
«هه لیفنگ» معاون نخستوزیر چین و «اسکات بسنت» وزیر خزانهداری ایالات متحده، بعدازظهر شنبه در ژنو دور تازهای از گفتوگوها را آغاز کردند؛ گامی محتاطانه در جهت کاهش جنگ تجاریای که اقتصاد جهانی را با اختلال مواجه کرده است.
این مذاکرات پس از چند هفته تنش فزاینده صورت گرفت؛ در این مدت، تعرفههای اعمالشده بر واردات کالا میان دو اقتصاد بزرگ جهان، از مرز ۱۰۰ درصد فراتر رفته بود.
این اختلافات تجاری — بهعلاوه تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در ماه گذشته برای اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی از دهها کشور دیگر — باعث اختلال در زنجیرههای تأمین، بیثباتی بازارهای مالی و نگرانی از رکود جهانی شدید شده است.
مکان دقیق مذاکرات، که در اقامتگاه دیپلماتیک سوئیس برگزار شد، بهطور رسمی اعلام نشد. با این حال، شاهدان دیدند که هر دو هیأت پس از صرف ناهار به محل اقامت سفیر سوئیس در سازمان ملل در منطقه سرسبز کولوینی برگشتند.
صبح همان روز، دو طرف حدود دو ساعت جلسه برگزار کرده بودند. مقامهای آمریکایی از جمله بسنت و نماینده تجاری ایالات متحده، جیمیسون گریر، در مسیر رفتن به جلسه با لبخند از هتل خارج شدند. آنها کراوات قرمز و نشان پرچم آمریکا به سینه داشتند. بسنت از صحبت با خبرنگاران خودداری کرد.
در همان زمان، ونهای مرسدس با شیشه دودی نیز هتل محل اقامت هیأت چینی در حاشیه دریاچه ژنو را ترک کردند؛ همزمان دوندههایی هم برای ماراتن در حال گرم کردن بودند.
اهداف و اختلافات
واشنگتن بهدنبال کاهش کسری تجاری با پکن و ترغیب چین به کنار گذاشتن مدل اقتصادی مبتنی بر مداخلات دولتی است — مدلی که آمریکا آن را «مرکانتیلیستی» مینامد — و همچنین خواهان مشارکت بیشتر چین در مصرف جهانی است، تغییری که مستلزم اصلاحات سیاسی دشوار در داخل چین خواهد بود.
پکن نیز با آنچه «مداخله خارجی» میداند مخالفت کرده و خواستار کاهش تعرفهها، شفافسازی انتظارات آمریکا از واردات کالاهای چینی، و برخورد برابر در عرصه جهانی است.
انتظارات پایین
با وجود بیاعتمادی شدید، هر دو طرف کوشیدهاند که ضعیف بهنظر نرسند. تحلیلگران اقتصادی نیز انتظار دستیابی به توافقی چشمگیر را ندارند.
ترامپ روز جمعه گفت که «تعرفه ۸۰ درصدی بر کالاهای چینی مناسب بهنظر میرسد» — اولینبار است که او جایگزینی مشخص برای تعرفههای فعلی ۱۴۵ درصدی مطرح میکند.
او گفته که ابتکار مذاکرات از سوی چین بوده، در حالی که پکن اعلام کرده که این آمریکا بوده که خواستار مذاکره شده و موضع چین درباره مخالفت با تعرفههای آمریکایی تغییری نکرده است.
چین احتمالاً در پی دریافت معافیت ۹۰ روزه مشابه دیگر کشورهاست که در حین مذاکرات، تعرفهها به حالت تعلیق درمیآیند. هرگونه کاهش تعرفه یا ادامه مذاکرات میتواند برای سرمایهگذاران نشانهای مثبت تلقی شود.
واکنش سوئیس و نهادهای بینالمللی
«گای پارملن» وزیر اقتصاد سوئیس، روز جمعه با هر دو طرف در ژنو دیدار کرد و گفت: «همین که مذاکرات در حال انجام است، موفقیت محسوب میشود. اگر نقشه راهی تدوین شود و تصمیم به ادامه گفتوگو بگیرند، تنشها کاهش خواهد یافت.» او افزود که مذاکرات ممکن است تا یکشنبه یا حتی دوشنبه ادامه یابد.
سوئیس با سفرهای اخیر مقامهای خود به آمریکا و چین، نقش میانجی برای برگزاری این دیدار را ایفا کرده است.
هه لیفنگ همچنین بهصورت موقت برنامه دارد با «نگوزی اوکونجو-ایویالا»، مدیرکل سازمان تجارت جهانی در ژنو، دیدار کند. سخنگوی این سازمان گفت او از برگزاری این مذاکرات بهعنوان «گامی مثبت و سازنده در جهت کاهش تنش» استقبال کرده و خواستار «گفتوگوی مستمر میان دو اقتصاد برتر جهان» شده است.
از زمان آغاز ریاستجمهوری ترامپ در ژانویه، او تعرفه واردات کالاهای چینی را به ۱۴۵ درصد افزایش داده و چین را به رویههای ناعادلانه تجاری و ناتوانی در جلوگیری از صادرات مواد شیمیاییِ تولید فنتانیل — مادهای مخدر و کشنده — متهم کرده است.
چین در پاسخ، تعرفههای تلافیجویانه ۱۲۵ درصدی اعمال کرده و اعلام کرده که در برابر «امپریالیستها و زورگویان» تسلیم نخواهد شد.