اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، به دنبال برکناری اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوریخواه خلق، با حکم دادگاه است. حزب اصلی اپوزیسیون به طور قابل توجهی تضعیف خواهد شد.
روز دوشنبه دومین تلاش گسترده ی دولت اردوغان برای برچیدن بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه، یعنی حزب جمهوریخواه خلق، بود. ابتدا، اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول و نامزد ریاست جمهوری حزب جمهوریخواه خلق، در ماه مارس دستگیر شد. اکنون قرار است این حزب به طور کامل فلج شود: مراحل دادرسی در دادگاهی در آنکارا آغاز شده است که می‌تواند منجر به برکناری اوزگور اوزل، رهبر حزب، شود.
دادستان‌ها در آنکارا ادعا می‌کنند که در کنگره حزب جمهوریخواه خلق در نوامبر ۲۰۲۳، که در آن کمال قلیچداراوغلو، رهبر ناموفق، رأی نیاورد و اوزل به عنوان رهبر جدید حزب انتخاب شد، خرید رأی و تقلب صورت گرفته است. بنابراین، کل کنگره حزب باطل است. قلیچدار اوغلو، چهره ای که هرگز نتوانست در برابر رجب طیب اردوغان پیروز شود، باید دوباره رهبر حزب جمهوریخواه خلق شود.
اگر دادستانی در این پرونده پیروز شود، می‌تواند حزب را برای مدت طولانی فلج کند و در بدترین حالت، منجر به شکاف و انشعاب در آن شود. در هر صورت، حزب جمهوریخواه خلق که در حال حاضر ده درصد از حزب عدالت و توسعه اردوغان در نظرسنجی‌ها جلوتر است، به عنوان رقیب اردوغان حذف خواهد شد.
کل این فرآیند که با هدف اعلام غیرقانونی بودن کنگره حزب در انتخابات ۲۰۲۳ انجام می‌شود، بر اساس اتهامات ساختگی مشابه اتهامات علیه اکرم امام اوغلو و چندین عضو دیگر حزب جمهوریخواه خلق است که از آن زمان دستگیر شده‌اند. شاهدان نفوذی و برخی از بازندگان ناراضی در انتخابات رهبری، برای بی‌اعتبار کردن کنگره حزب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انتخاب اوزگور اوزل یک اتفاق بسیار نادر و دموکراتیک بود. رهبران حزب در ترکیه معمولاً تا زمانی که بمیرند یا به اجبار کنار گذاشته شوند، در راس حزب خود باقی می‌مانند. بنابراین، تغییر دموکراتیک در حزب جمهوریخواه خلق، نشان‌دهنده‌ی تجدید حیات واقعی در حزب جمهوریخواه خلق بود. کمال قلیچدار اوغلو، که بار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری مه ۲۰۲۳، مانند بسیاری از انتخابات قبلی، از اردوغان شکست خورده بود، آماده‌ی کناره گیری بود. با اوزگور اوزل بسیار جوان‌تر، که از ابتدا با اکرم امام‌اوغلو همکاری می‌کرد، حزب جمهوریخواه خلق به موفقیت مورد انتظار خود دست یافت.
در انتخابات محلی سراسری در بهار ۲۰۲۴، حزب جمهوریخواه خلق در همه زمینه‌ها پیروز شد. این حزب نه تنها در شهرهای بزرگ پیروز شد، بلکه برای اولین بار در دهه‌های گذشته، به طور مطلق از حزب راست‌گرای عدالت و توسعه در سراسر کشور سبقت گرفت. اردوغان نگران شد و دید که پایگاه قدرتش در معرض خطر است. پس از آماده‌سازی طولانی مدت و با کمک یک دستگاه قضایی مطیع، امام‌اوغلو یک سال پس از انتخاب مجدد موفقیت‌آمیزش، دستگیر و از سمت خود در استانبول برکنار شد. اکنون، رهبر موفق حزب، اوزگور اوزل، نیز قرار است حذف و در کنار امام اوغلو زندانی شود.
