دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز دوشنبه به‌طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد ایالات متحده و ایران آماده آغاز مذاکرات مستقیم درباره برنامه هسته‌ای تهران هستند، اما وزیر امور خارجه ایران می گوید این مذاکرات در عمان و به‌صورت غیرمستقیم برگزار خواهد شد.
وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که مذاکرات در سطح بالا و به‌صورت غیرمستقیم در عمان برگزار خواهد شد و افزود: «این هم یک فرصت است و هم یک آزمون. توپ در زمین آمریکاست.»
مهاجرانی سخنگوی دولت نیز با تاکید بر اینکه باورمند به مذاکره هستیم، گفت: چنانچه گفت‌وگو با زبان تکریم صورت گیرد مذاکرات را به صورت غیر مستقیم و در عمان دنبال خواهیم کرد.
وی افزود: معیار ما برای انجام مذاکرات منافع ملی است اما با توجه به اینکه مذاکرات هنوز آغاز نشده است، جزئیات آن مشخص نیست ولی آنچه که برای ما به عنوان یک طرف مذاکره اهمیت دارد نگاه برابر، توجه به منافع ملی و بهبود شرایط مردم است. در همین راستا مذاکره خردمندانه را در دستور کار قرار خواهیم داد.
روز سه‌شنبه رسانه‌های دولتی ایران اعلام کردند که مذاکرات به رهبری عراقچی و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، استیو ویتکاف، و با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان، بدر البوسعیدی، برگزار خواهد شد.
چین، روسیه و اتحادیه اروپا بلافاصله از برگزاری این گفتگوها استقبال کردند
شبکه خبری «اسکای نیوز» و روزنامه «گلوبال تایمز» گزارش دادند که چین خواستار «صداقت» آمریکا در مذاکرات با ایران شده است.
امروز سه‌شنبه همزمان با نشست خبری لین جیان سخنگوی وزارت امور خارجه چین، نوشت که پکن از آمریکا می‌خواهد در مذاکرات هسته‌ای با ایران «صداقت» نشان دهد. روزنامه گلوبال تایمز به نقل از این مقام چینی نوشت که پکن از مسکو در میزبانی رایزنی‌های سه جانبه درباره موضوع هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و آن را گامی بیشتر به سوی پیشبرد راه حل سیاسی و دیپلماتیک موضوع هسته‌ای ایران می‌داند.
پیشتر اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از برگزاری نشست سه‌جانبه کارشناسی میان ایران، روسیه و چین در مسکو خبر داده بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین عنوان کرد: مایلم دوباره تاکید کنم چین قاطعانه معتقد است که حل مسئله هسته ای ایران از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک تنها رویکرد صحیح است.
لین خاطر نشان کرد: چین به حفظ ارتباط و هماهنگی با همه طرف‌های مرتبط ادامه می‌دهد و به سمت راه‌حلی متوازن که نگرانی‌های مشروع همه طرف‌ها را برطرف می‌کند، کار خواهد کرد تا اینکه حمایت از رژیم بین‌المللی عدم اشاعه و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه شکل گیرد.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر «آمادگی» آمریکا و ایران برای آغاز گفت‌وگوهای مستقیم درباره برنامه هسته‌ای ایران، گفت که چین گزارش‌های مربوطه را مورد توجه قرار داده است.
لین ادامه داد: در شرایط کنونی، همه طرف‌های مرتبط باید تلاش‌های مشترک انجام دهند، گفت‌وگو و تعامل را تقویت کنند و از تشدید بیشتر (تنش) جلوگیری کنند.
وی افزود: ایالات متحده به عنوان کشوری که به طور یکجانبه از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و به بن بست کنونی کمک کرد، باید صداقت سیاسی نشان دهد، بر اساس احترام متقابل وارد گفت‌وگو و مشورت شود و از تهدید به زور و فشار حداکثری دست بردارد.
سخنگوی کرملین نیز گفت: روسیه از تماس‌های برنامه‌ریزی شده بین آمریکا و ایران در عمان در راستای کاهش تنش‌ها در موضوع برنامه هسته‌ای حمایت می‌کند و خواهان حل و فصل دیپلماتیک مسائل است.
