پس از چهار روز درگیری شدید میان نیروهای دولتی سوریه و شبهنظامیان دروزی، ارتش سوریه از استان دروزینشین سویداء عقبنشینی کرد. این تصمیم، واکنشی به تحولات نظامی اخیر در جنوب سوریه و حملات هوایی اسرائیل به دمشق بود که خطر گسترش منازعه را تشدید کرده بود.
به گزارش رویترز، احمد الشرع، رئیسجمهور سوریه، روز پنجشنبه طی سخنرانیای اعلام کرد «گروههای دروزی مسئولیت تأمین امنیت در استان سویداء را بر عهده خواهند داشت» و این عقبنشینی بهمنظور «جلوگیری از کشیدهشدن کشور به جنگی جدید و گستردهتر» صورت گرفته است. او افزود: «ما منافع ملت سوریه را به هرجومرج و ویرانی ترجیح دادیم.»
درگیریها پس از آن آغاز شد که نزاعی محلی میان قبایل عرب بدوی و شبهنظامیان دروزی بالا گرفت. با ورود نیروهای ارتش سوریه به منطقه، شبهنظامیان دروزی به مقابله برخاستند و درگیریها گسترش یافت. در ادامه، ارتش اسرائیل نیز وارد عمل شد و طی سه روز متوالی، از جمله با هدف قرار دادن ساختمان وزارت دفاع سوریه در دمشق، دهها حمله علیه مواضع ارتش سوریه انجام داد.
به گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، در جریان این درگیریها بیش از ۳۵۰ نفر کشته شدهاند. اسرائیل اعلام کرده این حملات «پیامی به رئیسجمهور سوریه در ارتباط با وقایع سویداء» بوده است.
الشراع در سخنان خود با محکوم کردن حملات اسرائیل، آن را «هدفگیری گسترده تأسیسات غیرنظامی و دولتی» خواند و افزود: «تنها دخالت مؤثر میانجیگران آمریکایی، عرب و ترکیهای بود که منطقه را از سرنوشتی نامعلوم نجات داد.»
این بحران، بزرگترین چالش در برابر دولت جدید سوریه از زمان کشتارهای شمال غربی در ماه مارس بهشمار میآید؛ جایی که حمله نافرجام بقایای رژیم اسد به نیروهای امنیتی، به کشتهشدن بیش از ۱۵۰۰ غیرنظامی عمدتاً علوی انجامید.
اقلیت مذهبی دروزی که اکثریت جمعیت استان سویداء را تشکیل میدهد، از زمان سقوط بشار اسد در حال مذاکره با حکومت اسلامگرای جدید سوریه برای کسب نوعی خودمختاری است، اما هنوز توافق مشخصی در این زمینه حاصل نشده است.
برخی از دروزیها پس از درگیریهای اخیر، بیش از پیش از دولت فاصله گرفتهاند.
در سوی دیگر، برخی بزرگان مذهبی دروزی، مانند یوسف جربوع، خواستار اتخاذ رویکردی مصالحهجویانهتر با دمشق شدهاند. الشرع در سخنان خود به نقض حقوق غیرنظامیان اذعان کرد و گفت: «ما مصمم هستیم هر کسی که به برادران دروزی ما ظلم کرده یا آسیبی رسانده را تحت پیگرد قرار دهیم.»
وزیر خارجه ایالات متحده، مارکو روبیو، ضمن استقبال از آتشبس، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که توافقی برای بازگرداندن آرامش در منطقه حاصل شده و از همه طرفها خواست به تعهدات خود پایبند بمانند. او در سخنان جداگانهای گفت: «این وضعیت ناشی از رقابتهای دیرینه تاریخی بود که موجب سوءتفاهم بین اسرائیل و سوریه شد.»
الشرع اگرچه از عقبنشینی ارتش سخن گفت، اما اشارهای به وضعیت نیروهای امنیتی عمومی (مشابه ژاندارمری) سوریه در استان سویداء نکرد. مذاکرات برای تعیین جایگاه سویداء در ساختار دولت جدید همچنان ادامه دارد و اختلاف نظر در میان رهبری مذهبی دروزی نیز این روند را پیچیدهتر کرده است.
این درگیریها همچنین روابط تازه بهبود یافته میان اسرائیل و سوریه را در معرض تهدید قرار دادهاند. در هفتههای گذشته، مسئولان اسرائیلی و سوری در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، مذاکراتی امنیتی برگزار کرده بودند و مقامات سوری گفته بودند احتمال عادیسازی روابط با اسرائیل وجود دارد.
همزمان، دهها تن از دروزیهای ساکن اسرائیل در اعتراض به تحولات اخیر از مرز عبور کردند. ارتش اسرائیل اعلام کرد که در حال بازگرداندن این افراد است و نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، از شهروندان دروزی اسرائیلی خواست که از عبور از مرز خودداری کنند.
