
طبق منشور سازمان ملل، زمانیکه شورای امنیت در برابر تهدیدی علیه صلح به دلیل وتو ناتوان شود، مجمع عمومی میتواند طبق سازوکار «اتحاد برای صلح» وارد عمل شود. بر اساس این سازوکار، مجمع عمومی میتواند با تصویب قطعنامهای، بدون توجه به طرحها و مجوزهای اسرائیل، خواستار اعزام نیروهای حافظ صلح سازمان ملل برای همراهی با کاروانهای کمکرسانی و تحویل کمکهای حیاتی به داخل غزه شود. اکنون زمان آن است که مجمع عمومی سازمان ملل محاصره غیرقانونی غزه را بشکند و به گرسنگی ۲.۳ میلیون فلسطینی پایان دهد
روز دوشنبه، اسرائیل عملیات زمینی گستردهای را تحت عنوان «ارابههای جدعون» آغاز کرد که بخشی از طرحی برای وارد آوردن بیشترین درد و خسارت به ساکنان غزه است. اسرائیل صراحتاً اعلام کرده قصد دارد کنترل کامل و نامحدود بر غزه داشته باشد که در عمل به معنای الحاق این سرزمین است. این اقدام پس از آن انجام شد که دیوان بینالمللی دادگستری اشغالگری اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی را غیرقانونی اعلام کرد و خواستار پایان سریع آن و پرداخت غرامت کامل به فلسطینیها شد.
مایکل فخری، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه حق برخورداری از غذا در گاردین مینویسد: افزایش خشونت اسرائیل در سرزمینهای اشغالی پس از آن رخ داد که به مدت بیش از ۷۵ روز از ورود هرگونه غذا، آب و سایر اقلام به غزه جلوگیری کرد. در ماه مارس، سوءتغذیه شدید کودکان بیش از ۸۰٪ افزایش یافت. قیمت آرد گندم از فوریه تاکنون ۳۰۰۰٪ رشد داشته است. برنامه جهانی غذا (WFP) در ۲۵ آوریل غذای آشپزخانههای عمومی غزه را تعطیل کرد و سازمان آشپزخانه مرکزی جهانی نیز در ۷ مه فعالیت خود را متوقف کرد. اگر کمکرسانی کافی فوراً انجام نشود، جان ۱۴۰۰۰ نوزاد فلسطینی ممکن است از دست برود.
این اقدامات چیز تازهای نیستند؛ اسرائیل از سال ۲۰۰۰ از گرسنگی به عنوان سلاحی علیه غیرنظامیان غزه استفاده کرده است. زمانی که نتانیاهو در اول مارس اعلام کرد «ورود هرگونه کالا و تأمین به غزه متوقف خواهد شد»، آشکارا قوانین بینالمللی را نقض کرد. او بیتوجه به حکم دیوان کیفری بینالمللی برای بازداشتش به اتهام استفاده از گرسنگی به عنوان سلاح جنگی، و نادیدهگرفتن اقدامات موقتی دیوان بینالمللی دادگستری در مارس ۲۰۲۴ که گرسنگی گسترده در غزه را تصدیق و هشدار به وقوع نسلکشی داد.
مقامات اسرائیلی همراه با مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل، کمکهای بشردوستانه به غیرنظامیان فلسطینی را به آزادی گروگانها از سوی حماس مشروط کردهاند. در حالیکه گروگانگیری طبق قوانین بینالمللی ممنوع است، هیچ سناریویی وجود ندارد که بتوان کمکرسانی به غیرنظامیان را به عنوان ابزار چانهزنی استفاده کرد.
هفته گذشته، حماس «ادان الکساندر» آخرین گروگان آمریکایی زنده را آزاد کرد. کمی بعد، روز دوشنبه، با اجازه اسرائیل، سازمان ملل ۹ کامیون کمک به غزه فرستاد و سهشنبه نیز ۹۳ کامیون دیگر وارد شدند.
هرچند این اقدام قابلاستقبال است، اما تقریباً هیچ تأثیری ندارد. پیش از اکتبر ۲۰۲۳، در زمانی که روزانه ۵۰۰ کامیون وارد میشد. نیمی از جمعیت غزه گرسنه بودند و ۸۰٪ اهالی به کمکهای بشردوستانه وابسته بودند. پس از ۱۹ ماه سیاست قحطیسازی، مردم غزه به مراتب بیش از ۵۰۰ کامیون در روز نیاز دارند.
