در ترکیه که پس از بازداشت چندین مقام منتخب، از جمله اکرم امام‌اوغلو، در وضعیت بسیج عمومی قرار دارد، گردهمایی روز جهانی کارگر در استانبول، ابعادی تازه و سیاسی به خود گرفت. اتحادیه‌ها، احزاب چپ‌گرا، دانشجویان و کارگران شانه‌به‌شانه در راهپیمایی شرکت کردند.
به گزارش اومانیته از جایگاه برگزاری تجمع صنفی، بیانیه‌ای از صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر چپ‌گرای کرد و زندانی سیاسی در رژیم اردوغان، قرائت شد.
او گفته بود:
«ما مقاومت خواهیم کرد، تا زمانی که با هم یک نظام دموکراتیک بنا کنیم.»
وکلای کانون وکلای استانبول — نهادی که رئیس آن در معرض برکناری قرار گرفته — در صفوف راهپیمایی اول مه فریاد می‌زدند:
«روزی خواهد آمد، ورق برخواهد گشت، و حزب عدالت و توسعه (AKP) باید پاسخگوی مردم باشد!»
در حالی‌که بارانی شدید می‌بارید، جمعیت به سوی کادیکوی در بخش آسیایی شهر روانه شد.
حزب عدالت و توسعه، به رهبری رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان، در میان صفوف این راهپیمایی که به دعوت کنفدراسیون انقلابی اتحادیه‌های کارگری ترکیه (دیسک)، کنفدراسیون کارمندان دولت (کِسک)، اتحادیه اتاق‌های مهندسان و معماران ترکیه (TMMOB) و نظام‌پزشکی ترکیه (TTB) برگزار شد، با شعار محوری «ما پیروز خواهیم شد» به شدت زیر سوال رفت.
از زمان بازداشت امام‌اوغلو، اوزگور اوزل، دبیرکل حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، حزب سوسیال‌دموکرات امام‌اوغلو، هر هفته دو گردهمایی برگزار کرده است. در آخرین آن‌ها که در منطقه باشاک‌شهیر در غرب استانبول و درست شب قبل از اول ماه مه برگزار شد، او با صدایی خسته همه «دموکرات‌ها»ی حاضر را خطاب قرار داد و مردم را به شرکت در راهپیمایی روز کارگر دعوت کرد؛ چه در تجمع اصلی اتحادیه دیسک در کادیکوی، چه در گردهمایی دیگر با اتحادیه ترک-ایش در منطقه کارتال. سایر احزاب چپ نیز، از جمله حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (DEM)، که نماینده سیاسی کردهاست، حزب کارگران (TIP)، حزب چپ (SOL) و حزب کمونیست ترکیه (TKP)، همگی خواستار حضور گسترده در کادیکوی شده بودند.
«یکی از بزرگترین راهپیمایی‌های استانبول»
پیش از رسیدن به محل راهپیمایی، در قطار شهری مارمارای، علی ارجان آک‌پولات، شهردار یکی از مناطق استانبول از حزب جمهوری خواه خلق، خطاب به مسافران سخنرانی کرد و یادآور شد که روز قبل امام‌اوغلو را ملاقات کرده است. اطراف او شعارهایی طنین انداخت:
«یا همه یا هیچ؛ تنها کسی نجات پیدا نمی‌کند!» — شعاری برگرفته از برشت.
برخی نیز شروع به خواندن سرود سنتی ترکی اول ماه مه کردند. دقایقی بعد، همین ترانه در خیابان‌ها طنین‌انداز شد، جایی که تظاهرکنندگان در حال آواز خواندن، رقصیدن و سردادن شعار بودند، در حالی‌که پلاکاردها و پرچم‌های خود را زیر باران و زیر کلاه‌های آرم‌دار اتحادیه‌ها در دست گرفته بودند. برخی از شرکت‌کنندگان از مناطق بسیار دورتر — حتی تا ۱۰۰ کیلومتر بیرون از شهر — به استانبول آمده بودند.
در همین صفوف، تورگوت دده‌اوغلو، رئیس شاخه روزنامه‌نگاری اتحادیه دیسک، اعلام کرد این راهپیمایی، «یکی از بزرگترین تظاهرات‌هایی است که استانبول تا کنون به خود دیده است.»
او یادآوری کرد موج بازداشت‌ها تنها متوجه سیاستمداران نبوده:
«بیش از ۳۰ روزنامه‌نگار از ۲۳ مارس تاکنون بازداشت شده‌اند.»
در کنار این فضای سرکوب، بحران اقتصادی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان مشارکت ایفا کرده است. به گزارش روزنامه چپ‌گرای بیرگون در شماره ۳۰ آوریل،
«نرخ واقعی بیکاری به ۲۸.۸٪ از جمعیت فعال اقتصادی رسیده — یعنی حدود ۱۱ میلیون و ۷۳۰ هزار نفر — که یک رکورد به‌شمار می‌رود.»
اوزکان آتار، رئیس بخش فلزکاری اتحادیه دیسک، گفت:
«برنامه‌ای از سوی بورژوازی داخلی و بین‌المللی به اجرا درآمده تا حقوق کارگران پس گرفته شود.»
او ادامه داد که کشور شاهد محدودیت‌های فزاینده‌ای در آزادی‌های سندیکایی است:
«بسیاری از اعتصابات ممنوع شده‌اند، تشکیل اتحادیه‌ها محدود شده و اخراج‌ها شدت گرفته‌اند.»
به باور او، این عقب‌گرد باعث شده که
«کارگران به شکل گسترده‌ای دست به اعتراض بزنند.»
او افزود:
«بازداشت شهردار استانبول و دیگر نمایندگان منتخب، به‌قصد جایگزینی آنان با مدیران منصوب، زمینه‌ساز مقاومتی اجتماعی و دموکراتیک شده است — و این همان چیزی است که امروز شاهدش هستیم.»
بیش از ۴۰۰ بازداشت
رنگ آبی اتحادیه نساجی دیسک، میان موج قرمز پرچم‌های کنفدراسیون به‌چشم می‌خورد. در مقابل صفوف احزاب سیاسی، دانشجویان استانبول شعار می‌دادند:
«دانشگاهی رایگان و جهانی می‌خواهیم.»
در میدان کادیکوی، جایی که کاروان‌های راهپیمایی از ایستگاه‌های هایدارپاشا و سوغوتلوچشمه به هم می‌رسیدند، تظاهرکنندگان ایستادگی کردند؛ با سر دادن شعارها، با خواندن سرود انقلابی «بلا چاو»، و با پوشیدن پانچوهای پلاستیکی در برابر بارش باران.
از روی جایگاه تجمع صنفی، بیانیه‌ای از سوی صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر زندانی چپ‌گرایان کردخوانده شد.
او اعلام کرد:
«ما تا روزی که با هم نظامی دموکراتیک بسازیم، مقاومت خواهیم کرد.»
در همین روز اول ماه مه، طبق گزارش روزنامه جمهوریت، بیش از ۴۰۰ نفر در نزدیکی میدان تقسیم — که از زمان اول مه خونین سال ۱۹۷۷، محل ممنوعه برای تظاهرات محسوب می‌شود — دستگیر شدند.
مردم در صحنه حاضر بودند، اما مسیر مقاومت همچنان ادامه دارد.
