
وزیر خارجه ایالات متحده اعلام کرد «مذاکرات مستقیم» آمریکا – ایران روز شنبه ۲۳ فروردین در عمان برگزار خواهد شد. مارکو روبیو افزود: «امیدواریم این گفتوگوها به صلح ختم شود و ما به آن خوشبین هستیم.» تارنمای اکسیوس گزارش داد ایران در حال بررسی این گزینه است که پیش از ورود به مذاکرات برای یک توافق جامع هستهای، ابتدا به یک توافق موقت حاصل شود
وزیر خارجه ایالات متحده اعلام کرد «مذاکرات مستقیم» آمریکا و ایران دربارۀ برنامۀ هستهای جمهوری اسلامی ایران روز شنبه ۲۳ فروردین در عمان برگزار خواهد شد. مارکو روبیو در جلسه دولت ایالات متحده که پنجشنبه ۲۱ فروردین به ریاست دونالد ترامپ برگزار شد، با اعلام این خبر افزود: «امیدواریم این گفتوگوها به صلح ختم شود و ما به آن خوشبین هستیم.»
آقای روبیو همچنین گفت: «ما کاملاً روشن گفتهایم که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت و فکر میکنم همین موضعگیری زمینهساز این دیدار شده است.»
رسانههای نزدیک به حکومت ایران نیز در روزهای اخیر از برگزاری نشست مقدماتیِ هیئتهای ایران و آمریکا در روز شنبه در پایتخت عمان خبر دادهاند، اما تأکید کردهاند که آنان «بهصورت غیرمستقیم گفتوگو خواهند کرد».
براساس گزارشهای قبلی، ریاست هیئت ایرانی در این گفتوگوها با عباس عراقچی، وگزیر خارجه ایران، و ریاست هیئت آمریکایی با استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، است.
با کمال دقت، این هم ترجمهای روان و بیطرفانه از گزارش ارائهشده، بدون بزرگنمایی و بدون تأکیدهای بصری، مطابق با سبک قبلی:
ایران در حال بررسی پیشنهاد توافق موقت هستهای در مذاکرات با آمریکا است
بر اساس گزارش تارنمای اکسیوس؛ به نقل از منابع مطلع و یک دیپلمات اروپایی، ایران در جریان مذاکرات با ایالات متحده در حال بررسی این گزینه است که پیش از ورود به مذاکرات برای یک توافق جامع هستهای، ابتدا به یک توافق موقت برسند.
اهمیت موضوع در آن است که دونالد ترامپ برای دستیابی به توافق جدید، ضربالاجلی دوماهه تعیین کرده و همزمان به افزایش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه دستور داده است، تا در صورت شکست دیپلماسی، گزینه نظامی بر روی میز باشد.
در صورتی که توافقی حاصل نشود، ترامپ ممکن است فرمان حمله مستقیم به تأسیسات هستهای ایران را صادر کند یا از حمله احتمالی اسرائیل حمایت کند.
منابع میگویند مقامات ایرانی رسیدن به یک توافق جامع، آن هم ظرف دو ماه، را غیرواقعبینانه میدانند و قصد دارند با پیشنهاد توافق موقت، زمان بیشتری برای مذاکرات اصلی فراهم کنند و از تشدید تنش جلوگیری کنند.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران، گفته است: «به نظر میرسد ایرانیها معتقدند دستیابی به توافقی پایدار در بازه زمانی مدنظر رئیسجمهور ترامپ ممکن نیست. در نتیجه، شاید لازم باشد توافق موقت به عنوان مرحلهای میانی در نظر گرفته شود.»
نمایندگی ایران در سازمان ملل از اظهار نظر خودداری کرده است.
توافق موقت میان ایران و آمریکا میتواند شامل تعلیق بخشی از فعالیتهای غنیسازی اورانیوم، رقیقسازی ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی و اعطای دسترسی بیشتر به بازرسان سازمان ملل باشد.
به گفته کارشناسان، این اقدامات تنها بهطور جزئی زمان احتمالی ایران برای دستیابی به بمب هستهای را افزایش میدهد، اما میتواند اعتماد اولیه لازم برای آغاز گفتوگوهای جدیتر را فراهم کند.
یکی دیگر از موارد احتمالی در چنین توافقی، تمدید سازوکار موسوم به «بازگشتپذیری سریع» تحریمهاست—مکانیزمی که در توافق سال ۲۰۱۵ گنجانده شده بود و اجازه میداد در صورت نقض توافق از سوی ایران، تحریمهای شورای امنیت بلافاصله بازگردند. این بند قرار است در اکتبر منقضی شود.
فرانسه، بریتانیا و آلمان به ایران هشدار دادهاند که اگر تا پایان ژوئن توافق جدیدی حاصل نشود، این مکانیزم را فعال خواهند کرد.
با این حال، چنین توافقی احتمالاً با درخواست ایران برای تعلیق سیاست «فشار حداکثری» ترامپ بر اقتصاد ایران همراه خواهد بود—درخواستی که مشخص نیست ترامپ با آن موافقت کند یا نه.
این هفته، دولت ترامپ دو دور تحریم جدید علیه شرکتها و افراد مرتبط با برنامه هستهای و صنعت نفت ایران اعمال کرده است.
پیشنهاد توافق موقت ممکن است تردیدها در دولت ترامپ را نسبت به نیت مقامات ایرانی افزایش دهد و این تصور را تقویت کند که ایران صرفاً بهدنبال خرید زمان است، بدون آنکه امتیازی واقعی بدهد.
فرستاده ویژه کاخ سفید، استیو ویتکاف، قرار است روز شنبه در عمان با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، دیدار کند.
در حالی که آمریکا میگوید این گفتوگوها مستقیم خواهد بود، ایران تأکید دارد که مذاکرات از طریق میانجیگری عمان انجام خواهد شد.
ترامپ روز چهارشنبه در دفتر کار خود گفت: «زمان اندکی در اختیار داریم… اما خیلی کم.» او افزود: «وقتی مذاکرات آغاز میشود، خیلی زود متوجه میشوید که خوب پیش میروند یا نه. پس وقتی حس کنم اوضاع خوب نیست، تصمیم می گیرم.»
او تصریح کرد که مهمترین خواستهاش این است که ایران هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نکند. «اما اگر مجبور به اقدام نظامی باشیم، اقدام میکنیم. اسرائیل احتمالاً بهشدت درگیر خواهد شد—شاید حتی پیشقدم باشد. اما ما تابع هیچکس نیستیم. آنچه بخواهیم، انجام میدهیم.»
در طرف مقابل، علی شمخانی، مشاور سیاست خارجی رهبر ایران و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، روز پنجشنبه هشدار داد که ادامه تهدیدات نظامی ممکن است «اقدامات بازدارنده» را در پی داشته باشد.
او اشاره کرد که ایران میتواند بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را اخراج کند، همکاری با این نهاد را متوقف کند و مواد غنیشده را به مکانهایی امن و خارج از نظارت بینالمللی منتقل کند.