دیمیتری پسکوف روز سه شنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۴ در پاسخ به این پرسش که آیا مسکو از آغاز روند مذاکرات ایران و آمریکا حمایت می‌کند، گفت: البته، ما بارها گفته ایم که طرفدار حل مشکل پرونده هسته ای ایران از طریق اقدامات سیاسی و دیپلماتیک هستیم. اگر مذاکرات در این راستا انجام شود، قطعاً از آن استقبال می‌کنیم.
سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه ادامه داد: ما می دانیم که تماس های مستقیم و غیرمستقیم خاصی در عمان برنامه ریزی شده است و البته از این امر فقط می توان استقبال کرد، زیرا می تواند به تنش زدایی منجر شود.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا ضمن استقبال از مذاکرات آتی میان ایران و آمریکا تأکید کرد که تنها راه‌حل پایدار برای رسیدگی به موضوع هسته‌ای ایران، راه‌حل دیپلماتیک است.
این مقام اروپایی که طبق رویه‌های مرسوم خواست نامش فاش نشود، روز سه‌شنبه به خبرنگار ایرنا در لندن گفت: «ما از مذاکرات اعلام‌شده میان ایالات متحده و ایران مطلع هستیم. هرگونه تحول که احتمال دستیابی به راه‌حلی دیپلماتیک را افزایش دهد، در مسیر درست قرار دارد و ما از آن استقبال می‌کنیم.»
وی افزود: «ما بار دیگر بر تعهد خود به یک راه‌حل دیپلماتیک تأکید می‌کنیم؛ راه‌حلی که تنها مسیر پایدار برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران به‌شمار می‌رود؛ همان‌طور که نماینده عالی اتحادیه اروپا اخیراً در شورای امنیت سازمان ملل نیز بر آن تأکید کرده است.»
سخنگوی اتحادیه اروپا در ادامه خاطرنشان کرد: «ما همچنین بر اهمیت رویکرد چندجانبه تأکید می‌کنیم و کانال‌های ارتباطی مستقیم با ایران را همچنان حفظ کرده‌ایم.»
عراقچی: اگر طرف آمریکایی با اراده واقعی به عمان بیاید، حتماً به نتیجه خواهیم رسید
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پاسخ به پرسشی پیرامون اخبار منتشر شده درباره برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان هیات های عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در عمان گفت: همان‌طور که اعلام شد و دیشب در توییتی اطلاع‌رسانی کردم، مذاکرات روز شنبه در عمان برگزار خواهد شد. این مذاکرات به صورت غیرمستقیم انجام خواهد گرفت و ما شیوه دیگری را برای مذاکره نمی‌پذیریم.
سیدعباس عراقچی، که بامداد امروز- ۱۹ فروردین- به منظور دیدار با مقام های الجزایر وارد پایتخت این کشور شده بود در گفت و گو با خبرنگاران اعزامی در پاسخ به پرسشی پیرامون اخبار منتشر شده درباره برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان هیات های عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در عمان گفت: همان‌طور که اعلام شد و دیشب در توییتی اطلاع‌رسانی کردم، مذاکرات روز شنبه در عمان برگزار خواهد شد. این مذاکرات به صورت غیرمستقیم انجام خواهد گرفت و ما شیوه دیگری را برای مذاکره نمی‌پذیریم.
وزیر خارجه با ارائه توضیحاتی درباره شکل مذاکرات پیش رو گفت: اهمیت شکل مذاکره، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به نظر من در درجه اول نیست. آنچه که واقعاً اهمیت دارد، مؤثر بودن یا غیرمؤثر بودن مذاکرات، جدیت طرفین و نیات آنها و اراده آنها در رسیدن به توافق است. در این زمینه، ما شکل مذاکره را تابع مسائل مختلفی می‌دانیم و به همین دلیل مذاکرات غیرمستقیم را انتخاب کرده‌ایم.
