وزیرخارجه جمهوری اسلامی همزمان با پایان چهارمین دور از رایزنی‌های غیرمستقیم با نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور غرب آسیا با اشاره به اینکه دور چهارم نسبت به سه دور گذشته مذاکرات بسیار جدی تر و صریح‌تر بود، گفت: مواضع دو طرف مقداری به هم نزدیک‌تر شده است. این مذاکرات از سوی مقام‌های آمریکایی «مثبت» توصیف شد
ایران و ایالات متحده چهارمین دور مذاکرات خود را در حالی با فضای مثبت به پایان رساندند که دو طرف همچنان در موضوع اصلی یعنی برنامه غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران فاصله زیادی با یکدیگر دارند.
این مذاکرات که در مسقط، پایتخت عمان، به مدت چهار ساعت برگزار شد، از سوی مقام‌های آمریکایی «مثبت» توصیف شد. وزارت خارجه ایران نیز اعلام کرد که «مذاکرات دشوار اما جزئی بود تا دو طرف بهتر مواضع یکدیگر را درک کنند.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، گفت: «ما تا حد زیادی از کلیات عبور کرده و وارد جزئیات شده‌ایم. در چنین شرایطی، مذاکرات سخت‌تر شده‌اند.»
او پیش از آغاز مذاکرات نیز تأکید کرده بود که ایران تحت هیچ شرایطی از «حق» خود برای غنی‌سازی اورانیوم جهت تولید انرژی عقب‌نشینی نخواهد کرد و افزود که سلاح‌های کشتار جمعی جایی در دکترین امنیتی ایران ندارند.
عراقچی یکی از دشواری‌های مذاکرات را «تضاد میان مواضع آمریکا در داخل و خارج از اتاق مذاکرات» دانست.
او همچنین اشاره کرد که ایران ممکن است در برخی ابعاد مانند اندازه، سطح و میزان غنی‌سازی برای اعتمادسازی محدودیت‌هایی بپذیرد — اشاره‌ای به محدودیت‌هایی که در توافق هسته‌ای اولیه سال ۲۰۱۵ بر میزان خلوص و ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران اعمال شده بود.
به گفته عراقچی، احتمال دارد دور بعدی مذاکرات ظرف یک هفته برگزار شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد، اکنون نیاز سیاسی دارد تا هر توافق جدیدی را با محدودیت‌های سخت‌گیرانه برای ایران همراه کند.
پیش از آغاز این دور مذاکرات، نگرانی‌هایی درباره شکست گفت‌وگوها وجود داشت، چرا که دولت آمریکا به‌تدریج موضع عمومی سخت‌تری اتخاذ کرده است. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، تلویحاً گفته بود که آمریکا هرگز اجازه نخواهد داد ایران از فناوری صلح‌آمیز غنی‌سازی بهره‌مند شود و تأکید کرده بود که تمامی فناوری‌های ایران باید برچیده و نابود شوند.
در پس‌زمینه مذاکرات، اسرائیل همچنان فشار وارد می‌کند تا ترامپ را از اعتماد به ایران باز دارد و خواهان پایان هرگونه ابهام در مورد هدف واقعی برنامه هسته‌ای ایران از طریق اقدام نظامی است.
ویتکاف روز جمعه گفته بود: «برنامه غنی‌سازی نباید هرگز در ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. هیچ غنی‌سازی.»
عراقچی از طرف آمریکایی خواست که از طرح خواسته‌های خود از طریق رسانه‌ها خودداری کند، زیرا این کار روند مذاکرات را پیچیده‌تر می‌کند.
موضع آمریکا در این زمینه دشوار است، زیرا بسیاری از کشورها اجازه دارند اورانیوم را در داخل خاک خود غنی‌سازی کنند، در حالی‌که اسرائیل برنامه هسته‌ای اعلام‌نشده دارد. با این حال، آمریکا استدلال می‌کند که سوابق عدم شفافیت ایران در برنامه هسته‌ای و سطوح بالای غنی‌سازی، رژیم تهران را به «موردی ویژه» تبدیل کرده است.
