رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه وارد ایران شد و با عباس عراقچی وزیر خارجه این کشور دیدار و گفتگو کرد. او پیش از سفر به تهران در گفتگو با روزنامه های اروپایی، بر اهمیت نقش آژانس در هر توافقی تاکید کرد و گفت: بدون آژانس هر توافقی با ایران فقط یک برگ کاغذ است. او گفت که کشورهای اروپایی دیگر نمی توانند مثل سابق نقشی در گفتگوها با تهران داشته باشند
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در بدو ورود به تهران و در نخستین برنامه کاری، با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دیدار کرد.
به گزارش ایرنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه برای دومین بار در دولت چهاردهم وارد ایران شد، با حضور در وزارت امور خارجه، با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دیدار و در مورد آخرین وضعیت و روند همکاری‌ها و تعاملات فنی آژانس با ایران گفتگو وتبادل نظر کرد.
عراقچی با یادآوری سیاست و اراده ایران برای تداوم تعامل و همکاری با آژانس در چارچوب تعهدات حقوقی بین‌المللی، بر لزوم ایفای نقش حرفه‌ای و فنی آژانس در چارچوب وظایف و مسئولیت‌های آن، بدون تاثیرپذیری از فشارهای غیرموجه برخی طرف‌ها تاکید کرد.
وزیر امور خارجه همچنین بر ضرورت اتخاذ موضع صریح و شفاف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال تهدیدات علیه تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران تاکید کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ضمن ابراز خرسندی و تشکر از فراهم شدن فرصت سفر به تهران، بر اهمیت تداوم تعامل و همکاری ایران و آژانس و رایزنی با سایر طرف‌ها برای ایجاد فضای مناسب جهت کمک به حل و فصل مسائل موجود تاکید کرد.
وی همچنین از شروع گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا استقبال کرد و با اعلام حمایت کامل آژانس از این روند، ابراز امیدواری نمود این گفتگوها تا حصول نتیجه مطلوب برای طرفین تداوم یابد.
براساس برنامه اعلام شده، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی فردا (پنجشنبه ۲۸ فروردین) با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار می‌کند.
در آستانه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تحرکات دیپلماتیک او در وین، توجهات بسیاری را به خود معطوف داشت. گروسی دیروز سه‌شنبه ۲۶ فروردین با میخائیل اولیانوف، سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، دیدار کرد و دو طرف به بررسی همکاری‌های میان ایران و آژانس پرداختند. اولیانوف با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، ضمن اعلام این دیدار، تأکید کرد که گفت‌وگوها به‌طور خاص بر تعاملات پیش روی آژانس و ایران متمرکز بوده است. این دیدار، در آستانه دور دوم مذاکرات ایران و ایالات متحده انجام شد.
هم چنین گروسی، که ساعاتی پیش از سفر خود به تهران با نشریه فرانسوی لوموند گفت‌وگو کرده بود، بر جایگاه بی‌بدیل آژانس در هرگونه توافق هسته‌ای جدید با ایران تأکید ورزید.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این گفتگو تمایل خود را برای مشارکت سازمان متبوعش در گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن درباره پرونده هسته‌ای ایران ابراز کرد. وی در این مصاحبه گفت که بر این باور است که ایران «فاصله زیادی» با دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد.
گروسی در پاسخ به این سوال لوفیگارو که چرا درست پس از دیدار اخیر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه که در تاریخ ۱۲ آوریل در عمان برگزار شد، عازم تهران می‌شود و آیا این سفر برای مطالبه جایگاهی در میز مذاکرات است، گفت: «ما [به عنوان آژانس] بخشی از این گفت‌وگوی دوجانبه میان آقایان عراقچی و ویتکوف نیستیم، اما نسبت به آن بی‌تفاوت هم نیستیم. آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که ما باید نظر خود را درباره هرگونه توافق احتمالی اعلام کنیم، چراکه این ما هستیم که باید آن را راستی‌آزمایی کنیم. بنابراین، ما پیشاپیش گفت‌وگوهای غیررسمی را با آن‌ها آغاز کرده‌ایم. اما به‌محض اینکه متنی با مفاد مشخصی ارائه شود، از ما خواسته خواهد شد درباره نحوه و دامنه راستی‌آزمایی‌هایی که باید اجرا شود، نظر بدهیم.»
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا تصمیم او برای سفر به ایران از سوی دو طرف به‌عنوان اقدامی مداخله‌گرانه تلقی می‌شود یا خیر، گفت: «خیر، من به ایران می‌روم و این کشور نیز از سفر من استقبال می‌کند. نیازی به تحمیل خودم نداشتم. همه متفق‌القول هستند که مشارکت آژانس صرف‌نظر از ماهیت گفت‌وگوها همواره ضروری است. بدون حضور ما، هر توافقی فقط یک برگ کاغذ است. برای آنکه یک توافق معنا پیدا کند، باید یک نظام نیرومند برای راستی‌آزمایی و نظارت وجود داشته باشد—و فقط ما هستیم که می‌توانیم آن را فراهم کنیم.»