عراقچی افزود: دلیل این انتخاب این است که مذاکراتی که آنها به وسیله فشار و تهدید نکات خود را تحمیل کنند، در واقع دیکته کردن است و ما به این شیوه اعتقادی نداریم. مذاکره غیرمستقیم می‌تواند تضمین‌کننده یک گفتگوی واقعی و مؤثر باشد. ما هم به این شیوه پیش خواهیم رفت.
وزیر خارجه با اشاره به اینکه این نوع مذاکره چیز عجیب و غریبی نیست، خاطرنشان کرد: این نوع مذاکره در تاریخ روابط بین‌الملل بارها اتفاق افتاده است. کشورهایی هستند که به دلایل تاریخی و سایر دلایل حاضر نیستند با هم مذاکره مستقیم داشته باشند. به عنوان مثال، هم اکنون مذاکرات بین روسیه و اوکراین به صورت غیرمستقیم و از طریق آمریکا در حال انجام است؛ زیرا دو طرف به دلایل خاص خود حاضر به ملاقات مستقیم نیستند و مذاکرات از طریق یک واسطه انجام می شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در موضوع میان ما و آمریکا، عمان واسطه است. ما به عمان به عنوان واسطه به دلیل سابقه خوبی که وجود داشته، اطمینان داریم و امیدواریم با اراده جدی طرف مقابل برای رسیدن به یک راه‌حل دیپلماتیک مواجه شویم. این هست که در مذاکرات مهم است.
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که گفته شده دور نخست مذاکرات دو طرف غیرمستقیم خواهد بود و سپس به مذاکرات مستقیم تبدیل خواهد شد، گفت: ما چنین قراری نگذاشتیم.
عراقچی درباره محور مذاکرات پیش رو میان ایران و آمریکا گفت: در مورد محور مذاکرات، طبیعی است که هر کسی ممکن است گمانه زنی یا آرزوهای خود را مطرح کند. آنچه مقامات رژیم صهیونیستی گفته‌اند (مدل مذاکراتی لیبی)، آرزوهای آن‌هاست که هرگز محقق نخواهد شد. ما به دنبال تأمین منافع مردم ایران هستیم و برنامه هسته‌ای ما کاملاً صلح‌آمیز و مشروع است. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نیز بر مشروعیت برنامه ما صحه گذاشته است. بنابراین از لحاظ بین المللی شبهه ای به این برنامه وارد نیست.
وزیر خارجه در ادامه افزود: در صورتی که سؤالات یا ابهاماتی وجود داشته باشد، ما آماده‌ایم تا روشنگری کنیم. ما به صلح آمیز بودن برنامه خود اعتماد داریم و برای اعتمادسازی بیشتر در این باره هم مشکلی نداریم مگر اینکه محدودیتی برای ما ایجاد کند و یا مانعی در راستای اهداف ایران باشد. در مقابل اعتماد سازی طبیعی است که تحریم هایی که ناعادلانه به خاطر اتهامات نادرست وارد شده بر ایران تحمیل شده باید برداشته شود.
عراقچی خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما در مذاکرات، احقاق حقوق مردم ایران و رفع تحریم‌هاست. اگر اراده واقعی در طرف مقابل وجود داشته باشد، این هدف قابل دستیابی است و به شیوه آن هم ارتباطی ندارد چه مستقیم باشد و چه غیرمستقیم. در حال حاضر، ترجیح ما برگزاری مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم است و هیچ قراری برای تبدیل آن به مستقیم نداریم، زیرا مستقیم را برای اهداف مذاکره مفید نمی‌دانیم. اگر طرف مقابل اراده لازم و کافی را داشته باشد، توافق قابل حصول است. در نهایت، طبق عبارت معروف “توپ در زمین آمریکاست”، اگر طرف مقابل با اراده واقعی به عمان بیاید، حتماً به نتیجه خواهیم رسید.
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره وجود پیش شرط در مذاکرات پیش رو گفت: هیچ پیش‌شرطی از نظر ما پذیرفتنی نیست
عراقچی در پایان گفت: طبق اطلاعاتی که ما داریم از طرف ایالات متحده، استیو ویتکاف حضور خواهد داشت و از طرف ایران هم من شرکت خواهم کرد.
