از یک هفته پیش، هر شب در مقابل شهرداری استانبول تجمع‌هایی برگزار می‌شود. هدف معترضان: آزادی اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول از حزب اصلی اپوزیسیون جمهوری‌خواه خلق (CHP). سخنرانان این تجمع‌ها ترکیبی متنوع هستند – شاید بیش از حد متنوع. چرا که نه‌تنها نمایندگان حزب جمهوری‌خواه خلق، بلکه افرادی از دیگر احزاب ملی‌گرا نیز در این مراسم صحبت می‌کنند؛ برای مثال محرم اینجه، رئیس حزب ملت (Memleket Partisi).
محرم اینجه در سال ۲۰۲۰ از حزب جمهوری خواه خلق جدا شد و حزب خودش را تأسیس کرد، هرچند در سال ۲۰۱۸ به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری همین حزب، در مقابل رجب طیب اردوغان رقابت کرد و شکست خورد. با این حال، او شامگاه شنبه در همبستگی با امام‌اوغلو سخنرانی کرد و از پلیس ترکیه خواست به معترضان حمله نکند. او رو به نیروهای پلیس فریاد زد: «اگر می‌خواهید حتماً از اسپری فلفل و باتوم‌تان استفاده کنید، بروید سراغ مهاجران غیرقانونی که به‌صورت انبوه وارد کشور ما می‌شوند.»
در شرایطی که در ترکیه بارها پوگروم‌ها (یورش‌های خشن و دسته‌جمعی) علیه مهاجران روی داده و حتی برخی جان خود را از دست داده‌اند، چنین سخنانی به‌شدت خطرناک و تحریک‌آمیز است.
با این حال، به نظر می‌رسید این حرف‌ها در آن تجمع کسی را نگران نکرد. مخالفت با مهاجران، به‌ویژه از سوریه و افغانستان، در ترکیه به موضوعی فراملی و مشترک میان اغلب احزاب تبدیل شده و در انتخابات گذشته نیز از سوی بسیاری از نیروهای اپوزیسیون مورد بهره‌برداری قرار گرفت. حتی رئیس حزب ظفر (Zafer Partisi)، امید اوزدگل، که او نیز در بازداشت است، پیام حمایتی به این تجمع‌ها فرستاد که در مراسم قرائت شد. حزب ظفر بیش از هر چیز با سیاست‌های بیگانه‌ستیزانه‌اش شناخته می‌شود. گروه‌های خودسازمان‌یافته‌ای که به مهاجران حمله می‌کنند، خود را به این حزب و شخص اوزدگل منتسب می‌دانند و از او الهام می‌گیرند.
نمایندگان حزب دمکراتیک خلق‌ها (DEM)، که پیش‌تر با نام HDP شناخته می‌شد، تا این لحظه فرصتی برای سخنرانی در این تجمعات پیدا نکرده‌اند. در حالی که شهرداران و نمایندگان مجلس این حزب، که به‌طور دموکراتیک انتخاب شده‌اند، سال‌هاست از مقام خود کنار گذاشته می‌شوند. در استان‌های جنوب‌شرقی ترکیه که اکثراً کردی‌نشین هستند، اعتراض‌هایی مشابه بارها به همین دلیل برگزار شده است. شهرداران این مناطق نیز همچون امام‌اوغلو با اتهاماتی نظیر تروریسم مواجه‌اند.
از دیدگاه حزب جمهوری خواه خلق، همکاری علنی با حزب DEM پرریسک است. چرا که دادستانی ترکیه در پرونده تروریسمی که علیه امام‌اوغلو گشوده، به همین همکاری در انتخابات محلی گذشته استناد کرده است. ایجاد شکاف در اپوزیسیون، بخشی از استراتژی حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) برای حفظ قدرت است؛ استراتژی‌ای که با توجه به بحران اقتصادی شدید، روزبه‌روز دشوارتر می‌شود.
اگر اپوزیسیونی که به رهبری حزب جمهوری خواه خلق فعالیت می‌کند واقعاً می‌خواهد در رقابت سیاسی پیروز شود، ناگزیر باید به‌سوی کردها دست دراز کند – کاری که چندان هم آسان نیست. دلیلش: در سال ۲۰۱۶، ۲۰ نماینده حزب جمهوری خواه خلق به حزب حاکم کمک کردند تا مصونیت قضایی شمار زیادی از نمایندگان حزب دمواکرتیک خلق ها در پارلمان را لغو کند؛ نمایندگانی که پس از آن بازداشت و زندانی شدند. از جمله، صلاح‌الدین دمیرتاش و فیگن یوکسک‌داغ، رؤسای وقت این حزب که بعدها به ۳۰ و ۴۰ سال زندان محکوم شدند.
nd – برگردان برای اخبار روز: سینا بهزادی
