عبدالله اوجالان معروف به رهبر آپو که حدود نیم قرن پیش با تاسیس حزب کارگردان ترکیه – پ‌ک‌ک – در بسیج ده‌ها هزار کرد مسلح برای مقاومت در برابر سرکوب دولت ترکیه و دفاع از حقوق کردها، نقش محوری داشت اکنون با انتشار فراخوان از اعضای این حزب خواست که سلاح را زمین بگذارند، این حزب را منحل کنند و در جهت صلح و دمکراسی به مبارزه سیاسی بپردازند.
پیام عبدالله اوجالان روز پنجشنبه در استانبول از سوی نمایندگان حزب «برابری و دمکراسی خلق‌ها» دم پارتی خوانده شد. این نماینده‌ها توانسته‌اند در دو ماه گذشته سه بار با اوجالان در زندان امرالی دیدار کنند. اوجالان از پ‌ک‌ک خواسته است که کنگره تشکیل دهد و پیشنهاد خلع سلاح و انحلال خود را بررسی کند.
ازاین فراخوان و اقدام شجاعانه و تاریخی عبدالله اوجلان نه فقط اعضای پ ک ک بلکه کردهایی که در بخش های مختلف کردستان او را رهبر معنوی خود می دانند، برخی از احزاب و شخصیت های سیاسی در ترکیه، رهبران برخی از کشورهای منطقه و جهان و دبیرکل سازمان ملل متحد استقبال کرده اند.
دبیرکل سازمان ملل متحد پیام اوجالان را «روزنه امید» برای صلح در ترکیه خواند
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از پیام عبدالله اوجالان مبنی بر انحلال پ‌ک‌ک استقبال کرد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد، نوشته آنتونیو گوترش پیام عبدالله اوجالان را «روزنه‌ای از امید» برای پایان یافتن جنگ داخلی میان کردها و دولت ترکیه خوانده و ابراز امیدواری کرده است که این گامی مهم برای پایان دادن به نیم قرن درگیری داخلی در ترکیه شود.
استقبال نیروهای دموکراتیک سوریه از «پیام تاریخی» اوجالان
مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای کرد در سوریه نیز پیام عبدالله اوجالان را تاریخی دانسته و از آن استقبال کرده است.
فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه، به رهبری کردها، گفته است که پیام آقای اوجالان پیامدهای مثبتی برای منطقه خواهد داشت.
او در عین حال تاکید کرد که این پیام به پ‌ک‌ک در ترکیه برمی‌گردد و «به ما در سوریه مربوط نمی‌شود.»
بارزانی: ما از روند صلح حمایت می‌کنیم
نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق، از پیام عبدالله اوجالان استقبال کرده است.
آقای بارزانی گفت: «ما به گرمی از پیام اوجالان استقبال می‌کنیم… و از پ‌ک‌ک می‌خواهیم که به اجرای آن پایبند باشد.»
او در شبکه ایکس نوشت: «ما در اقلیم کردستان کاملا از روند صلح حمایت می‌کنیم.»
بافل جلال طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کردستان “ی‌ن‌ک” فرصتی که ایجاد شده از دست ندهیم
«ما از پیام عبدالله اوجالان استقبال می‌کنیم. به عقیده ما این پیام مسئولیت‌پذیرانه است و اقتضای مقطع فعلی برای اتحاد کوردها و چاره‌یابی مسالمت آمیز مسئله کورد بر مبنای همزیستی و ایجاد آینده‌ای روشن‌تر و آرام‌تر برای خلق‌مان می‌باشد.
اتحادیه میهنی کوردستان (ی‌ن‌ک) این پیام را آغاز یک مقطع مهم تلقی کرده و به عنوان یک وظیفه ملی از این پیام و هر گام و پروژه‌ای که روح همزیستی و خواهری-برادری کورد و ترک را توسعه دهد، حمایت می‌کند.
امیدواریم که با یکدیگر این پیام را قبول کرده، برای تحقق صلحی فراگیر گام برداریم و این فرصت تاریخی را که سنگ بنای آن را جناب مام جلال در سال ۱۹۹۳ گذاشت، از دست ندهیم.
ما همواره اعلام کرده‌ایم که از خواهران و برادران خود در هر چهار بخش کوردستان حمایت می‌کنیم.»
آلمان پیام اوجالان را یک «فرصت تاریخی» خواند
وزارت خارجه آلمان پیام عبدالله اوجالان برای خلع سلاح و انحلال پ‌ک‌ک را یک «فرصت تاریخی» خوانده است.
در بیانیه وزارت خارجه آلمان آمده است: «پایان دادن به خشونت گام مهم نخست است، اما قدم‌های دیگری نیز باید برداشته شود.»
وزارت خارجه آلمان می‌گوید احترام و تضمین حقوق دموکراتیک و فرهنگی کردهای ترکیه در این مسیر ضروری است.
