.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در روز نهم جولای در پارلمان آلمان اعلام کرد که حملات اسراییل به ایران «قانونی ومشروع» است.
صدراعظم آلمان به بیانیه گروه هفت استناد می کند.
می دانیم که به تازگی بیانیهای از سوی کشورهای گروه هفت، شامل آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، کانادا، بریتانیا و ایالات متحده، انتشار یافت.
این بیانیه بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تأکید کرده است.
کارشناسان حقوق بین الملل اما نظر دیگری دارند.
از جمله در گزارش کارشناسی ۵۴ صفحه ای که توسط پارلمان آلمان منتشر شده است، مشروع بودن حمله اخیر به ایران مورد تردید جدی قرار گرفته است.
دولت آلمان تحت رهبری فریدریش مرتس بر این نقطه نظر پافشاری میکند که ایران در حال ساخت بمب اتمی بوده است و حقوق بین الملل به اسراییل این حق را می دهد تا دست به حمله پیشگیرانه بزند.
گروه هفت و از جمله دولت آلمان از قرار معلوم حقوق بین الملل را بنا به دلخواه خود تفسیر می کنند.
متر ومعیار برای تشخیص مشروعیت وقانونی بودن حمله اسراییل از منظر حقوق بین الملل چیست؟
پاسخ روشن است؟ منشور سازمان ملل!
مروری داشته باشیم بر نظرات تنی چند از استادان رشته حقوق دانشگاه های آلمان و گزارش کارشناسی پارلمان آلمان .
ماده ۲، تبصره ۴ منشور سازمان ملل متحد: ممنوعیت توسل به زور
ممنوعیت توسل به زور بر طبق ماده ۲، تبصره ۴ منشور سازمان ملل متحد، سنگ بنای منشور سازمان ملل متحد است.
این ماده قانونی، کشورهای عضو سازمان ملل متحد را از هرگونه تهدید یا توسل به زور در روابط بینالمللی منع میکند.
در منشور سازمان ملل متحد آمده است:
تمام اعضا در روابط بینالمللی خود از تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری خودداری خواهند کرد.
اسرائیل و ایران عضو سازمان ملل متحد هستند و بنابراین می باید از قوانین بینالمللی پیروی کنند.
بدین ترتیب حمله اسرائیل به ایران به معنای نقض این ممنوعیت و زیر پا گذاردن ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد است.
اما در کنار قاعده اصلی یعنی ممنوعیت توسل به زور، موارد استثنائی نیز پیش بینی شده است.
بدین معنا که کشورهای عضو میتوانند در شرایط استثنائی از زور به عنوان وسیله استفاده کنند.
کای آمبوس، استاد حقوق جزا و بینالملل در دانشگاه گوتینگن آلمان، توضیح میدهد که حقوق بینالملل موارد استثنایی را نیز در نظر می گیرد .از جمله به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد.
ماده ۵۱ منشور سازمان ملل: حق دفاع از خود
حق دفاع از خود در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است.
اما دارای شرایطی است که باید در نظر گرفته شود.
بدین معنا که توسل به زور مطابق با ماده ۵۱ در صورتی مجاز خواهد بود که شرایط مقدماتی فراهم باشد.
منشور سازمان ملل تاکید دارد که دفاع از خود از طریق توسل به زور تنها در صورتی مجاز است که امکان حمله ای قریب الوقوع از سوی مقابل وجود دارد.
وقت تنگ است و راه دیگری به غیر از توسل به زور باقی نمانده است.
در نتیجه یک کشور مجبور نیست منتظر بماند تا مورد حمله قرار گیرد.
میتواند از خود در برابر حملات قریبالوقوع دفاع کند.
این امر مستلزم آن است که خطر قریبالوقوع باشد.
اما قوانین بینالمللی حق دفاع پیشگیرانه از خود در برابر تهدیدات احتمالی آینده را به رسمیت نمیشناسد.
حملات نظامی پیشگیرانه غیرقابل قبول است
سیاستمداران اسرائیلی سالهاست که هشدار میدهند که تهدید اتمی ایران قریبالوقوع است.
