دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و ولودیمیر زلنسکی، رهبر اوکراین، که برای شرکت در مراسم خاکسپاری پاپ فرانسیس در رم حضور داشتند، روز شنبه در کلیسای بزرگ و مرمرین واتیکان دیداری دوجانبه برگزار کردند تا تلاشهای در حال فروپاشی برای پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین را احیا کنند.
زلنسکی گفت این دیدار میتواند تاریخی شود اگر به صلحی که او امیدش را دارد بینجامد و سخنگوی کاخ سفید این ملاقات را «بسیار سازنده» توصیف کرد.
دو رهبر، بدون حضور دستیاران، در حالی که تنها حدود نیم متر از هم فاصله داشتند، در کلیسای سن پیترو به مدت حدود ۱۵ دقیقه به گفتوگو پرداختند. دفتر زلنسکی عکسهایی از این ملاقات منتشر کرد.
این نخستین دیدار آنها از زمان مواجهه پرتنششان در اتاق بیضی کاخ سفید در ماه فوریه بود و در مقطعی حساس از مذاکرات برای پایان دادن به جنگ میان اوکراین و روسیه برگزار شد.
زلنسکی در پستی در شبکه اجتماعی تلگرام نوشت: «دیدار خوبی بود. به صورت دوجانبه موفق شدیم درباره موضوعات زیادی صحبت کنیم. امیدواریم از همه مسائلی که مطرح شد، نتیجهای حاصل شود.»
او افزود که موضوعات مورد بحث شامل موارد زیر بوده است: «حفاظت از جان مردم ما، آتشبس کامل و بدون قید و شرط، و صلحی قابل اعتماد و پایدار که از تکرار جنگ جلوگیری کند.»
زلنسکی ادامه داد: «این یک ملاقات بسیار نمادین بود که اگر نتایج مشترکی حاصل شود، میتواند تاریخی شود. از رئیسجمهور دونالد ترامپ تشکر میکنم!»
استیون چونگ، مدیر ارتباطات کاخ سفید، گفت این دو رهبر خصوصی ملاقات کردند و «گفتوگویی بسیار سازنده داشتند. جزئیات بیشتری از این دیدار منتشر خواهد شد.»
پس از ملاقات ترامپ و زلنسکی در کلیسا، هر دو به دیگر رهبران جهانی در میدان سن پیترو پیوستند تا در مراسم خاکسپاری پاپ فرانسیس شرکت کنند. پاپی که در طول دوران رهبری خود، پیگیری صلح از جمله در اوکراین را یکی از مضامین اصلی خود قرار داده بود.
کاردینال ایتالیایی جووانی باتیستا ره، که خطابه مراسم را ایراد کرد، یادآور شد پاپ فرانسیس هیچگاه از فراخواندن به مذاکرات برای پایان دادن به درگیریها دست نکشید.
او گفت: «جنگ همیشه دنیا را بدتر از گذشته میکند: همیشه شکستی دردناک و تراژیک برای همه است.»
سخنگوی زلنسکی پیشتر گفته بود دستیاران دو رهبر در حال برنامهریزی برای برگزاری دیدار دوم در رم هستند، اما پس از آنکه هواپیمای ترامپ رم را ترک کرد، اعلام شد به دلیل تنگی زمان روسای جمهور، دیدار دومی برگزار نشد.
اختلافات بر سر قلمرو
ترامپ که بر هر دو طرف فشار میآورد تا با آتشبس موافقت کنند، روز جمعه گفته بود مذاکرات فرستادهاش با رهبری روسیه در مسکو سازنده بوده و خواستار برگزاری یک دیدار سطح بالا میان کییف و مسکو برای نهایی کردن توافق شده بود.
او قبلاً هشدار داده بود اگر دو طرف به توافق نرسند، دولت آمریکا تلاشهای خود برای رسیدن به صلح را متوقف خواهد کرد.
بر اساس اسناد به دست آمده از مذاکرات، پس از دور اخیر دیپلماسی میانجیگرانه این هفته، اختلافاتی میان مواضع کاخ سفید ترامپ و مواضع اوکراین و متحدان اروپایی آن آشکار شده است.
واشنگتن پیشنهاد داده به طور قانونی الحاق شبهجزیره کریمه توسط روسیه را به رسمیت بشناسد؛ پیشنهادی که کییف و متحدان اروپاییاش آن را خط قرمز خود میدانند و نمیپذیرند.
همچنین اختلافاتی درباره زمانبندی رفع تحریمهای روسیه در صورت امضای توافق صلح، نوع تضمینهای امنیتی برای اوکراین، و نحوه جبران مالی خسارات جنگ وجود دارد.
ترامپ و زلنسکی سابقه رابطهای پرتنش دارند. در دیدار قبلیشان در اتاق بیضی، ترامپ زلنسکی را متهم کرده بود که «با قمار کردن، جهان را به سوی جنگ جهانی سوم میکشاند.»
از آن زمان، کییف تلاش کرده است روابط را ترمیم کند، اما درگیریهای لفظی ادامه یافته است. زلنسکی گفته بود ترامپ در یک «حباب اطلاعات نادرست» به نفع مسکو گرفتار شده، در حالی که ترامپ نیز او را به «طفره رفتن» از صلح و بیان «اظهارات تحریکآمیز» متهم کرده بود.