنگی در نوار غزه باشیم. ما کاملاً دیوانه شدهایم!»
او همچنین با ادبیاتی آشکارا نسلکُشانه اظهار کرد: «دولت برای محو غزه عجله دارد. ما خدا را شکر میکنیم که این شر را از بین میبریم و جمعیت را محو میکنیم. غزه یهودی خواهد شد.»
این اظهارات در حالی بیان میشود که ارتش اسرائیل به بمباران گسترده مناطق مختلف غزه ادامه میدهد، جایی که سطح گرسنگی، به گفتهی سازمانهای بینالمللی، به مراحل فاجعهبار رسیده و صدها هزار غیرنظامی – از جمله کودکان – به غذا و آب آشامیدنی دسترسی ندارند. در تصاویر منتشرشده از غزه، کودکان نحیف و زنان و سالمندان گرسنه، در میان آوار و بیپناهی، فریاد کمک سر میدهند، در حالی که اسرائیل همچنان مسیرهای امدادرسانی را مسدود میکند و جامعه جهانی را بهخاطر وضعیت انسانی بهوجودآمده مقصر میداند.
اسرائیل در تلاش برای انکار مسئولیت قحطی گسترده در غزه
به گزارش گاردین مقامات و وزرای اسرائیلی یا انکار میکنند که فلسطینیها با گرسنگی مواجهاند، یا میگویند این موضوع تقصیر اسرائیل نیست.
در حالی که شواهد گستردهای اسرائیل را مسئول گرسنگی و کشتار غیرنظامیان فلسطینی در غزه معرفی میکنند، این رژیم کارزار تبلیغاتی گستردهای را به راه انداخته تا مسئولیت را از دوش خود بردارد.
در شرایطی که دهها دولت، سازمانهای وابسته به سازمان ملل متحد و شخصیتهای بینالمللی مسئولیت اسرائیل را مستند کردهاند، مقامات و وزرای اسرائیلی تلاش کردهاند تا وانمود کنند گرسنگیای در غزه وجود ندارد، یا اگر هم هست، تقصیر اسرائیل نیست، و یا تقصیر را متوجه حماس یا سازمان ملل و نهادهای امدادی کردهاند.
این تلاشهای تبلیغاتی حتی در حالی ادامه دارد که یکی از وزرای دولت اسرائیل، آمیحای الیاهو (وزیر میراث فرهنگی از جناح راست افراطی)، به نظر میرسد سیاستی بیپروا از گرسنگی دادن، نسلکشی و پاکسازی قومی را توصیف کرده که اسرائیل پیشتر انکار کرده و گفته این سیاست رسمی نیست.
در بحبوحه شواهدی از مرگهای فزاینده ناشی از گرسنگی در غزه، از جمله مرگ کودکان، و تصاویر و گزارشهای تکاندهنده از سوءتغذیه، اسرائیل تلاش کرده خود را از مسئولیت آنچه رئیس سازمان جهانی بهداشت (WHO) «قحطی گسترده ساخت بشر» توصیف کرده، مبرا کند.
این دیدگاه در بیانیه مشترک این هفته توسط ۲۸ کشور – از جمله بریتانیا – مورد تأیید قرار گرفت. در این بیانیه آمده است: «رنج غیرنظامیان در غزه به سطوح بیسابقهای رسیده است. مدل تحویل کمکهای بشردوستانه توسط دولت اسرائیل خطرناک است، بیثباتی را تشدید میکند و کرامت انسانی فلسطینیان غزه را از آنها سلب میکند.
ما قطرهچکانی کردن کمکها و کشتار غیرانسانی غیرنظامیان، از جمله کودکان، را که در جستجوی نیازهای ابتدایی خود مانند آب و غذا هستند، محکوم میکنیم.»
برخی مقامات اسرائیلی در اظهارات علنی اندکی محتاطتر بودهاند، از جمله نخستوزیر بنیامین نتانیاهو که بهطور مبهم وعده داده بود «گرسنگی در غزه نخواهد بود».
با این حال، در یک نشست خبری غیررسمی برای خبرنگاران، یکی از مقامات ارشد امنیتی اسرائیل موضعی سرسختتر اتخاذ کرد و مدعی شد که «هیچ گرسنگیای در غزه وجود ندارد» و تصاویر کودکان گرسنه روی صفحه اول روزنامهها را مربوط به کودکانی با «بیماریهای زمینهای» دانست.