اما از نگاه کارشناسان حقوق بین الملل، دستیابی قریبالوقوع به سلاح هستهای به معنای استفاده قریبالوقوع از آن نیست.
در رابطه با حمله به ایران، یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسراییل، این حمله را «حمله پیشگیرانه» نامید.
چرا از این عبارت استفاده می کنند؟
میخواهند بگویند با خطر یک تهاجم قریب الوقوع از سوی ایران مواجه بوده اند و بنابراین متوسل به زور شده اند و اقدامشان در چارچوب «دفاع از خود» تعریف می شود.
اما این ادعا در بین متخصصان حقوق بین الملل خریداری ندارد.
کارشناسان حقوق بین الملل بر این نظر هستند که با توجه به محدودیت هائی که در ماده ۵۱ در نظر گرفته شده است، اسراییل نمی تواند به ماده ۵۱ منشور سازمان ملل استناد کند، چرا که شرایط مقدماتی موجود نبوده است.
اسرائیل تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر احتمال حمله قریبالوقوع ایران منتشر نکرده است.
در گزارش۵۴ صفحه ای پارلمان آلمان که به درخواست نماینده حزب چپ، اولریش تودن، تهیه شده است، اشاره می شود که اکثریت قاطع کارشناسان حقوق بین الملل تاکید کرده اند که اسراییل موظف است ثابت کند که حمله قریب الوقوع بوده است.
بدین معنی که جمهوری اسلامی قصد داشته از سلاح اتمی علیه اسراییل استفاده کند.
چرا که ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد می گوید که برای توجیه حمله پیشگیرانه و دفاع از خود، باید اثبات کرد که حمله از سوی طرف مقابل قریب الوقوع است و راهکار دیگری جز توسل به زور و تهاجم باقی نمانده است.
اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان حقوق بین الملل هیچ مبنای قانونی برای حملات اسرائیل نمیبینند.
پس از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران، اسراییل مورد حمله موشکی قرار گرفت.
اما آن حمله خاتمه یافته بود و نمی توان آن حمله را به عنوان «حمله قریب الوقوع» ارزیابی کرد.
به گفته کای آمبوس، استاد حقوق جزا و بینالملل در دانشگاه گوتینگن آلمان، اسراییل تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر تهدید قریب الوقوع ارائه نکرده است.
علاوه بر این، انجام مذاکرات در مورد یک توافق هستهای جدید با ایران در دستور کار بود.
بنابراین راههای مسالمتآمیزی برای جلوگیری از تهدیدها وجود داشت.
در حالی که ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، استفاده از زور را در تنها در موردی مجاز میداند که هیچ راه مسالمت آمیزی برای حل اختلافات باقی نمانده باشد.
ارزیابی آمبوس مورد تایید بسیاری از کارشناسان حقوقی است.
صرف تهدید، اقدامات یکجانبه را توجیه نمیکند. یعنی توجیه برای حمله نظامی تحت عنوان دفاع از خود.
پیر تیلبورگر از موسسه حقوقی بینالمللی در شهر بوخوم نیز در مصاحبه با کانال اول تلویزیون آلمان نظر مشابهی را ابراز می دارد.
وی نیز تاکید می کند: «هیچ مدرکی دال بر تهدید قریبالوقوع از سوی ایران وجود نداشت».
یک کشور مجبور نیست منتظر بماند تا مورد حمله قرار گیرد.
میتواند از خود در برابر حملات قریبالوقوع دفاع کند.
اما این امر مستلزم آن است که خطر قریبالوقوع باشد و به هیچ وجه قابل پیشگیری نباشد.
قوانین بینالمللی حق دفاع پیشگیرانه از خود در برابر تهدیدات احتمالی آینده را به رسمیت نمیشناسد.
“دفاع از خود پیشگیرانه” در برابر حملهای که در آینده صرفاً محتمل است و هنوز قریبالوقوع نیست، غیرقابل قبول است.
حتی اظهارات وزرای اسرائیلی نیز به روشنی نشان میدهد که «حمله پیشگیرانه» مورد ادعای آنان ، مطابق با ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد نیست.
