در حالی که جوامع یهودی در حال گرامیداشت یوم هشوعا – روز یادبود کشتار شش میلیون یهودی توسط آلمان نازی – بودند، بازماندگان هولوکاست و نوادگان آنان در بریتانیا گفته‌اند احساس می‌کنند مسئولیتی سنگین دارند تا علیه ادامه جنگ اسرائیل در غزه سخن بگویند.
امسال یوم هشوعا، که از عصر چهارشنبه گذشته آغاز شد، با هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم در اروپا در سال ۱۹۴۵ و نیز آزادسازی اردوگاه کار اجباری برگن-بلزن توسط نیروهای بریتانیایی همزمان شد.
هزاران نفر، از جمله تعدادی از بازماندگان و پناهندگانی که از اروپای تحت اشغال نازی‌ها به بریتانیا گریخته بودند، در مراسمی در لندن، در محل پیشنهادی بنای جدید یادبود هولوکاست، در نزدیکی پارلمان، شرکت کردند.
برگزارکنندگان گفته‌اند که این مراسم شاید «آخرین سالگرد بزرگ باشد که بازماندگان و پناهندگان به تعداد قابل توجهی حضور دارند».
اما دیگر بازماندگان و نوادگانی که به این مراسم انتقاد دارند به میدل ایست آی گفته‌اند با سواستفاده از هولوکاست توسط دولت اسرائیل و حامیان آن در بریتانیا برای توجیه جنگ غزه استفاده، مخالفند و نگران هستند که اقدامات اسرائیل به افزایش یهودی‌ستیزی دامن بزند.
مارک اتکیند، یکی از برگزارکنندگان شبکه‌ای از «بازماندگان و نوادگان هولوکاست علیه نسل‌کشی در غزه»، که اعضای آن به طور مرتب در تظاهرات طرفدار فلسطین در لندن حضور داشته‌اند، می گوید برای فعالان بریتانیایی حیاتی است فشار بر دولت بریتانیا برای پایان دادن به حمایت از اسرائیل و توقف صادرات سلاح به این کشور ادامه یابد.
او گفت: «وظیفه‌ای بسیار سنگین بر دوش همه ما، به ویژه کسانی که پیشینه بازماندگان هولوکاست داریم، قرار دارد تا اعتراض کنیم. نمی‌توانم تصور کنم بزرگداشتی بهتر برای شش میلیون قربانی وجود داشته باشد.»
اسرائیل حدود ۱۲۰ هزار بازمانده هولوکاست را در خود جای داده است، تقریباً نیمی از کل بازماندگان جهان. بسیاری از آنان پس از جنگ جهانی دوم و در جریان وقایع خشونت‌آمیزی که فلسطینیان آن را نکبت (النکبه) می‌نامند، یعنی زمانی که میلیشیای صهیونیست زمین‌هایی را تصرف کردند که به دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸ تبدیل شد، به این کشور مهاجرت کردند.
در حال حاضر اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری و توسط سازمان‌های حقوق بشری به راه‌اندازی کمپین نسل‌کشی در غزه متهم شده است – اتهامی که آن را رد می‌کند.
بیش از ۵۱ هزار فلسطینی از زمان آغاز حمله اسرائیل، که در واکنش به حملات حماس به جنوب اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، جان باخته‌اند. در این حملات حدود ۱۲۰۰ نفر، از جمله ساکنان جوامع کیبوتص و شرکت‌کنندگان در یک جشنواره موسیقی در نزدیکی مرز غزه کشته شدند.
امیدها برای پایان جنگ پس از توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس با از سرگیری حملات هوایی و عملیات زمینی توسط اسرائیل در ماه گذشته نابود شد.
روز سه‌شنبه گذشته، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (OCHA) اعلام کرد مردم غزه اکنون در طولانی‌ترین محاصره غذایی بدون دریافت هیچ گونه کمک یا تدارکات تجاری قرار دارند و «احتمالاً با بدترین وضعیت بشردوستانه» مواجه هستند.
«خشمگین و آزرده»
در مراسم یوم هشوعا در یادبود ید وشم در اورشلیم سال گذشته، نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو گفت «خط مستقیمی» بین هولوکاست و حملات حماس وجود دارد و قسم خورد که هیچ میزان از فشارهای بین‌المللی دستان اسرائیل را نخواهد بست.
نتانیاهو گفت: «هرگز دوباره همین حالاست»، عبارتی که معمولاً به یادبود هولوکاست نسبت داده می‌شود.
اما آنیس کوری، بازمانده‌ای ۸۰ ساله و اصالتاً اهل مجارستان، به میدل ایست آی گفت: «از استفاده از هولوکاست به عنوان بهانه‌ای برای جنگ بی‌وقفه اسرائیل علیه مردم فلسطین خشمگین و عمیقاً آزرده شده‌ام.»
او افزود: «تأسف‌آور است که مراسم‌هایی مانند یوم هشوعا اکنون برای منحرف کردن توجه از تجاوزات اسرائیل استفاده می‌شوند. و در هر صورت، آنچه بر ما یهودیان رفت، نباید علیه هیچ فرد دیگری تکرار شود.»
