نماینده کاخ سفید در امور خاورمیانه طی مصاحبه‌ای از گفت‌وگوی احتمالی بین روسای جمهور آمریکا و روسیه طی روزهای آتی خبر داد.
«استیو ویتکاف»، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه روز یکشنبه گفت که دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه احتمالا این هفته به عنوان بخشی از تلاش ترامپ برای دستیابی به آتش بس ۳۰ روزه بین روسیه و اوکراین صحبت خواهند کرد.
ویتکاف روز پنجشنبه برای چند ساعت با رئیس جمهور روسیه ملاقات کرد. در حالی که اوکراین با پیشنهاد آتش بس ترامپ موافقت کرد، ولی پوتین این پیشنهاد را بدون قید و شرط نپذیرفت.
ویتکاف در مصاحبه ای با شبکه سی‌ان‌ان دیدار چهار ساعته خود با پوتین را مثبت توصیف کرد و افزود که این بحث مبتنی بر راه حل بوده است.
وی اظهار داشت که پوتین «فلسفه ترامپ» برای پایان دادن به جنگ با اوکراین را می‌پذیرد.
ویتکاف افزود: «امروز دو طرف بسیار نزدیکتر از چند هفته پیش هستند. ما اختلافات را کاهش دادیم.»
وی خاطر نشان کرد که ترامپ شخصا در تلاش‌های دیپلماتیک با روسیه و اوکراین مشارکت دارد.
به گفته نماینده کاخ سفید، ترامپ روز شنبه با مشاوران ارشد خود درباره اقدامات احتمالی برای دستیابی به آتش‌بس بین روسیه و اوکراین دیدار کرد و انتظار می‌رود که یکشنبه گفت وگوهای بیشتری انجام شود.
کرملین با گفتگو و برقراری آتش بس موافق است. از همان آغاز تنش و شروع جنگ یکی از اهداف پوتین گفتگوی مستقیم بین مسکو و واشنگتن بود. اما در واشنگتن کسی این خواست پوتین را جدی نمی گرفت. حالا هم پوتین همچنان آماده گفتگو است، اما با چه شرایطی؟
پایگاه اینترنتی کریستین ساینس مانیتور در تحلیلی نوشت: ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرد که اصولا آماده پذیرش ایده دونالد ترامپ مبنی بر آتش‌بس ۳۰ روزه در اوکراین است، اما معتقد است که جزئیات کلیدی هستند و برای تدوین توافقی قابل قبول، به کار بیشتری نیاز است.
پوتین، شب پنجشنبه در کاخ کرملین با استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، دیدار کرد، اما پس از پایان دیدار، هیچ یک از طرفین اظهار نظری نکردند. این امر به عنوان نشانه‌ای تلقی می‌شود که پوتین بر فهرستی از شروط سختگیرانه اصرار دارد که باید پیش از صدور دستور توقف پیشروی تدریجی نیروهایش، برآورده شوند.
به گفته کارشناسان، گفتگوهای تلفنی بیشتر بین روسای جمهور روسیه و ایالات متحده مورد نیاز خواهد بود برای اینکه روشن شود رویکرد تعلل‌آمیز پوتین صرفاً تلاشی برای به محاق بردن کل طرح ایالات متحده بوده، یا اینکه تنها نشانه‌ای از احتیاط فراوان است.
دیمیتری سوسلوف، معاون برنامه های تحقیقاتی شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه می‌گوید: «پوتین جدی است. او آماده توقف جنگ است، اما با شرایط خاص.» او افزود: «او علاقه‌ای به دشمنی با ترامپ ندارد. ما نمی‌خواهیم به وضعیتی بازگردیم که یک جبهه متحد از اروپا و ایالات متحده علیه روسیه وجود داشته باشد.»
با این حال، سوسلوف تصریح می‌کند: «ایده آتش‌بس بدون پیش‌شرط برای روسیه کاملاً غیرقابل قبول است.»
کرملین نگران است که اوکراین، که نیروهایش در هزار مایلی امتداد خط مقدم مقاومت می‌کنند از مهلت سی روزه به عنوان فرصتی برای بازسازی، تسلیح مجدد و بازگشت به جنگ در شرایط بهتر استفاده کند.
رئیس‌جمهور روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی پیش از دیدار با ویتکاف، شرایط خود را تشریح کرد و گفت که خواهان وقفه‌ای نیست که برای روسیه زیان‌آور باشد، بلکه خواهان آغاز مذاکرات جدی و عملی است که منجر به یک توافق صلح پایدار شود.
