
دو مقام آمریکایی به خبرگزاری آکسیوس گفتهاند کاخ سفید بهطور جدی در حال بررسی پیشنهاد ایران برای آغاز گفتوگوهای غیرمستقیم در زمینه هستهای است؛ همزمان با این تصمیم، ایالات متحده بهطور قابل توجهی نیروهای خود را در خاورمیانه تقویت کرده تا در صورت تصمیم ترامپ به حمله نظامی، آمادگی کامل داشته باشد.
ترامپ بارها اعلام کرده ترجیح میدهد توافقی با ایران حاصل شود، اما هشدار داده «در صورت نبود توافق، بمباران در کار خواهد بود.» ضربالاجل او محدود است: ترامپ به ایران دو ماه فرصت داده تا به توافق برسد، اما مشخص نیست این زمان از چه تاریخی آغاز شده است.
آکسیوس می نویسد: در کاخ سفید هنوز بحث و اختلافنظر وجود دارد: برخی معتقدند رسیدن به توافق ممکن است، اما برخی دیگر گفتوگو را اتلاف وقت دانسته و از گزینه حمله به تأسیسات هستهای ایران حمایت میکنند.
در این میان، پنتاگون در حال اجرای یک بسیج گسترده نظامی در خاورمیانه است. اگر ترامپ تصمیم بگیرد زمان تمام شده، «تفنگ ها از قبل آماده خواهد بود.»
به گفته یک مقام آمریکایی، ترامپ در آخر هفته گذشته پاسخ رسمی ایران را به نامهای که سه هفته پیش برای رهبر ایران، علی خامنهای، ارسال کرده بود، دریافت کرد.
در حالیکه ترامپ خواستار مذاکرات مستقیم هستهای شده بود، ایرانیها تنها با گفتوگوهای غیرمستقیم و با میانجیگری عمان موافقت کردهاند.
مقام آمریکایی افزود که دولت ترامپ بر این باور است که مذاکرات مستقیم شانس موفقیت بیشتری دارد، اما در عین حال، فرمت پیشنهادی ایران را رد نمیکند و با نقشآفرینی عمان بهعنوان واسطه – که در گذشته نیز چنین نقشی داشته – مخالفتی ندارد.
هر دو مقام آمریکایی تأکید کردند که هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده و گفتگوهای داخلی ادامه دارد. یکی از آنها گفت: «پس از تبادل نامهها، اکنون در حال بررسی گامهای بعدی هستیم تا گفتگو و اعتمادسازی با ایران آغاز شود.»
پیش از تهدید ترامپ در روز یکشنبه مبنی بر بمباران ایران در صورت عدم توافق، تنشهای لفظی میان تهران و واشنگتن افزایش یافته بود.
روز دوشنبه، خامنهای در پاسخ گفت اگرچه باور ندارد آمریکا به ایران حمله کند، اما «در صورت انجام حمله، قطعاً پاسخ سنگینی دریافت خواهد کرد.»
ایران همچنین از طریق سفارت سوئیس – که به دلیل نبود روابط دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن بهعنوان کانال میانجی عمل میکند – یادداشت اعتراضی رسمی ارسال کرد و هشدار داد که به «هر تهدیدی بهصورت قاطع و فوری پاسخ خواهد داد.»
فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مصاحبه با تلویزیون ایران گفت: «آمریکا ۱۰ پایگاه و ۵۰ هزار سرباز در منطقه دارد… اگر در خانه شیشهای زندگی میکنی، سنگ پرت نکن.»
علی لاریجانی، مشاور رهبری و رئیس پیشین مجلس نیز تأکید کرد اگر آمریکا تأسیسات هستهای ایران را بمباران کند، افکار عمومی ایران دولت را تحت فشار قرار خواهد داد تا سیاست خود را تغییر داده و به سمت ساخت سلاح هستهای برود.
ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوری خود از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ خارج شد و استدلال کرد که سیاست «فشار حداکثری» او، ایران را وادار خواهد کرد تا توافق بهتری را بپذیرد. اما نه او و نه بایدن موفق به رسیدن به توافق جدیدی با ایران نشدند.
در این مدت، ایران بهطور چشمگیری سطح غنیسازی اورانیوم خود را افزایش داده و عملاً به یک کشور در آستانه هستهای تبدیل شده – هرچند تهران تأکید دارد بهدنبال سلاح هستهای نیست.
ایران همچنین گفته که حاضر به مذاکره درباره موضوعات غیرهستهای، مانند برنامه موشکی خود، نیست؛ در حالیکه ترامپ و تیمش پیشتر گفتهاند این موضوعات باید در دستور کار گفتوگو قرار بگیرد.
روز سهشنبه، پنتاگون اعلام کرد نیروها و تجهیزات هوایی بیشتری به منطقه اعزام میشود و دو ناو هواپیمابر، «ترومن» و «وینسون»، در منطقه باقی خواهند ماند.
هفته گذشته نیز چند بمبافکن پنهانکار B-2 به پایگاه دیهگو گارسیا در اقیانوس هند اعزام شدند؛ اقدامی که به گفته یک مقام آمریکایی، «بیارتباط» با ضربالاجل دوماهه ترامپ به ایران نیست.
این بمبافکنها توانایی حمل بمبهای سنگرشکن سنگین را دارند که میتواند عنصر کلیدی هرگونه حمله احتمالی به تأسیسات هستهای زیرزمینی ایران باشد.
شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، در بیانیهای گفت: «اگر ایران یا نیروهای نیابتیاش تهدیدی علیه جان و منافع آمریکاییها در منطقه ایجاد کنند، ایالات متحده قاطعانه واکنش نشان خواهد داد.»
به گفته یک مقام آمریکایی، ترامپ نمیخواهد وارد جنگ با ایران شود، اما برای ایجاد بازدارندگی در مذاکرات و نیز آمادگی در صورت شکست گفتوگوها و تشدید اوضاع، به حضور نظامی گسترده نیاز دارد.