نوار غزه این روزها به یکی از بحرانی‌ترین مناطق جهان بدل شده است؛ منطقه‌ای با جمعیتی نزدیک به دو میلیون نفر که در شرایط محاصره، ویرانی و فشارهای شدید انسانی، نظامی و روانی قرار دارد. گزارش‌های متعدد از سوی سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری نشان می‌دهند که اسرائیل با اعمال محاصره‌ای گسترده و ایجاد قحطی در این منطقه، وضعیتی را رقم زده که از آن به‌عنوان «مجازات جمعی» یاد می‌شود.
کمبود شدید غذا، آب آشامیدنی، دارو و سایر اقلام ضروری، بحرانی انسانی را پدید آورده که جان میلیون‌ها غیرنظامی فلسطینی را به طور مستقیم تهدید می‌کند. در این میان، برخی تحلیل‌گران و منابع خبری از وجود طرح‌هایی برای کوچاندن بخشی از جمعیت غزه، از جمله حدود یک میلیون نفر، به کشورهایی مانند لیبی خبر داده‌اند. چنین اقداماتی، در صورت اثبات، می‌تواند مصداق «پاک‌سازی جمعیتی» تلقی شود که طبق حقوق بین‌الملل جرم محسوب می‌شود.
جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی تا چه زمانی می‌خواهند در برابر این نسل‌کشی تدریجی، جنایات آشکار جنگی، و برخوردهای استثنایی و فراتر از قانون با اسرائیل، سکوت پیشه کنند؟
در همین راستا، روزنامه صهیونیستی اسرائیل هیوم در گزارشی مدعی شد که دولت دونالد ترامپ طرحی برای کوچ اجباری حدود یک میلیون نفر از ساکنان نوار غزه به کشور بحران‌زده‌ی لیبی در دست داشته است. بنا بر این گزارش، دولت ترامپ پیش‌تر مذاکراتی با طرف‌های لیبیایی انجام داده و پیشنهادهایی همچون آزادسازی میلیاردها دلار از دارایی‌های بلوکه‌شده لیبی، تأمین مسکن رایگان و پرداخت کمک‌هزینه مالی به مهاجران فلسطینی مطرح شده است.
این طرح که گفته می‌شود با اطلاع رژیم اسرائیل پیگیری شده، با مخالفت قاطع سازمان‌های فلسطینی روبه‌رو شده است. باسم نعیم، از مقامات ارشد جنبش حماس، ضمن تکذیب هرگونه مشارکت یا اطلاع از این طرح، تأکید کرده است که فلسطینی‌ها به سرزمین خود تعلق دارند و برای حفظ آن تا آخرین نفس ایستادگی خواهند کرد.
با این حال، کارشناسان نسبت به امکان‌پذیری عملی چنین طرحی در کشوری مانند لیبی، که خود با بی‌ثباتی سیاسی، جنگ داخلی و بحران‌های امنیتی گسترده مواجه است، تردیدهای جدی مطرح کرده‌اند. لیبی کشوری با جمعیتی حدود هفت میلیون نفر است که میان دو دولت رقیب تقسیم شده، و وزارت خارجه ایالات متحده نیز به دلیل خطرات جدی امنیتی، سفر به آن را به شهروندانش توصیه نمی‌کند.
از منظر حقوقی، استفاده از گرسنگی به‌عنوان ابزاری برای جنگ یا به‌عنوان فشار جهت جابه‌جایی اجباری جمعیت، می‌تواند مصادیقی از جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت تلقی شود. این موضوع به‌ویژه در چارچوب کنوانسیون چهارم ژنو و اساسنامه رم دادگاه کیفری بین‌المللی قابل پیگیری و بررسی است.
در جلسات استماع علنی دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه، که از ۲۸ آوریل برگزار شده، نمایندگان بسیاری از کشورها از جمله چین، مصر، الجزایر، عربستان سعودی و آفریقای جنوبی خواستار پایان فوری به قحطی تحمیلی و اعمال فشارهای انسانی بر مردم غزه شدند. نماینده عربستان، محمد سعود الناصر، تصریح کرد: «اسرائیل نوار غزه را به توده‌ای غیرقابل سکونت از آوار تبدیل کرده و هزاران نفر بی‌گناه و آسیب‌پذیر را می‌کشد.»
در همین زمینه، فیلیپ لازارینی، رئیس آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (UNRWA)، نیز در گزارشی هشدار داده که اسرائیل از «کمک‌های بشردوستانه به‌عنوان سلاح» استفاده می‌کند. نکته مهم این است که برای اثبات این ادعا، نیازی به مدارک خارجی نیست؛ مقامات اسرائیلی خود نیز به این سیاست اعتراف کرده‌اند. یوآو گالانت، وزیر دفاع وقت اسرائیل، در ۹ اکتبر ۲۰۲۳ صراحتاً اعلام کرد: «ما محاصره‌ای کامل بر غزه تحمیل می‌کنیم. نه برق، نه غذا، نه آب، نه سوخت… همه چیز بسته است. ما با حیوانات انسان‌نما می‌جنگیم و بر این اساس عمل می‌کنیم.»
