سه دهه پس از وقوع یکی از خونبارترین حملات تروریستی تاریخ آرژانتین، دستگاه قضایی این کشور حکم به برگزاری محاکمهی غیابی برای ۱۰ متهم این پرونده داد. این افراد به دست داشتن در بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان «آمیا» در بوئنوس آیرس متهماند؛ حملهای که جان ۸۵ نفر را گرفت و بیش از ۱۵۰ تن را زخمی کرد.
در میان متهمان، نام مقامهای بلندپایه سابق جمهوری اسلامی ایران از جمله علی فلاحیان (وزیر اطلاعات وقت)، علیاکبر ولایتی (وزیر خارجه وقت)، محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران) و هادی سلیمانپور (سفیر وقت ایران در آرژانتین) دیده میشود. شماری از کارکنان سفارت ایران و همچنین افرادی از ملیت لبنانی و کلمبیایی نیز به همکاری با حزبالله لبنان و مشارکت در این حمله متهم شدهاند.
این محاکمه تاریخی با استناد به قانونی صورت میگیرد که در فوریه سال جاری در آرژانتین به تصویب رسید و امکان محاکمه غیابی افراد فراری از عدالت را فراهم میسازد. تمامی متهمان این پرونده از سوی دستگاه قضایی آرژانتین تحت تعقیب بینالمللی معرفی شدهاند و بسیاری از آنها از سال ۲۰۰۳ تاکنون متواریاند.
ایران پیشتر هرگونه نقشآفرینی در این بمبگذاری را رد کرده و از تحویل مظنونان خودداری کرده است. نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز تاکنون به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخی نداده است.
قاضی پرونده، دانیل رافکاس، در حکم خود تصریح کرده که شواهد نشان میدهد حملهی آمیا توسط حزبالله لبنان و با حمایت مستقیم دولت ایران انجام شده است. این پرونده سالهاست که روابط دیپلماتیک ایران و آرژانتین را تحت تأثیر قرار داده و همواره یکی از کانونهای تنش در مناسبات تهران با کشورهای آمریکای لاتین بوده است.
بمبگذاری آمیا دومین حمله مهم علیه اهداف اسرائیلی در آرژانتین بود. پیش از آن، در سال ۱۹۹۲، حملهای به سفارت اسرائیل در بوئنوس آیرس ۲۲ کشته برجای گذاشت.
آرژانتین که بزرگترین جامعه یهودی در آمریکای لاتین را در خود جای داده، در سالهای اخیر رویکرد دیپلماتیکی نزدیکتر به اسرائیل و ایالات متحده داشته است. خاویر میلئی، رئیسجمهور راستگرای آرژانتین، از حامیان پررنگ دولتهای بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ محسوب میشود.
رویترز در گزارش خود مینویسد: محاکمه غیابی متهمان پروندهی آمیا میتواند پیامدهای حقوقی و سیاسی گستردهای در روابط بینالملل و همچنین مناسبات ایران با کشورهای غربی و منطقهای داشته باشد.