آلمان می‌گوید آماده همکاری در چنین روندی است.
چند میلیون ترک و صدها هزار کرد ترکیه‌ای در آلمان زندگی می‌کنند.
نایب‌رئیس حزب اردوغان: با خلع سلاح پ‌ک‌ک ترکیه از زنجیر رها می‌شود
افکان علا، نایب رئیس حزب عدالت و توسعه، در استقبال از پیام عبدالله اوجالان گفته است که در صورت خلع سلاح و انحلال پ‌ک‌ک، ترکیه «از زنجیر رها می‌شود».
این اولین واکنش رسمی یک مقام ترکیه به پیام آقای اوجالان است.
حزب حاکم عدالت و توسعه می‌گوید انتظار دارد که اعضای پ‌ک‌ک سلاح‌هایشان را زمین بگذارند و از درخواست آقای اوجالان پیروی کنند.
ناچو سانچز آمور، گزارشگر پارلمان اروپا در امور ترکیه: فراخوان اوجلان آغازی برای چاره جویی است
ناچو سانچز آمور، گزارشگر پارلمان اروپا در امور ترکیه، پس از این فراخوان در حساب کاربری خود در فضای مجازی اعلام کرد که فراخوان رهبر آپو بهترین شروع برای چاره‌یابی مسئله کورد است.
ناچو سانچز آمور افزود: «امروز عبدالله اوجالان پ‌ک‌ک را به خلع سلاح و منحل شدن فراخواند، این گامی تاریخی است که با خرسندی مورد استقبال قرار خواهد گرفت.»
رهبر حزب چپ آلمان: دولت آلمان باید از روند صلح حمایت کند
یان وان آکن، رئیس مشترک حزب چپ آلمان (Die Linke)، در حساب کاربری خود در پیام‌رسان ایکس، خطاب به دولت ترکیه و آلمان فراخوان داد.
ژان وان آکن نوشت: «عبدالله اوجالان درهای روند صلح را به روی ترکیه گشود. حکومت آلمان باید برای حمایت از روند صلح هر کاری انجام دهد؛ از جمله برداشتن ممنوعیت اعمال شده علیه پ‌ک‌ک. همچنین باید اوجالان آزاد گردد.»
هاکان تاهماز، رئیس بنیاد صلح: اکنون دیگر مسئولیت بر عهده آنکارا است
هاکان تاهماز، رئیس بنیاد صلح، فراخوان تاریخی رهبر آپو را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: «باید به عنوان یک فرصت عظیم تلقی شود. این یک فرصت بزرگ و ارزشمند است. برای آنکه کوردها خود را شهروند برابر بدانند، باید گام‌های سیاسی و حقوقی برداشته شود. اکنون دیگر مسئولیت بر عهده آنکارا است.»
تاهماز به مضمون این پیام اشاره کرد و افزود: «اوجالان پارادایمی جدید ارائه می‌کند. باید فشار و ستم علیه کوردها در قانون اساسی پایان یابد. باید بافت صلح اجتماعی ایجاد گردد. فراخوان خلع سلاح داده شد اما مسئله شهروندی همچنان به قوت خود باقی است.»
آکین بیردال، مدافع حقوق بشر: اوجالان حرف خود را زده، اکنون مهم این است که روند گفتگو و مذاکره آغاز شود
آکین بیردال، مدافع حقوق بشر، با ارزیابی فراخوان رهبر آپو گفت: «به نظر من اوجالان حرف خود را زده است. اکنون مهم این است که ببینیم حرف دولت چه خواهد بود. قطعا امروز روزی تاریخی است. آغازی است. باید فورا در مجلس و جامعه مدنی نقشه راهی ارائه شود. همه باید آینده خود را ببینند و سلاح‌ها باید خاموش شوند. این باید آغاز ساخت جامعه‌ای مبتنی بر حقوق بشر، شهروندی برابر و آزادی باشد. ما به عنوان مدافعان حقوق بشر، ۴۰ سال است که شاهد این روند هستیم. سلاح‌ها باید خاموش شوند. روند گفتگو و مذاکره باید آغاز شود و این روند باید صادقانه و قابل اعتماد باشد. دولت باید هر چه سریعتر اقدام کند. ما به عنوان مدافعان حقوق و صلح، وظیفه خود را انجام خواهیم داد. ما در استانبول و ازمیر برای چنین روندی تلاش می‌کنیم. رسیدن به امروز دردناک است. ما در جغرافیای زخمی هستیم. همه ما باید برای رهایی از امروز مسئولیت بپذیریم.»
