۲۷اردیبهشت ۱۴۰۳– تحقیق جدید شش‌رنگ، از ابعاد آوارگی (مهاجرت اجباری) اقلیت‌های جنسی و جنسیتی از ایران پرده برمی‌دارد. این تحقیق که در قالب گزارش «از چشم آن‌ها ما مجرم هستیم» به کارشناس مستقل سازمان ملل در زمینه گرایش جنسی و هویت جنستی ارایه شده نشان می‌دهد که چگونه افراد ال‌جی‌بی‌تی+ به دلیل جرم‌انگاری روابط همجنسگرایانه، سرکوب گسترده دولتی و خشونت اجتماعی مجبور به ترک ایران شده‌اند، بی‌آن‌که در خارج از کشور نیز از خطر و تبعیض در امان باشند. از نظر قوانین بین المللی، مهاجرت اجباری، در صورتی که به شکل سازمان یافته یا گسترده انجام شود، جنایت علیه بشریت محسوب می شود.
«از چشم آن‌ها ما مجرم هستیم» که به مناسبت ۱۷ ماه مه، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی منتشر می‌شود، بر پایه‌ی شهادت‌های ۲۵ نفر از افراد ال‌جی‌بی‌تی+ ایرانی که از کشور گریخته‌اند، تهیه شده و نشان می‌دهد که هم‌زمانی آسیب‌پذیری قانونی، خشونت خانوادگی، طرد اجتماعی و نظارت دائمی حکومت، چرخه‌ای از آوارگی اجباری را برای آنان ایجاد کرده است. بسیاری از پاسخ‌دهندگان از آزار توسط اعضای خانواده، تلاش برای «درمان» همجنسگرایی، ازدواج اجباری یا تهدید به زندان به‌عنوان دلایل مستقیم فرارشان یاد کرده‌اند. حتی پس از خروج از ایران، نزدیک به نیمی از آنان گزارش داده‌اند که همچنان از سوی حکومت ایران تحت تعقیب یا تهدید هستند، که نشان‌دهنده ماهیت فراملی سرکوب حکومت جمهوری اسلامی علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی+ است.
۹۶٪از پاسخ‌دهندگان جزو اقلیت‌های قومی یا مذهبی بودند، که این موضوع خطراتی که تجربه کرده‌اند را دوچندان می‌کند. ۷۷٪ نیز تجربه‌ی خشونت مستقیم از سوی اعضای خانواده را گزارش داده‌اند، که اغلب به دلیل مصونیت عاملان و ترس از گزارش‌دهی تشدید شده است. برای بسیاری، درخواست پناهندگی یک انتخاب نبوده، بلکه تنها راه نجات بوده است.
یکی از پاسخ‌دهندگان نان‌باینری که در سال ۲۰۱۷ از ایران گریخته بود به شش‌رنگ گفت: «قوانین ایران، افرادی مثل من را مجرم می‌دانند. هیچ راه قانونی‌ای برای تغییر هویت، دریافت مراقبت‌های پزشکی تأییدکننده‌ی جنسیت، یا حتی زندگی آزادانه وجود نداشت. همیشه در معرض بازداشت بودم.»
یک زن لزبین که در سال ۲۰۲۳ از ایران فرار کرده، گفت: «خانواده‌ام گرایش جنسی‌ام را مایه‌ی ننگ می‌دانستند. خواستند مرا مجبور به ازدواج کنند، و وقتی مقاومت کردم، کتکم زدند و در خانه حبس کردند. می‌دانستم باید پیش از آن‌که دیر شود، فرار کنم.»
این سرکوب به مرزهای ایران ختم نمی‌شود. نزدیک به نیمی از پاسخ‌دهندگان گزارش داده‌اند که حتی در تبعید نیز از سوی مقامات ایرانی با تهدید، آزار آنلاین و کارزارهای اطلاعات نادرست مواجه بوده‌اند.
«حتی خارج از ایران هم در امان نیستم»، یکی از کنشگران ترنس در تبعید می‌گوید. «به ما می‌گویند خائن، دروغ می‌پراکنند، و می‌خواهند با ترس، صدای ما را خاموش کنند.»
کشورهای ترانزیت، به‌ویژه ترکیه، نیز به‌عنوان محیط‌هایی خطرناک گزارش شده‌اند؛ ۷۶٪ از پاسخ‌دهندگان در این کشورها با خشونت، تبعیض یا بی‌ثباتی حقوقی مواجه بوده‌اند.
تمام پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که بازگشت به ایران برایشان امکان‌پذیر نیست، چرا که در صورت بازگشت، با خطر بازداشت، شکنجه یا حتی اعدام مواجه خواهند بود. اتهاماتی مانند «فساد فی‌الارض» در مواردی برای صدور حکم اعدام علیه کنشگران ال‌جی‌بی‌تی+ به‌کار رفته، و نشان می‌دهد که ماندن یا بازگشت چقدر پرخطر است.
شادی امین، مدیر شش‌رنگ در این باره می‌گوید: «ما شاهد یک کارزار سازمان‌یافته از سوی دولت برای حذف جان و صدای افراد ال‌جی‌بی‌تی+ هستیم—نه‌فقط در ایران، بلکه در آن‌سوی مرزها. در وهله اول جامعه ایران، و سپس جامعه جهانی نباید چشم بر این واقعیت ببندد. جان‌هایی در خطرند و سکوت به معنای همدستی است.»
قانون مجازات اسلامی ایران، روابط همجنسگرایانه و بیان جنسیتی غیرهم‌سو با جنسیت انتسابی را جرم‌انگاری کرده و برای آن‌ها مجازات‌هایی از شلاق تا اعدام در نظر گرفته است. مواد ۲۳۴، ۲۳۶ و ۲۳۹ مجازات‌های بدنی و اعدام برای روابط هم‌جنس را پیش‌بینی کرده‌اند، و ماده ۶۳۸ پوشیدن لباس مخالف جنس را جرم تلقی می‌کند. همچنین، بیان آشکار همجنسگرایی تحت قوانین مربوط به «عفت عمومی» قابل مجازات است. در موارد شدید، افراد تحت ماده ۲۷۹ با اتهام «فساد فی‌الارض» مواجه می‌شوند.
گفتمان نفرت‌پراکنانه‌ی مقامات عالی‌رتبه و رسانه‌های وابسته به حکومت نیز فضای خشونت و تحریک علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی+ را تشدید کرده است. این افراد در رسانه‌ها «مریض»، «پست‌تر از حیوان»، «مخل طبیعت» و «وابسته به غرب» خوانده می‌شوند.
شش‌رنگ از جامعه جهانی خواسته است تا اقدام فوری انجام دهند: مسیرهای پناهندگی ویژه را گسترش دهند، حمایت‌های قانونی از پناهجویان را تقویت کنند و با سرکوب فرامرزی حکومت ایران علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی+ مقابله کنند.
این گزارش به‌روشنی نشان می‌دهد که آوارگی انتخاب نیست، آخرین راه بقا در برابر جرم‌انگاری، خشونت و حذف است.
گزارش شش‌رنگ را که در پاسخ به فراخوان گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه‌ی گرایش جنسی و هویت جنسیتی تهیه شده است از اینجا دریافت کنید.
