رهبران کشورهای عضو گروه بریکس (BRICS) روز یکشنبه در بیانیهای پایانی نشست سران این بلوک، حملات نظامی ماه گذشته به ایران را «نقض حقوق بینالملل» خواندند و همچنین از سیاستهای تجاری رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، بهشدت انتقاد کردند. با اینحال، در بیانیه بهصراحت از ایالات متحده یا اسرائیل نامی برده نشده است.
نشست ریودوژانیرو که در غیاب رئیسجمهور چین، شی جینپینگ، و با حضور مجازی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، برگزار شد، بر افزایش نگرانیها درباره تعرفههای «بیهدف و گسترده» که به گفتهٔ اعضا با قوانین سازمان تجارت جهانی در تضاد است، تأکید کرد. این محدودیتها، طبق متن بیانیه، «میتوانند تجارت جهانی را کاهش دهند، زنجیرههای تأمین را مختل کنند و بیثباتی بیشتری به اقتصاد جهانی تحمیل کنند».
به گزارش فرانس ۲۴، لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیسجمهور برزیل، که ریاست اجلاس امسال را بر عهده داشت، در سخنان خود تصمیم ناتو برای افزایش هزینههای نظامی تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی تا سال ۲۰۳۵ را زیر سؤال برد و گفت: «سرمایهگذاری در جنگ همیشه آسانتر از سرمایهگذاری در صلح است».
در نشست امسال، ایران که پس از حملات نظامی گسترده در ماه ژوئن انتظار میرفت توسط رئیسجمهور جدیدش، مسعود پزشکیان، نمایندگی شود، وزیر امور خارجه خود عباس عراقچی را به ریودوژانیرو فرستاد. او در سخنرانی خود حملات اسرائیل به ایران را «تهاجم» توصیف کرد و خواستار محکومیت گسترده آن از سوی اعضای سازمان ملل شد. عراقچی هشدار داد: «پیامدهای این جنگ تنها به ایران محدود نخواهد ماند. تمام منطقه و فراتر از آن آسیب خواهند دید.»
در نشست امسال، خبری از رئیسجمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، نبود و همچنین سطح نمایندگی کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات و ایران نیز نامشخص گزارش شد. این وضعیت، به گفتهٔ ژائو آلفردو نیگرای، استاد ژئوپلیتیک، نشانهٔ چالشبرانگیز بودن نقش رهبری جهانی بریکس بهعنوان یک قطب منسجم در برابر قدرتهای غربی است. او گفت: «این لحظه نیازمند هماهنگی سطح بالا است، اما آنچه میبینیم واگرایی و پراکندگی است».
نشست ریودوژانیرو در شرایطی برگزار شد که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، فضا را پرتنش کرده است. ترامپ تهدید کرده در صورت تلاش بریکس برای تضعیف دلار، تعرفههایی ۱۰۰ درصدی علیه این بلوک وضع خواهد کرد. در چنین شرایطی، برزیل تلاش دارد از تمرکز ترامپ بر اقتصاد خود بکاهد و از تبدیل شدن به هدف مستقیم تعرفههای آمریکا بپرهیزد.
به گفته آنا گارسیا، استاد دانشگاه فدرال روستایی ریودوژانیرو، دولت برزیل برای پرهیز از تحریک دولت ترامپ، در نشست امسال بر موضوعات کمتنشتری چون بهداشت جهانی و توسعه روابط تجاری بین اعضا تمرکز کرده است.
برزیل برای نشست امسال شش اولویت راهبردی تعیین کرد: همکاری جهانی در حوزه سلامت، تجارت و سرمایهگذاری، تغییرات اقلیمی، حکمرانی در زمینهٔ هوش مصنوعی، صلح و امنیت، و توسعه نهادی. با اینحال، شتاب در گسترش عضویت گروه (افزودن کشورهایی مانند اندونزی، ایران، مصر، اتیوپی و امارات در سال گذشته) ضرورت پرداختن به مسائل ساختاری داخلی بریکس را پررنگتر کرده است.
در حاشیه نشست، گروههای حقوق بشری و مدنی اعتراضاتی برگزار کردند. سازمان عفو بینالملل با برنامههای برزیل برای حفاری نفت در دهانه رود آمازون مخالفت کرد. همچنین یک سازمان غیردولتی طرفدار اسرائیل با نصب پرچمهای رنگینکمانی در ساحل ایپانما به سیاستهای ضد LGBT ایران اعتراض کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، برای لولا، این نشست فرصتی برای تنفس سیاسی در میانهٔ کاهش محبوبیت داخلی و تنش با کنگره برزیل بود. همچنین بستری برای پیشبرد گفتوگوهای اقلیمی پیش از اجلاس COP 30 در شهر آمازونی بلم در نوامبر امسال فراهم شد.
یک پاسخ
با درود و سپاس از اخبار روز. چی بگم همش شده حرف حرف. غول های سرمایه داری همه را بردند و خوردند و از آقای اردوغان همش حرف. آقای اردوغان نخود هر آشی است. در ناتو در بریکس در گروه کشورهای اسلامی در سوریه در قفقاز ولی آنجایی که ازش واکنش جدی خواسته باشی جا می زند… مگر در سیاست های منطقه ایی…درباره آنچه که راه درآمد را براش نبندد ابر قدرت است و همه کاره…در این دو ساله که گروه حماس به جان مردم اسراییل افتاد. در برابر کشتار مردم در فزه..این آقای ارودغان با توپ های چند صد متری اش چنان تشر های بلندی سر نتانیاهو زد که همه گوش هایشان را گرفتند….ولی در سیاهی شب شیرهای نفت از منطقه خودمختار بارزانی در شمال عراق…حیفم می آید بگویم کردستان…هنوز شیرهای نفت بسوی اسراییل باز س. خدا بدارد دنیای سیاست را که پرده ها دار.