اخبار روز: سی‌ام آوریل ۱۹۷۵، زمانی که تانک‌های جبهه آزادی‌بخش ملی ویتنام درهای کاخ ریاست جمهوری (استقلال) در سایگون را شکستند، لحظه‌ای بود که جهان به قدرت مقاومت مردمی در برابر ماشین نظامی امپراتوری آمریکا ایمان آورد. امروز، پنجاه سال بعد، پیروزی ویتنام هنوز الهام‌بخش جنبش‌هایی است که برای رهایی، عدالت و استقلال ملی در سراسر جهان مبارزه می‌کنند.
پیروزی مردم ویتنام نه تنها پایان تلخ‌ترین جنگ امپریالیستی قرن بیستم را رقم زد، بلکه پایان یک دوره از خوش‌خیالی قدرت‌های غربی بود که گمان می‌کردند می‌توانند اراده‌ی ملت‌ها را با بمباران‌های بی‌امان و عملیات‌های مخفی سرکوب کنند.
همان‌طور که هوشی مین بارها تأکید کرده بود: «هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع اراده‌ی ملتی شود که برای استقلال می‌جنگد.»
یک پیروزی پرهزینه، اما تاریخی
بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۳، ارتش ایالات متحده بیش از ۸ میلیون تن بمب بر سر ویتنام، لائوس و کامبوج فرو ریخت — بیش از مجموع بمباران‌های کل جنگ جهانی دوم. با این حال، همان‌گونه که تاریخ نشان داد، مقاومت ویتنامی‌ها قوی‌تر از هواپیماهای بی-۵۲ و مواد شیمیایی مرگبار مانند عامل نارنجی (Agent Orange) بود.
به گفته‌ی یک فرمانده سابق جبهه آزادی‌بخش، «آمریکایی‌ها می‌توانستند زمین را بسوزانند، اما نمی‌توانستند قلب‌های ما را فتح کنند.»
ایالات متحده تصور می‌کرد با قدرت برتر نظامی‌اش می‌تواند سرنوشت ملت‌ها را تعیین کند. اما درست برعکس، آنچه در ویتنام رخ داد، شکست یکی از متجاوزترین پروژه‌های امپریالیستی تاریخ معاصر بود.
مقاومت جهانی و نبرد در داخل آمریکا
مبارزه‌ی ویتنام تنها در جنگل‌ها و روستاهای دلتا مکونگ جریان نداشت؛ بلکه در خیابان‌های پاریس، لندن، نیویورک و توکیو نیز طنین‌انداز شده بود.
صدها هزار نفر در سراسر جهان به خیابان‌ها آمدند، پوسترهایی به دست داشتند که روی آن‌ها نوشته شده بود: «ویتنام پیروز خواهد شد!» و «امپریالیسم آمریکایی را متوقف کنید!»
در خود ایالات متحده، جنبش ضدجنگ ویتنام از یک حاشیه‌ی روشنفکری به یک نیروی اجتماعی تبدیل شد که قدرت سیاسی را به لرزه درآورد.
همان‌طور که هوارد زین، تاریخ‌نگار برجسته‌ی چپ، می‌نویسد:
«جنبش ضدجنگ ویتنام تنها جنگ را تغییر نداد؛ آگاهی آمریکاییان درباره‌ی معنای عدالت و سلطه را نیز برای همیشه تغییر داد.»
میراث پایدار مقاومت ویتنام
امروز، ویتنام کشوری است با اقتصادی در حال رشد، روابط دیپلماتیک گسترده و سیاستی مستقل که قدرت‌های بزرگ در تعیین سیاست های آن دخالتی ندارند.
در سال ۲۰۲۴، ویتنام به عنوان یکی از ۲۷ اقتصاد بزرگ جهان شناخته شد و در مسیر تبدیل شدن به یک کشور با درآمد بالا تا سال ۲۰۴۵ قرار دارد.
بی‌تردید، این موفقیت‌ها پس از پیروزی در جنگ، نتیجه اراده‌ی مردمی است که خواستند با همه ملت‌های جهان روابط دوستانه برقرار کنند.
امروز، ویتنام تقریباً با تمامی کشورهای جهان روابط دیپلماتیک دارد. این کشور با ۶۰ کشور توافق‌نامه تجارت آزاد و با ۸ کشور توافق‌نامه مشارکت راهبردی امضا کرده و نخستین کشور در حال توسعه‌ای است که چنین توافقی منعقد کرده است.
در همین حال، پیروزی ویتنام در حافظه‌ی جمعی جهانی به‌عنوان نمادی از مقاومت موفق در برابر امپریالیسم باقی مانده است.
مبارزات ویتنام به ما یادآوری می‌کند که تاریخ تنها در میدان‌های نبرد نوشته نمی‌شود، بلکه در دل‌های کسانی نیز نقش می‌بندد که هر روز در برابر ظلم ایستادگی می‌کنند. از فلسطین تا چاد، از کوبا تا یمن، نام ویتنام هنوز طنین‌انداز است.
همان‌طور که فام وان دونگ، نخست‌وزیر ویتنام در پایان جنگ گفت:
«پیروزی ما فقط برای خود ما نبود. ما به جهان ثابت کردیم که حتی کوچک‌ترین ملت‌ها نیز می‌توانند در برابر بزرگترین ظلم‌ها بایستند.»
اکنون، در سال ۲۰۲۵، ویتنام آماده می‌شود تا پنجاهمین سالگرد آن پیروزی تاریخی را جشن بگیرد. در شهر هوشی مین – که قبلاً سایگون نام داشت – محل شکست نهایی نیروهای ویتنام جنوبی تحت حمایت آمریکا، قرار است بزرگترین رژه نظامی در تاریخ این کشور در پایان این ماه برگزار شود. مهمانانی از سراسر جهان، از جمله متحدان دیرینه مانند چین، لائوس و کامبوج، و همچنین دشمنان سابق مانند ایالات متحده، برای بزرگداشت این پیروزی گرد هم خواهند آمد.
اما این فقط بزرگداشت گذشته نیست. برای بسیاری از ویتنامی‌ها، به ویژه نسل‌های جوان‌تر، این روز یادآور استقلال سخت به دست آمده کشور، بهای صلح و میراث ماندگار مبارزه ضد امپریالیستی است. همچنین زمانی است برای تأمل در مورد اینکه ملت تا چه حد پیشرفت کرده است – از ویرانه‌های جنگ تا کشوری متحد که مسیر خود را به سوی سوسیالیسم ترسیم می‌کند.
پنجاه سال بعد، پیروزی ۳۰ آوریل ۱۹۷۵ همچنان نه تنها در ویتنام، بلکه در سراسر جهان طنین‌انداز است. این پیروزی همچنان درسی عمیق در مورد محدودیت‌های امپراتوری و قدرت مردمی است که مصمم به آزادی هستند.