پوتین با طرح سوالاتی گفت: «این سی روز چگونه استفاده خواهد شد؟ برای ادامه بسیج اجباری در اوکراین؟ برای دریافت تسلیحات بیشتر؟ برای آموزش واحدهای تازه بسیج شده؟»
سوسلوف می‌گوید که کرملین احتمالاً اصرار خواهد کرد که پیش از اجرایی شدن هرگونه آتش‌بس، طرح کلی توافق نهایی مشخص شود. چشم‌انداز مسکو از چنین توافقی، اوکراین را تضعیف خواهد کرد، چهار منطقه نیمه‌اشغالی و کریمه را به روسیه ضمیمه می‌کند، اندازه ارتش اوکراین را محدود می‌کند و متعهد می‌شود که هرگز به ناتو نپیوندد، و مطالبات دیگری نیز مطرح می‌کند.
او می‌گوید: «نباید خیلی سخت باشد، زیرا ما [مسکو و واشنگتن] در حال حاضر بر سر برخی اصول اساسی توافق داریم»، مانند عدم عضویت اوکراین در ناتو و عدم بازگشت به مرزهای قبلی.
نه روسیه و نه اوکراین هرگز علاقه‌ای به آتش‌بسی نشان نداده‌اند که صرفاً خط مقدم را برای مدت نامحدود منجمد کند. به نظر می‌رسد هر دو طرف معتقدند که هیچ توافق این‌چنینی قابل اعتماد یا پایدار نخواهد بود و تا کنون ترجیح داده‌اند که گزینه‌های جداگانه خود در میدان نبرد را دنبال کنند.
صلح بر اساس شرایط روسیه؟
مقامات روسی و اوکراینی اغلب به تجربه ناامیدکننده خود در طول تقریباً یک دهه تلاش برای اجرای آتش‌بس مندرج در توافق‌نامه‌های مینسک اشاره می‌کنند. این توافق‌نامه‌ها که در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ امضا و توسط فرانسه و آلمان پشتیبانی شدند، قرار بود به جنگ در منطقه جدایی‌طلب دونباس اوکراین پایان دهند و گام‌هایی را برای یک صلح پایدار اجرا کنند.
اکنون، هم روسیه و هم اوکراین توسط ترامپ به میز مذاکره کشانده می‌شوند، که به نظر می‌رسد برای متوقف کردن درگیری‌ها عجله دارد و سپس یک توافق نامشخص را بر دو طرف تحمیل کند.
همانطور که اخیراً با اوکراین انجام داد، ترامپ می‌گوید آماده است تا چماق‌ها را، به شکل تحریم‌های جدید بر انرژی روسیه، بیرون بیاورد و هجمه‌ای از لفاظی‌های تند را علیه مسکو به راه انداخته است.
ترامپ این هفته به خبرنگاران گفت: «ما می‌توانیم کارهای بسیار بدی برای روسیه انجام دهیم. این برای روسیه ویرانگر خواهد بود، اما من نمی‌خواهم این کار را انجام دهم زیرا می‌خواهم شاهد صلح باشم.»
اکثر تحلیلگران روسی می‌گویند که تحت تأثیر چنین تهدیداتی قرار نمی‌گیرند، زیرا طیف گسترده‌ای از تحریم‌های اقتصادی و اقدامات دیپلماتیک غرب در سه سال گذشته، روسیه را تسلیم نکرده است.
سوسلوف می‌گوید: «ایالات متحده می‌تواند و باید شرایطی را بر اوکراین تحمیل کند. همانطور که ترامپ به ولودیمیر زلنسکی گفت، “شما هیچ کارتی ندارید.”»
او افزود: «اما روسیه کارت‌های زیادی دارد. روسیه در حال پیروزی است. اوکراین در حال شکست است، بنابراین طبیعی است که شرایطی به آن دیکته شود. روسیه بر شرایط خود اصرار خواهد کرد و این باید پذیرفته شود.»
حداقل پوتین می داند که آمریکا و ناتو به دنبال معادن و از جمله مواد کمیاب معدنی اوکراین هستند و ترامپ برای دسترسی به آن دیر یا زود تن به معامله خواهد داد. نظر اوکراین و این یا آن رقیب اروپایی در تصمیم پوتین و ترامپ ثانوی است. هر دو چانه زنی بر سر تقسیم غنائم را حق بدیهی خود می دانند. حالا این گنج در اوکراین باشد و یا گرینلند.