طرح کمکرسانی جدید اسرائیل از سوی دبیرکل سازمان ملل بهعنوان طرحی خلاف اصول حقوق بشردوستانه بینالمللی توصیف شده است؛ طرحی که بهجای انسانیت، بیطرفی، استقلال و انصاف، هدف آن «کنترل و محدود کردن بیرحمانه کمکها تا آخرین کالری و ذرهای آرد» است.
این طرح با هدف جابهجایی اجباری و تمرکز فلسطینیها در جنوب غزه طراحی شده و تحت نظارت شدید نیروهای مزدور یا ارتش اسرائیل اجرا میشود. سازمان ملل آن را یک «استراتژی نظامی» و «تلاش عمدی برای تسلیح کمکرسانی» توصیف کرده است. یونیسف نیز گفته است اسرائیل از کمکهای بشردوستانه بهعنوان «طعمه» برای کشاندن غیرنظامیان به مناطق نظامی استفاده میکند و مردم را بین «آوارگی و مرگ» مخیر میسازد.
تام فلچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه، هفته گذشته در نشست شورای امنیت گزارشی درباره شرایط انسانی و وضعیت امدادگران در غزه ارائه کرد. او گفت: «اسرائیل عمداً و بدون شرم شرایط غیرانسانی بر غیرنظامیان در سرزمینهای اشغالی فلسطین تحمیل میکند». او افزود: «این طرح اسرائیل در عمل بسیاری را کنار میگذارد، از جمله افراد دارای معلولیت، زنان، کودکان، سالمندان و زخمیها… این طرح کمک را مشروط به اهداف سیاسی و نظامی میکند. گرسنگی را ابزار چانهزنی میسازد. یک نمایش فریبکارانه است. انحرافی عمدی. برگ انجیری برای خشونت و آوارگی بیشتر.»
احتمال دارد آمریکا کنترل این طرح را برعهده بگیرد. این عملیات از سوی «بنیاد بشردوستانه غزه» که یک نهاد خصوصی است اداره میشود و تحت حمایت نظامی اسرائیل انجام خواهد گرفت. اما این بنیاد شفاف نیست، منابع مالی و نحوه فعالیت آن در غزه نامشخص است. مهم نیست چه کسی آن را اجرا میکند، این طرح «ساخت اسرائیل» از سوی سازمان ملل رد شده و متخصصان وابسته به سازمان ملل آن را ناکارآمد در جلوگیری از قحطی دانستهاند. این در حالی است که صدها کامیون کمکرسانی آماده ورود به غزه پشت مرزها منتظرند.
در روزهای اخیر، یک کشتی غیرنظامی حامل کمکهای بشردوستانه در آبهای بینالمللی دریای مدیترانه هدف حمله پهپادی قرار گرفت.
درحالیکه خشونت اسرائیل و بیاعتنایی آمریکا آشکار است، واکنش بینالمللی بسیار کند و فاجعهبار بوده است. روز دوشنبه، بریتانیا، فرانسه و کانادا هشدار دادند که اگر اسرائیل حملات خود را متوقف نکند و محدودیتها را برندارد، «اقدامات مشخصتری» انجام خواهند داد. روز سهشنبه، بریتانیا مذاکرات تجاری با اسرائیل را تعلیق کرد. اما پس از ۱۹ ماه نظارهگری، تهدیدهای سیاسی و مذاکرات معلق دیگر فایدهای ندارند.
تام فلچر از شورای امنیت خواست تا «برای جلوگیری از نسلکشی» وارد عمل شود. اما شورا طبق معمول با وتوی آمریکا فلج شده است. حالا چه باید کرد؟
طبق منشور سازمان ملل، زمانیکه شورای امنیت در برابر تهدیدی علیه صلح به دلیل وتو ناتوان شود، مجمع عمومی میتواند طبق سازوکار «اتحاد برای صلح» وارد عمل شود. بر اساس این سازوکار، مجمع عمومی میتواند با تصویب قطعنامهای، بدون توجه به طرحها و مجوزهای اسرائیل، خواستار اعزام نیروهای حافظ صلح سازمان ملل برای همراهی با کاروانهای کمکرسانی و تحویل کمکهای حیاتی به داخل غزه شود. اکنون زمان آن است که مجمع عمومی سازمان ملل محاصره غیرقانونی غزه را بشکند و به گرسنگی ۲.۳ میلیون فلسطینی پایان دهد.