اکنون پرسش‌های کوتاه‌مدت، به ظرفیت و تمایل ایران برای حمله‌ی متقابل به اهداف آمریکا در خاورمیانه و سایر نقاط جهان مربوط می‌شود. با وجود اعلام پیروزی کامل از سوی ترامپ، هنوز مشخص نیست که آیا حملات آمریکا توانسته‌اند تمام ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌ی ایران را نابود کنند یا نه؛ چرا که ممکن است بخشی از آن‌ها پنهان شده باشند و ایران همچنان قادر باشد از آن برای ساخت یک سلاح هسته‌ای ابتدایی در آینده استفاده کند.
هیچ‌یک از رهبران ارشد آمریکا نمی‌خواستند ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. اما چنین ابهاماتی از جمله دلایلی بودند که روسای جمهور پیشین ایالات متحده با وجود سال‌ها جنگ نیابتی با تهران ــ از جمله حمایت ایران از شبه‌نظامیانی که صدها سرباز آمریکایی را در عراق کشتند ــ از حمله‌ی مستقیم به ایران خودداری کردند.
مقامات دولت فعلی می‌گویند که ترامپ حملات هوایی به ایران را با جنگ‌های آمریکا در عراق و افغانستان، که کشور را وارد درگیری‌هایی کرد که خروج از آن‌ها حدود ۲۰ سال به طول انجامید، یکسان نمی‌بیند. با این حال، اکنون نوبت ایران است که تصمیم بگیرد چگونه پاسخ دهد و آیا آمریکا را وارد جنگی تازه خواهد کرد یا نه.
خطر فوری چیست؟
خطر فوری این است که ایران، حتی در وضعیت تضعیف‌شده‌ی کنونی پس از روزها حملات هوایی اسرائیل، ممکن است به پایگاه‌ها، پرسنل یا حتی غیرنظامیان آمریکایی در خاورمیانه و سایر نقاط حمله کند و آمریکا را به درگیری خونینی بکشاند.
رهبر حکومت، علی خامنه‌ای، در موضوعی که آن را حق مسلم ایران برای غنی‌سازی اورانیوم می‌داند و آن را حیثیتی برای رژیم و ملت تلقی می‌کند، به‌طور کامل تحقیر شده است. بنابراین تصور اینکه این رهبر روحانی، که نگهبان انقلاب است، هیچ پاسخی ندهد، دشوار است.
با این حال، ترامپ هشدار داده اگر ایران واکنشی نشان دهد، با عواقب وخیمی مواجه خواهد شد.
«یا صلح خواهد بود، یا تراژدی برای ایران، بسیار بزرگ‌تر از آنچه در هشت روز گذشته دیده‌ایم. فراموش نکنید که هنوز اهداف زیادی باقی مانده‌اند.»
ایران چه گزینه‌هایی دارد؟
با وجود تضعیف شدید زرادخانه موشکی‌اش توسط اسرائیل ــ و همچنین تضعیف گروه‌های نیابتی‌اش همچون حزب‌الله در لبنان و حماس در غزه، که زمانی در پاسخ به حملات، اسرائیل را موشک‌باران می‌کردند ــ تهران همچنان گزینه‌هایی دارد:
ممکن است تلاش کند تنگه‌ی هرمز را ــ که گذرگاه حیاتی صادرات نفت جهان است ــ ببندد و بحران جهانی انرژی ایجاد کند.
می‌تواند به متحدان آمریکا در خلیج فارس حمله کند.
ممکن است از نیروهای نیابتی خود در عراق و سوریه برای حمله به نیروها و پایگاه‌های آمریکایی استفاده کند.
هر یک از این گزینه‌ها بی‌شک منجر به اقدامات تلافی‌جویانه از سوی آمریکا خواهد شد و خطر آغاز جنگی تمام‌عیار میان ایران و آمریکا را در پی دارد.
پیامدهای سیاسی حملات ترامپ در داخل ایران
پیامدهای سیاسی این حملات در داخل ایران نیز نامشخص است. برخی تحلیلگران می‌پرسند آیا این حملات ممکن است منجر به شورش‌های داخلی شود که بقای رژیم انقلابی ایران را تهدید کند؟
اسرائیل آشکارا امیدوار است که این یورش‌ها منجر به سرنگونی حکومتی شود که تهدید به محو اسرائیل کرده است. اما فروپاشی احتمالی این رژیم می‌تواند به ظهور حکومتی حتی تندروتر و خطرناک‌تر منجر شود، شاید تحت رهبری نیروهای سپاه پاسداران. اگر دولت ایران از هم بپاشد، ممکن است جنگ داخلی آغاز شود و بی‌ثباتی فاجعه‌باری به فراتر از مرزهای ایران سرایت کند. بسیاری از ایرانیان نگران‌اند که یک رژیم تحقیرشده، با شدت بیشتری مردم خود را سرکوب کند.
سایه‌ی جنگ‌های عراق و افغانستان
میراث ناگوار جنگ‌های عراق و افغانستان ــ که با موفقیت نظامی خیره‌کننده‌ی آمریکا آغاز شدند اما سال‌ها ادامه یافتند و هزاران آمریکایی را کشتند یا مجروح کردند ــ بر چشم‌انداز اقدام نظامی آمریکا سایه انداخته است.
خروج از آن درگیری‌ها نزدیک به دو دهه زمان برد. روسای جمهور متوالی ایالات متحده می‌خواستند منابع را از خاورمیانه به سمت آسیا و مقابله با چین به‌عنوان قدرتی در حال ظهور منتقل کنند.
درگیری با ایران الزاما نباید تکرار آن جنگ‌ها باشد. خاورمیانه در ماه‌های اخیر به‌سرعت تغییر کرده است. قدرت منطقه‌ای ایران به‌شدت تضعیف شده؛ ابتدا با حملات اسرائیل پس از یورش حماس به غیرنظامیان اسرائیلی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، و حالا با حمله‌ی مستقیم آمریکا. همچنین پیش‌بینی‌ها در مورد اینکه ترور قاسم سلیمانی در دوره‌ی اول ترامپ منطقه را به آتش خواهد کشید، محقق نشد.
ترامپ مسیری تازه را آغاز کرده
ترامپ اکنون ایالات متحده را در مسیری تازه و نامعلوم قرار داده است.
او در نهایت چنین محاسبه کرده است که خطر دستیابی ایران به بمب هسته‌ای برای اسرائیل، آمریکا و جهان، فاجعه‌بارتر از پیامدهای زنجیره‌ای حمله برای جلوگیری از آن است.