سخنان عباس عراقچی
وزیرخارجه جمهوری اسلامی همزمان با پایان چهارمین دور از رایزنی‌های غیرمستقیم با نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور غرب آسیا با اشاره به اینکه دور چهارم نسبت به سه دور گذشته مذاکرات بسیار جدی تر و صریح‌تر بود، گفت: در این دور مقدار زیادی از فضاهای کلی فاصله گرفتیم و وارد جزئیات شدیم، طبیعتا در این شرایط مذاکرات دشوارتر هم می شود.
رئیس هیات مذاکره کننده ایران افزود: علیرغم دشواری و صراحتی که در مذاکرات بود اما بحث های بسیار مفیدی انجام شد. اکنون می توان گفت که دو طرف درک بهتری از مواضع یکدیگر دارند.
وی با اشاره به اینکه درباره موضوعات اصلی مورد اختلاف بیشتر بحث شده، خاطرنشان کرد: مواضع دو طرف مقداری به هم نزدیک‌تر شده است.
عراقچی با تاکید بر اینکه دو طرف مصمم به ادامه مذاکرات هستند، گفت: ما تصمیم گرفتیم که این مذاکرات ادامه پیدا کند. برای برگزاری جلسه بعدی توافق شده اما زمان و مکان دور بعدی با توجه به برنامه هایی که هر دو طرف دارند، تنظیم خواهد شد و این امر بر عهده وزیر خارجه عمان خواهد بود.
وزیرخارجه در پاسخ به پرسشی درباره مواضع متناقض هیات آمریکایی در پشت در اتاق مذاکره و داخل مذاکرات، با تایید این موضوع گفت: متأسفانه مواضع ضد و نقیضی از طرف‌های آمریکایی، به‌ویژه در عرصه رسانه و فضای عمومی، می‌شنویم که این اصلاً کمکی به مذاکرات نمی‌کند. امروز یکی از موضوعات ما همین بود که این روش به هر حال به نفع مذاکره نیست و باید اصلاح شود.
وی ادامه داد: همان‌طور که جمهوری اسلامی بر روی مواضع خود ثابت‌قدم است و در بیان مواضعش دقت لازم را دارد، انتظار می‌رود طرف آمریکایی نیز همین‌گونه عمل کند. امروز بحث بسیار مفیدی داشتیم. امیدوار هستیم که کمتر شاهد چنین رفتاری باشیم، اما به‌طور مشخص این نکته از طرف ما مورد تأکید قرار گرفت که ما برداشت‌های متناقض رسانه‌ای را اصلاً نمی‌پذیریم و این موضوع باعث خدشه‌دار شدن مذاکرات خواهد شد. اگر این رفتار تکرار شود، ما هم ناچاراً به همان ترتیب رفتار خواهیم کرد. در حال حاضر، به نظر می‌رسد که در این مواضع و مشکلات کمی به هم نزدیک‌تر شده‌ایم.
رئیس هیات مذاکره کننده ایران در پاسخ به این پرسش که چه صحبت‌هایی در حوزه رفع تحریم و موضوع غنی‌سازی انجام شد، گفت: این دو موضوع از موضوعات اصلی مذاکره هستند. از نظر ما، غنی‌سازی یک موضوعی است که حتماً باید ادامه پیدا کند و هیچ جای مصالحه در خصوص آن وجود ندارد. ممکن است ابعاد، اندازه‌ها، سطح و میزان آن به جهت اعتمادسازی، مثلاً در یک دوره‌ای محدودیت‌هایی برایش قائل شویم، مشابه بار گذشته، ولی اصل موضوع غنی‌سازی اصلاً قابل مذاکره نیست.
وی ادامه داد: همچنین بحث درباره تحریم‌ها نیز مطرح است. منظور ما از مذاکره و مقصود ما از آن طبیعی است که رفع تحریم‌هاست. رفع تحریم‌ها در هر شرایطی یکی از پایه‌های مذاکره ماست و این مورد توافق دو طرف قرار دارد. ما در موضوعات اختلافی اکنون خیلی به هم نزدیک‌تر شده‌ایم و حداقل همدیگر را درک می‌کنیم. به نظرم مواضع ما که کاملاً روشن است، اکنون دقیقاً برای طرف مقابل شناخته شده و من امیدوار هستم که در ادامه پیشرفت بهتری داشته باشیم.