یعنی مربوط به خطر یک حمله قریب الوقوع نمی شود.
بلکه مربوط به ترس از انجام حملهای در آینده است.
برای نمونه ،سخنگوی ارتش اسرائیل می گوید: «رژیم ایران به سمت بمب هستهای میتازد.» اطلاعات جدید نشان داده است که این کشور در توسعه بمب هستهای به «نقطه بیبازگشت» نزدیک شده است.
ماتیاس هردگن، کارشناس حقوق بینالملل در بن نیز با توجه به این نکته می گوید که حمله اسرائیل از منظر حقوق بینالملل مورد سوال است.
چرا که به تهدیدات آتی نظر دارد، نه به حمله ای قریب الوقوع از سوی ایران.
کای آمبوس، استاد حقوق جزا و بینالملل در دانشگاه گوتینگن آلمان در مصاحبه با « فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ» نسبت به تضعیف استاندارد ها در ارتباط با «حق دفاع از خود» هشدار داد وگفت اگر این روند ادامه یابد ، ممنوعیت استفاده از زور – یک هنجار اساسی حقوق بینالملل – در عمل بیمعنی خواهد شد.
منظور کای آمبوس این است که چناچه کشورها بخواهند برای دفع تهدیدات احتمالی در آینده متوسل به زور شوند وبه کشور دیگری حمله کنند، در واقع ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد را از معنای واقعی خود تهی خواهند کرد.
چرا که ماده ۵۱ توسل به زور را تنها زمانی جایز میداند که خطر قریب الوقوع باشد وراهکار دیگری در دسترس نباشد.
ماتیاس گلدمن، متخصص حقوق بینالملل از دانشگاه ویسبادن نیز تاکید کرد که امکان دستیابی ایران به سلاح اتمی، حمله اسرائیل به ایران را توجیه نمی کند.
«حمله اسراییل، نمونهای کلاسیک از یک حمله پیشگیرانه ممنوعه است»
در نتیجه، «دفاع پیشگیرانه از خود» در برابر یک حمله احتمالی در آینده که هنوز قریبالوقوع نیست، از نگاه کارشناسان حقوق بین الملل غیرقابل قبول است.
تیلبورگر همچنین در مورد قتل دانشمندان هسته ای می گوید: «این حادثه به ویژه نگران کننده است، زیرا دانشمندان نیز به عنوان غیرنظامی، تحت حمایت قوانین بینالمللی هستند».
گفتنی است که فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در راستای حمایت از اقدامات اسراییل اعلام کرده است که در صورت سفر نتانیاهو به آلمان، حکم بازداشت او را اجرا نخواهد کرد.
به گفته کارشناسان، عدم اجرای حکم بازداشت بینالمللی، به معنای نقض تعهدات حقوقی بینالمللی جمهوری فدرال آلمان در برابر دیوان کیفری بینالمللی است.
منابع:
https://www.deutschlandfunk.de/israel-iran-atomwaffen-krieg-voelkerrecht-100.html
https://www.zeit.de/2025/27/voelkerrecht-na…bstverteidigung
https://www.msn.com/de-de/politik/auslandsb…gen/ar-AA1H129O
Völkerrechtler: Israel und USA hätten Iran nicht angreifen …
6 پاسخ
این چند کامنت علیه نوشته خانم میترا تهامی را که خواندم، ا خودم گفتم “خدا را شکر” که این هواداران اسرائیلی جنگ و حمله به کشور ایران، نسبت به آن هواداران سلطنتی ایران در خارج از کشور، یک “کمی” مودب تر و فرهنگی تر عمل میکنند.این را بلید به فال نیک گرفت. اگر چه دولت فاشیست – صهیونیست اسرائیل چیزیجز جنگ و کشتار و ویرانی نمی شناسد، حداقل، هواداران و دوست دارانش، به جای بمب و نارنجک و موشک و تهدید به قتل از کلمه استفاده می کنند.
من چند سوال مطرح کردم که سانسور شده. سعی می کنم که دوباره مطرح کنم.