هایم برشیت، پژوهشگر و فیلم‌ساز اسرائیلی ساکن لندن و فرزند بازماندگان لهستانی آشویتس و برگن-بلزن، به میدل ایست آی گفت که یابود هولوکاست توسط اسرائیل به عنوان عنصری کلیدی از ایدئولوژی صهیونیستی مصادره شده است و از آن برای توجیه آپارتاید و پاکسازی قومی علیه فلسطینیان استفاده شده است.
او گفت: «سوءاستفاده حساب‌شده از هولوکاست توسط صهیونیسم یکی از جنایات بزرگ علیه بشریت است. این یک لکه بر تاریخ هولوکاست است.»
استفن کاپوس، بازمانده‌ای ۸۷ ساله و اصالتاً اهل مجارستان، به میدل ایست آی گفت که در «اعتراض به استفاده از تجربه هولوکاست توسط اسرائیل به عنوان پوششی برای اقدامات کنونی‌شان» سخن می‌گوید و باور دارد که اقدامات اسرائیل موجب افزایش یهودی‌ستیزی خواهد شد.
او گفت: «این توهینی به همه بازماندگان و یاد قربانیان است.»
«چون آنان یهودیت را با آنچه انجام می‌دهند یکی کرده‌اند، ناگزیر موجب افزایش یهودی‌ستیزی می‌شوند و در نتیجه به مردم یهودی نیز خیانتی بزرگ روا داشته‌اند.»
دیدگاه‌های متفاوت
مارک اتکیند گفت ادعای اسرائیل مبنی بر نمایندگی تمام یهودیان به این معناست که برخی افراد یهودیان را به طور نادرست مسئول اقدامات نیروهای اسرائیلی می‌دانند – با این حال تأکید کرد که هیچ توجیهی برای یهودی‌ستیزی وجود ندارد.
او افزود: «اما اگر واقعاً بخواهیم یهودی‌ستیزی را کاهش دهیم، بسیار مهم است که رسانه‌های این کشور (بریتانیا) روشن کنند تنها برخی یهودیان از اقدامات اسرائیل حمایت کامل می‌کنند و بسیاری دیگر دیدگاه‌های متفاوتی دارند.»
کاپوس و کوری همچنین از نهادهای یهودی بریتانیا مانند هیئت نمایندگان و دفتر خاخام اعظم افرایم میر‌ویس که همچنان از اسرائیل حمایت کرده‌اند، انتقاد کردند.
آنان این ادعا را که این نهادها نماینده کل یهودیان بریتانیا هستند رد کردند و خواستار شنیده شدن بیشتر صداهای انتقادی یهودیان شدند.
آنان به حضور بلوک یهودیان سازمان‌یافته در تظاهرات‌های طرفدار فلسطین در لندن از زمان آغاز جنگ غزه، با وجود شکایت‌های فعالان طرفدار اسرائیل که این تظاهرات‌ها را برای یهودیان ناامن دانسته‌اند، اشاره کردند.
کاپوس و دیگر اعضای این شبکه در این تجمعات با پلاکاردهایی که خود را بازماندگان هولوکاست یا نوادگان آنان معرفی می‌کردند، حضور پررنگی داشتند.
ماه گذشته، کاپوس توسط پلیس در جریان تحقیق درباره تخلفات احتمالی نظم عمومی در تظاهرات ژانویه که در آن در میدان ترافالگار گل گذاشته بود، مورد بازجویی قرار گرفت.
در حالی که سازمان‌دهندگان این تجمع پلیس را به «رفتار سنگین و تهاجمی» متهم کردند.
نهادهای یهودی بریتانیا عمدتاً از زمان آغاز جنگ، باوجود افزایش آمار کشته‌شدگان فلسطینی و اتهامات جنایات جنگی علیه رهبران سیاسی و نیروهای مسلح اسرائیل، جبهه متحدی در حمایت از اسرائیل حفظ کرده‌اند.
اما هفته گذشته، ۳۶ عضو هیئت نمایندگان نامه‌ای سرگشاده در فایننشال تایمز منتشر کردند که در آن از دولت اسرائیل به خاطر ازسرگیری جنگ غزه پس از توافق آتش‌بس انتقاد کردند.
این نامه به عنوان «اولین نمایش علنی مخالفت» از سوی اعضای این نهاد توصیف شد.
هرچند بلافاصله با واکنش منفی رهبران هیئت مواجه شد. مدیرعامل هیئت، مایکل وگیر، امضاکنندگان را به «تحریف دیدگاه جامعه ما» متهم کرد.
روز سه‌شنبه، هیئت اعلام کرد که یک عضو ارشد امضاکننده نامه را تعلیق کرده و گفته است سایر امضاکنندگان «در معرض فرایند شکایت قرار دارند.»
کاپوس گفت که این نامه حرکتی مثبت است، اما پرسید چرا انتشار آن «پس از یک سال و نیم قتل عام» اتفاق افتاده است.
کوری نیز این حرکت را ناکافی دانست: «چرا به استارمر و دیوید لامی نامه نمی‌نویسند و نمی‌گویند که ارسال سلاح به اسرائیل را متوقف کنند؟ هر چند اهمیتی ندارد که چه می‌گویند و کجا منتشر می‌کنند. نتانیاهو کوچک‌ترین توجهی نخواهد کرد.»