کمال قلیچدار اوغلو، رهبر قدیمی و سابق حزب، ظاهراً مایل است که همدست اردوغان شود. ناامیدی او از شکست هنوز آنقدر عمیق است که به نظر می‌رسد مایل است سیاست‌های اردوغان را اجرا کند تا اینکه با اوزگور اوزل رهبر انتخابی حزب جمهوریخواه خلق برای دفع حمله به حزب همکاری کند. درخواست‌های درون حزب از قلیچدار اوغلو، از جمله چندین رهبر سابق حزب، مبنی بر اینکه اجازه ندهند اردوغان از آنها علیه حزب جمهوریخواه خلق استفاده کند، نادیده گرفته شده است.
ناروشن بودن چشم انداز توطئه تازه اردوغان
روند کار از نظر قانونی متزلزل است. شورای عالی انتخابات کشور، کنگره انتخابات حزب جمهوریخواه خلق ۲۰۲۳ را کاملاً صحیح تأیید کرده است. طبق قانون، هیچ اقدام قانونی علیه این موضوع وجود ندارد. حتی رجب اوزل، عضو شورای انتخابات از حزب عدالت و توسعه، در پایان هفته گذشته گفت که تصمیم شورای عالی انتخابات نباید از طریق دادرسی کیفری زیر سوال برود: “این کاملاً غیرقابل قبول است.” اما اگر اردوغان بخواهد، ظاهراً می‌تواند.
هدف سیاسی پشت همه این محاکمه‌ها آشکار است. اردوغان که در دوران رهبری‌اش ترکیه با تورم بی‌سابقه‌ای بیش از ۵۰ درصد و فقر گسترده‌ای در میان بخش بزرگی از مردم روبه‌رو است، با کاهش چشمگیر حمایت رای دهندگان مواجه است. او می‌داند که احتمالاً انتخابات بعدی را به اکرم امام‌اوغلو و حزب جمهوریخواه خلق خواهد باخت. بنابراین، قبل از لغو کامل انتخابات، سعی در حذف رقیب اصلی خود و برچیدن حزب جمهوریخواه خلق دارد.
محاکمه علیه حزب جمهوریخواه خلق روز دوشنبه تا ۸ سپتامبر به تعویق افتاد. تا به امروز، اوزگور اوزل، با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر خود، بارها موفق شده است اعتراضات علیه دستگیری امام‌اوغلو را به خیابان‌ها بکشاند. تظاهرات هر چهارشنبه در استانبول و هر آخر هفته در یک شهر مختلف ترکیه برگزار می‌شود. تظاهرات بزرگ دیگری برای عصر سه‌شنبه در استانبول برنامه‌ریزی شده است که به مناسبت ۱۰۰ روز از زندانی شدن امام‌اوغلو برگزار می‌شود.
منبع: تاتس
یک پاسخ
قلیجداراوغلو به اقلیت مذهبی علوی در ترکیه وا بسته است و این گروه به طور سنتی از حامیان اصلی حزب جمهوری خلق بوده اند. انتصاب او نه تنها به اشعاب درون حزبی بلکه به تضعیف این حزب می انجامد. با توجه به فراخوان اخیر اوحالان مبنی بر انحلال احتمالی پ ک ک حزب « دم» احتمالا تنها جایگزین سکولار و نهادی دموکراتیک ممکن است بتواند در انتخابات پیش رو عرض اندام نماید؛ یا به صورت انفرادی یا در ایتلافی تاکتیکی بدون فدا کردن اصول سیاسی خود . این آخرین پرده از نمایش حذف رقبا و تاسیس دار الخلافه عثمانی جدید در قرن پیش رو می‌باشد. با هدف تلویحی تضعیف کشور های منطقه در راستای « پروژه ۲۰۲۵» در خدمت هژمون رو به افول غرب . تنها هوشیاری و مبارزات خلقی می‌تواند از تحقق چنین سناریویی پیشگیری نماید.