۱. با وجود سپاه قدس در سوریه اسد و حمله حزبالله لبنان به اسراییل آیا این خود حمله جمهوری اسلامی به اسراییل نیست؟
۲. آیا ۱ به حمله اسراییل مشروعیت نمیبخشد؟
میبینید که حتی بر اساس داده ها و رفرانس های خودتان مسئله حمله مشروع یا نامشروع پدیده ایست تفسیری که از دیدگاههای مختلف به آن نگریسته میشود. فرض کنید نتیجه تحقیقات سازمان ملل این حمله نامشروع باشد و قطعنامهای بر علیه آن صادر شود. کدام یکی از این قطعنامهها در ۷۰ سال گذشته علیه اسرائیل مثمر ثمر بودهاند؟ به یاد بیاورید موضعگیری خود شما و حزبتان در مورد قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۸۰ (ES-۶/۲) زمانی که شوروی به افغانستان حمله کرد. در مورد قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در محکوم کردن روسیه در حمله به اوکرایین در اکتبر ۲۰۲۲ (ES‑۱۱/۴) چه میگویید؟ پس مراجعه به منشور سازمان ملل فقط یک بهانه است. هدف اصلی باید از تخریب بیشتر ایران باشد که در حملات آینده از آن گریزی نیست. ترامپ امروز مجدداً به حمله مجدد و احتمالی به ایران اشاره کرد.
خانم اگر بهترین همسایه شما نه بدترین تمام عمرش فریاد بزند مرگ بر پدر و مادر و خانواده و برادر و خواهرت و نابودی تو و خانواده ات را فریاد بزند و زن و بچه خودش را گرسنه نگهدارد و تو سرشان بزند که باید لال شوید تا همسایه مان را نابود کنیم و علم اتمی میگوید غنی سازی بالاتر از ۲۰ درصد راه به ساخت بمب اتمی میبرد و با رجز و لات بازی جلوی بازرسان آژانس را بگیرد چه کار میکنید شما ؟؟ کوری و کری ناشی از تعصب و دگم بدترین نوع وارونه بینی است ..وگرنه اسرائیل متجاوز و جنایتکار جنگی است ولی جمهوریاسلامی لجن است .، کثافت است .. هیچ جای دفاع ندارد .مسئول مرگ هزار نفر انسان بیگناه غیر از سپاهیان شرور خود جمهوریاسلامی است .. کافی است یک روز روزنامه ها اخبار و هر چیز دیگر تمام عمر جمهوریاسلامی را نگاه کنی و ناسزا و تحدید اسرائیل را پیدا نکنی در آنصورت جایزه داری برای مقاله ات..
نوشته تان نشان میدهد آن صفاتی که نام بردید، برازنده ی خودتان است. این همه کوری و کری و دگم و تعصب نسبت به جنایتکارترین و درنده ترین حکومت جهان واقعا باورنکردنی است.
ندیدهاید که اسرائیل هشتاد سال است بر بنیاد ترور و کشتار و آدمکشی شکل گرفته است
گیریم جمهوری اسلامی همان باشد که با نهایت بیاطلاعی و تعصب میگویید، آیا نمیبینید اکنون همه جهان در تلاش و تقلا برای مهار این موجود وحشی هستند?
آیا ندیدید که بازرسان آژانس فقط بعد از حمله اسرائیل که با بهانهی گزارش دروغ گروسی انجام شد، ممنوع الکار شدند و قبل از آن هرجا میخواستند میرفتند و دوربینهایشان هم روشن بود?
و هیچ وقت گزارشی از رفتن به سوی ساختن بمب ندادند
اگر جمهوری اسلامی در این زمینه اشتباهی کرده نیز همین است که بیش از حد مماشات کرده و پایبند بوده است
وگرنه چرا وقتی اسرائیل بمب اتمی دارد و از هر نظارتی آزاد است، ایران نباید داشته باشد?
اسرائیل نه با جمهوری،اسلامی که با خود ایران و قدرت یک کشور بزرگ در منطقه مشکل دارد
دوست عزیز آقای علی اهی :
راستی آزمایی ایده های ارایه شده به جواب به سوال های من و شما بستگی دارد. ولی متاسفانه انگار ارایه این ایده ها حکم الهی است و غیر قابل انتقاد.