گروه‌های حقوق بشری هشدار داده‌اند که هزاران کارگر مهاجر ممکن است در نتیجه‌ی رونق گسترده‌ی ساخت‌وساز در عربستان سعودی برای جام جهانی فوتبال مردان ۲۰۳۴ و دیگر پروژه‌های بزرگ عمرانی جان خود را از دست بدهند.
به گزارش گاردین این پادشاهی حوزه خلیج فارس شاهد افزایش شدید تقاضا برای نیروی کار ارزان مهاجر بوده است؛ به‌طوری که شمار کارگران خارجی از سال ۲۰۲۱ به‌شدت افزایش یافته و عربستان اکنون برای میزبانی جام جهانی و پروژه‌های عظیمی همچون شهر آینده‌نگر «نئوم» آماده می‌شود.
در دو گزارش جداگانه که روز چهارشنبه منتشر شد، گروه‌های حقوق بشری تأکید کردند که کارگران ساختمانی با خطرات جانی جدی مواجه هستندو این گزارش‌ها همچنین نبود شفافیت در مورد دلایل مرگ‌ومیر کارگران را مورد انتقاد قرار دادند.
جیمز لینچ، یکی از مدیران گروه حقوق بشری «FairSquare» که گزارشی درباره خطرات پیش روی کارگران تهیه کرده است، گفت: «صدها هزار جوان در سیستمی کارگری به کار گرفته شده‌اند که خطری جدی برای جان آن‌ها دارد. در حالی که فیفا به‌طور مداوم عربستان سعودی را تحسین می‌کند، کودکان در کشورهایی مثل نپال بدون پدر بزرگ می‌شوند و حتی هیچ‌گاه نمی‌فهمند پدران‌شان چگونه مرده‌اند.»
در گزارشی جداگانه، سازمان دیدبان حقوق بشر (HRW) فیفا را متهم کرده است که «آگاهانه بار دیگر مسابقاتی را برنامه‌ریزی می‌کند که هزینه انسانی سنگینی را به دنبال دارد».
اوایل امسال گاردین گزارش داد که یک کارگر پاکستانی حین ساخت ورزشگاهی برای جام جهانی در شهر الخُبَر در شرق عربستان، از ارتفاع سقوط کرده و جان باخته است.
گزارش دیدبان حقوق بشر موارد متعددی از مرگ‌ومیرهای ناشی از «حوادث دلخراش اما قابل اجتناب» در محل کار در عربستان را مستند کرده است؛ از جمله مواردی همچون سر بریدگی، برق‌گرفتگی و سقوط از ارتفاع که خانواده قربانیان را ویران و فقیر کرده است.
طبق قوانین عربستان، اگر کارگری در حین کار جان خود را از دست بدهد، اعضای خانواده او باید از طرح بیمه دولتی یا مستقیماً از کارفرما غرامت دریافت کنند. اما دیدبان حقوق بشر این فرآیند را «طولانی و طاقت‌فرسا» توصیف کرده و به موارد متعددی اشاره کرده که خانواده‌ها یا هیچ غرامتی دریافت نکرده‌اند یا مبالغ بسیار ناچیزی به آن‌ها پرداخت شده است.
مقامات سعودی ادعا می‌کنند که آمار مرگ‌ومیر و آسیب‌های ناشی از کار به‌شدت کاهش یافته است. با این حال گروه‌هایی مانند «FairSquare» نگران «نقایص جدی در نحوه‌ی تحقیق و تأیید مرگ کارگران مهاجر توسط مقامات سعودی» هستند. به نظر می‌رسد بسیاری از این مرگ‌ها به اشتباه تحت عنوان «مرگ طبیعی» طبقه‌بندی شده‌اند؛ در حالی که احتمالاً به طور مستقیم یا غیرمستقیم به شرایط زندگی و کاری کارگران مرتبط بوده‌اند.
گزارش «FairSquare» اشاره می‌کند که اصطلاح «مرگ طبیعی» توضیح مشخصی برای علت مرگ ارائه نمی‌دهد و به نظر می‌رسد مقامات سعودی از آن به عنوان یک عبارت کلی برای توصیف تمام مرگ‌هایی استفاده می‌کنند که به حوادث محل کار، تصادفات رانندگی یا خشونت مرتبط نیستند.
این دیدگاه با یک مطالعه‌ی سال ۲۰۱۹ توسط یک پاتولوژیست سعودی تأیید می‌شود که همه‌ی گواهی‌های فوت بیمارستانی در ریاض بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۶ را بررسی کرده بود. نتیجه این مطالعه نشان داد که در همه موارد علت مرگ «یا نادرست ثبت شده بود یا اصلاً ثبت نشده بود» و در ۷۵٪ موارد هیچ‌گونه علت مرگی ذکر نشده بود.
در پاسخ به درخواست گاردین برای اظهارنظر، فیفا متن نامه‌ای را که به دیدبان حقوق بشر ارسال کرده بود ارائه کرد و در آن آمده است: «فیفا تلاش می‌کند نقش خود را در تضمین حمایت قوی از کارگران مشغول به کار توسط پیمانکاران در پروژه‌های جام جهانی فوتبال ایفا کند. این کار با همکاری نزدیک همتایان سعودی و همچنین مشارکت سازمان‌های بین‌المللی کار انجام می‌شود… ما اطمینان داریم تدابیر اتخاذ شده… می‌تواند استاندارد جدیدی در زمینه‌ی حمایت از کارگران ایجاد کند.»
وزارت منابع انسانی و توسعه اجتماعی عربستان سعودی به درخواست اظهارنظر پاسخی نداده است.