این اظهارات نه خشم لحظه‌ای، بلکه بازتابی از سیاستی عمیق و ریشه‌دار است که با خشونت فیزیکی و روانی اجرا می‌شود. در مواردی حتی کمک‌های غذایی که اجازه ورود یافته بودند، با حملات هوایی ارتش اسرائیل مواجه شده‌اند. به‌عنوان نمونه، در ۲۹ فوریه ۲۰۲۴، حمله‌ای در شهر غزه جان ۱۱۲ نفر را گرفت و بیش از ۷۵۰ نفر دیگر را مجروح کرد؛ همه در حالی که غیرنظامیان گرسنه برای دریافت آذوقه به محل توزیع کمک‌ها آمده بودند
در مجموع، آنچه امروز در غزه در حال وقوع است، نه صرفاً یک بحران انسانی، بلکه آزمونی جدی برای وجدان جهانی و اعتبار نهادهای بین‌المللی به شمار می‌رود. استفاده از گرسنگی، محاصره کامل و طرح‌های احتمالی برای کوچ اجباری، اگر با نیت و برنامه‌ریزی هدفمند انجام شده باشد، می‌تواند مصداق روشن جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت باشد.
پرسش اینجاست: جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی تا چه زمانی می‌خواهند در برابر این نسل‌کشی تدریجی، جنایات آشکار جنگی، و برخوردهای استثنایی و فراتر از قانون با اسرائیل، سکوت پیشه کنند؟
آیا زمان آن نرسیده که جهان به‌طور قاطع، صریح و بی‌پرده در برابر این بی‌عدالتی ایستادگی کند؟
3 پاسخ
کشورهای عربی حوزه خلیج فارس قبل از روی کار آمدن جمهوری اسلامی مستعمره و نیمه مستعمره آمریکا بودند و کل غرب آسیا منهای برخی از کشورها نظیر سوریه و یمن جنوبی وهندوستان… همگی به همراه رژیم پهلوی زیر سلطه امپریالیسم آمریکا بودند. بنابر این وابستگی و چسبندگی این ممالک را به سیاست و لولوی جمهوری اسلامی ربط دادن نادرست است. همانطور که ربط دادن جنبش فلسطین را به جمهوری اسلامی که او باعث تشدید بحران شده است نیز نادرست است. زیرا این جنبش ۴۰ سال قبل از تولد جمهوری اسلامی وجود داشته و برای استقلال ملی اش مبارزه کرده است. درهر حال باید ازجنبش فلسطین که تحت جهنم اشغالگران میرزمد دفاع کرد و صدایشان بود. دراین نبرد هر که از آن دفاع کند و اسرائیل را بعنوان نسل کش محکوم کند مثبت است. چه کوبا باشد، چه ایران و چه هر دولت دیگری . امروز متاسفانه عده ای راست درلباس “چپ” مبارزه با امپریالیسم را، یعنی مبارزه با سرمایه انحصاری و مالی را رد می کنند و به بهانه مبارزه با جمهوری اسلامی، خواهان کنار آمدن با آمریکا و غرب هستند .
هر انسان صمیمی و نه بی وجدان می‌داند که ملت فلسطین حق دارد اشغالگر را با تمام امکاناتی که در اختیار دارد از سرزمینش بیرون کند.هرکس می‌داند که این ملت فلسطین است که حق حیات درسرزمین واقعی خود دارد و نه صهیونیست‌های واراداتی که باید به سرزمین‌های خود باز گرداند و دارای کوچکترین حقوقی در سر زمین‌های اشغالی نیستند. مبارزه مردم فلسطین یک مبارزه عادلانه، یک جنگ عادلانه بر ضد تجاوزگر است و ربطی به ایدئولوژی حاکم بر رهبری مبارزات ملی و رهائی بخش آنها ندارد . مرز روشنی میان ایدئولوژی و سیاست موجود است…
جناب قائنی، مشکل اینجاست با حمایت مردم واقعا بیچاره و ستمدیده غزه دوباره گروه تروریستی حماس قوی می‌شود که مردم غزه را قبل از جنگ هم گروگان گرفته بود و فاشیسم اسلامی خودش را راه انداخته بود. سکوت جهان به قول شما به این دلیل نیست که با ماشین جنگی اسرائیل موافق است که هر بلایی سر مردم غزه بیاورد بلکه آنطرف دعوا گروه تروریستی حماس است و نمی‌شود که عملکرد اسرائیل را هرچند قابل سرزنش و جنایت کاری جنگی است را فقط دید ولی ندید که حماس برمیگردد به سر قدرت. خب همه ما در گزارشات تلویزیونی میبینیم غزه کاملا ویران شده و مردم اسیرند خصوصا کودکان چه زجری می‌کشند که اشک آدم درمی‌آید، ولی جنابعالی چرا هیچ انتقادی به سران گردن کلفت عیاش عرب قطری، عربستانی و غیره نمی‌کنید که میلیون‌ها دلار به ترامپ هدیه می‌کنند اما یک کامیون غذا برای مردم غزه نمی فرستند. لعنت به این سران مفتخور کشورهای عربی که از برادران عرب خودشان در غزه هم حمایت نکردند و نمی‌کنند بی شرف ها!