
مقامات ترکیه بیش از ۱۱۰۰ نفر، از جمله چند روزنامهنگار را بازداشت کردهاند و همزمان، درخواستهایی برای مسدودسازی صدها حساب کاربری به شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) ارسال کردهاند؛ این در حالی است که دهها هزار نفر در بزرگترین اعتراضات ضدحکومتی سالهای اخیر به خیابانها آمدهاند.
یک روزنامهنگار هنگام پوشش تجمعات مقابل شهرداری استانبول بازداشت شد و ۹ نفر دیگر در یورشهای بامدادی دستگیر شدند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، پس از نشست کابینه در آنکارا، این اعتراضات را «جنبش خشونتطلبانه» خواند.
او گفت حزب جمهوریخواه خلق (CHP) به عنوان حزب اصلی مخالف باید بابت آسیبهای واردشده به مأموران پلیس و اموال عمومی پاسخگو باشد و افزود آنها باید «از تحریک افکار عمومی» دست بردارند.
موج گسترده بازداشتها صبح روز بعد از بازداشت اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول به اتهام فساد و انتقال او به زندانی با امنیت بالا در حومه شهر، رخ داد؛ همان روزی که او به عنوان نامزد اپوزیسیون برای ریاستجمهوری معرفی شده بود.
تظاهرات گسترده پس از بازداشت اماماوغلو به بزرگترین اعتراضات در ترکیه طی بیش از یک دهه گذشته تبدیل شده است. نیروهای امنیتی اکنون با شدت بیشتری به تجمعات واکنش نشان میدهند؛ از جمله استفاده مداوم از اسپری فلفل، گاز اشکآور و خودروهای آبپاش زرهی در برابر تجمعات استانبول و دیگر شهرهای بزرگ.
عصر دوشنبه، جمعیت زیادی از دانشجویان در محله بشیکتاش استانبول گرد آمدند اما بلافاصله توسط نیروهای پلیس ضد شورش محاصره شدند.
علی یرلیکایا، وزیر کشور ترکیه، اعلام کرد که ۱۱۳۳ نفر در طی پنج روز بازداشت شدهاند که این بازداشتها از همان حمله بامدادی آغاز شد که طی آن اماماوغلو و چندین مقام شهرداری دستگیر شدند. بسیاری از افراد به دلیل نقض ممنوعیت برگزاری تظاهرات در استانبول بازداشت شدهاند. ورود به استانبول نیز در تعطیلات آخر هفته محدود شده بود تا از شدت اعتراضات کاسته شود.
مقامات ترکیه اتهامات علیه اماماوغلو، رقیب سیاسی اردوغان، را سیاسی نمیدانند. با این حال، سرکوب تظاهرات و بازداشتها هزینه زیادی برای دولت داشته است؛ تحلیلگران اقتصادی تخمین میزنند که بانک مرکزی ترکیه در عرض سه روز، تا ۲۵ میلیارد دلار برای حفظ ارزش لیر هزینه کرده است.
تحلیلگر مالی، هالوک بورومجکچی گفت اگرچه ذخایر ارزی بانک مرکزی هنوز کفایت میکند، اما این منابع برای پاسخگویی به چنین تقاضای ادامهداری کافی نخواهد بود.
ترکیه سالهاست با بحران اقتصادی و افزایش شدید هزینههای زندگی مواجه است؛ بحرانی که مدتها پیش از آغاز اعتراضات موجب نارضایتی عمومی شده بود.
هیات بازار سرمایه ترکیه اعلام کرد که به دلیل «تحولات اخیر» فروش استقراضی در بورس استانبول به مدت یک ماه ممنوع شده است.
اوین باریش آلتینتاش، رئیس انجمن رسانه و مطالعات حقوقی که از روزنامهنگاران بازداشتشده حمایت میکند، گفت بیشتر روزنامهنگاران بازداشتشده، عکاس خبری بودهاند و این موضوع معنادار است.
او گفت: «هدف اصلی این است که افراد کمتری بتوانند از اعتراضات عکس بگیرند.» وی به تهدیدهای ابوبکر شاهین، رئیس نهاد نظارت رسانهای ترکیه (RTÜK)، علیه رسانههایی که تظاهرات را بهطور زنده پوشش میدهند، اشاره کرد. شاهین بعدها این تهدیدها را رد کرد و گفت: «دولت هر کاری لازم باشد انجام میدهد.»
آلتینتاش گفت بازداشتها و تهدید علیه رسانهها بخشی از تلاش دولت برای خاموشکردن پوشش خبری اعتراضات و جلوگیری از گسترش آنهاست.
گروه امور بینالملل پلتفرم ایکس اعلام کرد که با احکام دادگاه ترکیه برای مسدودسازی بیش از ۷۰۰ حساب کاربری از روزنامهنگاران، دانشجویان، چهرههای سیاسی و گروههای مختلف مخالفت کرده است.
در بیانیه آنها آمده: «ما معتقدیم که این تصمیم دولت ترکیه نهتنها غیرقانونی، بلکه مانع دسترسی میلیونها کاربر ترکیهای به اخبار و گفتوگوهای سیاسی است. ما آمادهایم تا در دادگاه از اصول خود دفاع کنیم.»
با این حال، آلتینتاش گفت برخلاف ادعای ایلان ماسک، پلتفرم ایکس اجازه مسدودسازی دستکم ۱۱۰ حساب کاربری را در ترکیه داده است؛ حسابهایی متعلق به روزنامهنگاران، گروههای فمینیستی و تشکلهای دانشجویی.
او گفت: «تلاشی آشکار برای سانسور تصاویر و ویدئوهای مربوط به اعتراضات در جریان است و این بخشی از همان سیاست سرکوب است.»
یک پاسخ
دستگیری و زندانی کردن روزنامه نگار نشان دهنده ی روش دیکتاتوری حاکم است. بهر بهاه ای که باشد.
خبرنگار کارش اینست که جریانی را نشان بقیه مردم دهد. و دستگیری و زندانی کردن او یعنی حاکمیت نمیخواست آن عملش را مردم بدانند که خلاف میثاق اصلی حکومت است با ملت.