دیوید منسر، سخنگوی دولت اسرائیل، این هفته به اسکای نیوز گفت: «در غزه قحطی وجود ندارد – بلکه قحطی حقیقت وجود دارد.»
در تضاد با این ادعا، سازمان پزشکان بدون مرز اعلام کرد که یکچهارم از کودکان خردسال و مادران باردار یا شیردهی که در کلینیکهای این سازمان معاینه شدهاند دچار سوءتغذیه بودهاند. این گزارش یک روز پس از آن منتشر شد که سازمان ملل اعلام کرد یکپنجم کودکان در شهر غزه با سوءتغذیه مواجهاند.
با این حال، تلاشهای اسرائیل برای انکار مسئولیت، با یک واقعیت بنیادی تضعیف میشود: بهعنوان یک قدرت اشغالگر در وضعیت درگیری، اسرائیل طبق قوانین بینالمللی موظف است وسایل بقا را برای جمعیت تحت اشغال فراهم کند.
در حالی که اسرائیل مکرراً حماس را به ربودن کمکهای غذایی متهم کرده، این ادعا با یک ارزیابی فاششده از سوی ایالات متحده که به دست خبرگزاری رویترز رسیده، زیر سؤال رفته است. این ارزیابی نشان داد هیچ مدرکی مبنی بر سرقت سازمانیافته کمکهای بشردوستانه تأمینشده توسط آمریکا از سوی حماس وجود ندارد.
در بررسی ۱۵۶ مورد از سرقت یا مفقود شدن کمکهای تأمینشده توسط آمریکا، که از سوی شرکای امدادی ایالات متحده بین اکتبر ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۵ گزارش شدهاند، آمده است: «هیچ گزارشی مبنی بر اینکه حماس از این کمکها سود برده باشد ثبت نشده است.»
در هفتههای اخیر، اسرائیل همچنین تلاشهای خود برای مقصر دانستن سازمان ملل در مشکلات مربوط به توزیع کمکها را افزایش داده و از «کمکاری جامعه بینالملل و سازمانهای بینالمللی» سخن گفته است. این ادعاها در حالی مطرح میشود که شواهد روشنی از تلاشهای اسرائیل برای تضعیف روند توزیع کمکها وجود دارد.
با وجود هشدارهای بینالمللی درباره خطرات انسانی ناشی از ممنوعیت فعالیت آنروا – آژانس اصلی سازمان ملل برای کمک به فلسطینیان و نهاد دارای بیشترین تجربه در غزه – اسرائیل فعالیتهای این سازمان را متوقف کرده است، که باعث پیچیدگی در روند امدادرسانی شده است.
در عوض، اسرائیل با حمایت آمریکا به بنیاد جنجالی و بیتجربهای به نام «بنیاد بشردوستانه غزه» تکیه کرده که محلهای استقرار آن بارها هدف تیراندازی و کشتار جمعی فلسطینیان درمانده توسط نیروهای اسرائیلی قرار گرفتهاند.
اسرائیل همچنان در کار امدادرسانی کارشکنی میکند. هفته گذشته اعلام کرد که ویزای کاری جاناتان ویتل، ارشدترین مقام امدادی سازمان ملل در غزه را تمدید نخواهد کرد. همچنین سخنگوی سازمان ملل، استفان دوجاریک، روز پنجشنبه اعلام کرد که اسرائیل هشت درخواست از شانزده درخواست سازمان ملل برای حمل کمکهای بشردوستانه در روز پیش از آن را رد کرده است.
او افزود که دو درخواست دیگر که ابتدا تأیید شده بودند، در مرحله اجرا با موانع میدانی روبرو شدند. او از الگویی از «موانع بوروکراتیک، لجستیکی، اداری و سایر مشکلات عملیاتی تحمیلشده توسط مقامات اسرائیلی» سخن گفت.
تمامی این مسائل، بحران انسانی در غزه را وارد مرحلهای اضطراریتر کردهاند؛ چرا که سازمانهای وابسته به سازمان ملل هشدار دادهاند ذخایر غذایی تخصصی برای درمان کودکان دچار سوءتغذیه شدید در آستانه پایان است. یک سخنگوی سازمان جهانی بهداشت روز پنجشنبه گفت: «اغلب ذخایر دارویی و تغذیهای برای درمان سوءتغذیه مصرف شده و آنچه در مراکز باقی مانده، بهزودی در صورت عدم تأمین مجدد، به پایان خواهد رسید.»