گروسی در مورد علت تمایل دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، آن هم با توجه به اینکه او خودش در سال ۲۰۱۸ آمریکا را به طور ناگهانی از توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) [که در سال ۲۰۱۵ میان ایران از یک‌سو و فرانسه، بریتانیا، آلمان، ایالات متحده، چین و روسیه از سوی دیگر امضا شد] خارج کرده است، گفت: «در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، این روایت مطرح بود که توافق برجام بیش از حد سخاوتمندانه بوده و انعطاف زیادی به ایران می‌داد، و حتی با وجود اینکه ایران به تعهداتش پایبند بود. از دید واشنگتن، این توافق، توافق خوبی نبود. این‌بار، ایالات متحده به دنبال رسیدن به متنی ساده‌تر است؛ متنی که از تمام بندهای پیوست و بسیار فنی توافق ۲۰۱۵، که در عمل نتوانستند دوام بیاورند، پاک‌سازی شده باشد.»وی در ادامه گفت: «به گفته هر دو طرف، اکنون هدف آن است که برخی فعالیت‌ها، مانند غنی‌سازی اورانیوم، به‌شیوه‌ای مستقیم‌تر ممنوع شود. در ازای آن، ایران رفع تحریم‌ها یا بهره‌مندی از کمک‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری را دریافت خواهد کرد. آنچه این گفت‌وگوهای آغازشده در عمان را شکل می‌دهد، ایده‌ی مبادله متقابل است. این بار، ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها فرصت پیدا کردند که بین خودشان گفت‌وگو کنند.»
وی در پاسخ به پرسش لوموند مبنی بر اینکه آیا فشار نظامی آمریکا در خاورمیانه، به‌ویژه تهدید به حمله به ایران و تأسیسات هسته‌ای آن، باعث شده که تهران حاضر به پذیرش این گفت‌وگو شود، گفت: «هر طرف روایت رسمی خودش را دارد. ایرانی‌ها می‌گویند که تحت هیچ فشاری تن نخواهند داد. آمریکایی‌ها تأکید می‌کنند که اگر توافقی حاصل نشود، مداخله‌ای مستقیم در کار خواهد بود. این همان بازی دیپلماسی و ابهام سازنده است. آنچه اهمیت دارد، این است که این روند در جریان است، حتی اگر آن را ناقص یا نه‌چندان فراگیر بدانیم.»
وی در مورد کنار گذاشته شدن طرف‌های اروپایی برجام شامل لندن، پاریس و برلین از این دور گفت‌وگوها گفت: «باید آنچه را که ممکن است، پذیرفت. آن مسیری که [با مشارکت اروپایی‌ها] به توافق سال ۲۰۱۵ منتهی شد دیگر وجود ندارد. در آن زمان، پنج عضو دائم شورای امنیت به اضافه آلمان، زیر نظر هماهنگی اتحادیه اروپا، در کنار هم بودند. آن جبهه متحد بود. اما جنگ در اوکراین تبعات جانبی بسیاری داشت. از سوی دیگر، روسیه و چین دیگر اتحادیه اروپا را به عنوان بازیگری بی‌طرف نمی‌بینند. افزون بر این، مسکو اکنون با تهران یک ائتلاف نظامی تشکیل داده است.»
وی به روزنامه لوموند توضیح داد «امروز، گروهی که توافق ۲۰۱۵ را رقم زد، به‌شدت دچار قطب‌بندی شده و علنا دیگر کارکرد گذشته را ندارد. در چنین شرایطی باید احساسات را کنار گذاشت. تحولات بین‌المللی، نقش و قدرت نفوذ بازیگران مختلف را در روند کنونی مربوط به برنامه هسته‌ای ایران تغییر داده است. هدف نهایی، صلح و جلوگیری از بروز جنگ و ممانعت از ظهور سلاح هسته‌ای در ایران است.»
وی در مورد توانمندی‌‌های فعلی ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای نسبت به ۱۰ سال پیش در زمان انعقاد برجام گفت: «اگرچه ایران مواد کافی برای ساختن نه تنها یک بمب بلکه چندین بمب هسته‌ای را در اختیار دارد، اما هنوز به سلاح هسته‌ای دست نیافته است. این مانند یک جورچین است؛ آن‌ها تکه‌های پازل را دارند و ممکن است روزی بتوانند آن‌ها را کنار هم قرار دهند؛ اما هنوز راه زیادی باقی مانده است تا به این هدف برسند. ولی باید اذعان کرد که به این هدف نزدیک هستند. در چهار سال گذشته، شاهد تسریع قابل توجهی از سوی ایران در این زمینه بوده‌ایم.
گروسی در مورد کاهش ظرفیت آژانس برای کنترل ایران متعاقب تعلیق توافق ۲۰۱۵ برجام گفت: «ما در محل حضور داریم، اما دامنه دخالتمان کاهش یافته است، به‌ویژه با پایان پروتکل‌های الحاقی که به ما اجازه می‌دادند کنترل خود را فراتر از تنها تأسیسات اعلام‌شده گسترش دهیم، که این برای آژانس ارزشمند بود.»
وی افزود: «این در کانون تلاش‌ها و گفت‌وگوهای من با همکاران ایرانی‌ام قرار دارد. باید اعتمادی را که امروز از بین رفته است، بازسازی کنیم. این کافی نیست که به جامعه بین‌المللی بگویید ما سلاح هسته‌ای نداریم و حرف شما را باور کنند. باید بتوانیم این موضوع را راستی‌آزمایی کنیم.»
سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران در حالی صورت می‌گیرد که استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده آمریکا در مصاحبه اخیر خود با فاکس نیوز به موضوعات تازه‌ای اشاره کرده که می‌تواند روند مذاکرات پیش رو با ایران در روز شنبه آینده را پیچیده کند.
وی که پیش‌تر از لزوم محدود شدن غنی سازی اورانیوم در ایران تا سطح ۳.۶۷ درصد سخن به میان آورده بود خواستار برچیده شده کل برنامه هسته‌ای و مذاکره بر سر توان موشکی ایران شده است.