موسی پیراوغلو سیاستمدار: اوجالان وظیفه خود را انجام داد و کار را به دولت واگذار کرد
موسی پیراوغلو سیاستمدار، با ارزیابی فراخوان رهبر آپو گفت: «در واقع، این فراخوان، فراخوانی برای پایان دادن به چیزی نیست. برعکس، من آن را فراخوانی برای آغاز یک روند دیدم. آقای اوجالان در کل متن به نکات مهم زیادی اشاره کرد. اما تاکید اصلی در جمله‌ای نهفته است که سری ثریا اوندر پس از متن به عنوان یادداشت ویژه منتقل کرد. او به صراحت گفت: ‘اگر شرایطی را که پ‌ک‌ک را ایجاد کرد از بین ببرید، پ‌ک‌ک می‌تواند به راحتی خود را منحل کند. ‘اما مسئولیت و اختیار را به کنگره حزب واگذار کرد. همچنین تاکید شد که این امر به شرط برداشتن گام‌های قانونی و دموکراتیک لازم انجام خواهد شد. از این امر دو نتیجه حاصل می‌شود؛ اول اینکه آقای اوجالان وظیفه خود را انجام داد و کار را به دولت واگذار کرد. دوم اینکه فراخوانی به افکار عمومی دموکراتیک داد؛ فراخوانی برای اقدام به منظور ایجاد شرایط صلح. همچنین از نیروهای بین‌المللی خواست که شرایط زمین گذاشتن سلاح توسط پ‌ک‌ک را فراهم کنند. به نظر من، او فراخوانی برای گفتگوی جدید و برداشتن گام‌های عملی داده است. در این متن هیچ سخنی از این مضمون که ‘روند مستقیماً تمام شده است، ما خود را منحل می‌کنیم’ وجود ندارد.»
کوبانی: تا پایان حامی اندیشه رهبر خود خواهیم بود
مردم کوبانی در رابطه با فراخوان رهبر آپو با خبرگزاری فرات (ANF) گفتگو کردند و گفتند که رهبر آپو هر چه بگوید تا پایان حامی اندیشه رهبر خود خواهیم بود.
مادری به نام جیهان مصطفی اعلام کرد که آنان با هیجان در انتظار چنین روزی بودند و افزود: «امروز پیام رهبر ما قرائت شد. پس از چند سال رهبر ما سخن گفت، ما با هیجان از این پیام استقبال کردیم. هرآنچه که رهبر ما بگوید، ما به عنوان خلق تا پایان حامی آن خواهیم بود. ما با روحیه کورد بودن به مطالبات خود ادامه خواهیم داد. از این به بعد ما خوستار حضور جسمانی رهبرمان در میان خود هستیم. از این به بعد به مبارزات خود برای تحقق آزادی جسمانی رهبر خود ادامه خواهیم داد.»
زحه علی ایوب نیز اعلام کرد که آنان تا پایان حامی رهبر خود خواهند بود و گفت: «امروز کوردها در همه جای کوردستان بپاخاستند. امروز روز فراخوان تاریخی بود، ما منتظر این روز بودیم. اکنون در انتظار آزادی جسمانی رهبر خود هستیم. اکنون چهار سال است که یک انزوای تحمیلی شدید علیه رهبر ما اعمال می‌شود. رهبر ما هرچه بگوید ما حامی آن هستیم و بر اساس بیانیه رهبری رفتار خواهیم کرد. ما آزادی جسمانی رهبر آپو را نیز محقق خواهیم ساخت.»
محمود حاج احمد نیز گفت که ما به عنوان خلق کورد امروز همه بپاخاسته‌ایم و افزود: «رهبر ما نه صرفا رهبر خلق کورد، بلکه رهبر تمامی خلق‌های تحت ستم است. رهبر آپو رهبر خاورمیانه است. رهبر ما پشت دیوارها محبوس است و از زیستن در کنار وی محروم هستیم. رهبر ما در پشت دیوارها مسائل خاورمیانه را حل می‌کند. دشمن در صدد نابود کردن ما است اما ما اینجا هستیم. با اندیشه‌های رهبر خود پیروزی را محقق خواهیم کرد.»
اوجلان: نیاز به یک جامعه دموکراتیک اجتناب ناپذیر است، دولت اردوغان چه می کند؟
اوجلان در بخشی از پیام خود گفته است: نیاز به یک جامعه دموکراتیک اجتناب ناپذیر است. در حالی که نباید باورهای مبتنی بر برادری و همزیستی را نادیده گرفت. پ‌ک‌ک که طولانی‌ترین و گسترده‌ترین جنبش مسلحانه در تاریخ جمهوری ترکیه بوده، به دلیل بسته بودن کانال‌های سیاست دموکراتیک، حمایت اجتماعی پیدا کرده است.
راه‌حل‌های افراطی مانند تشکیل یک کشور مستقل، خودمختاری اداری یا راهکارهای فرهنگی، قادر به پاسخگویی به واقعیت‌های تاریخی و اجتماعی جامعه نیستند. تنها از طریق یک جامعه دموکراتیک و فضایی سیاسی آزاد می‌توان به احترام به هویت‌ها، آزادی بیان و سازمان‌دهی دموکراتیک گروه‌های مختلف جامعه دست یافت.
قرن دوم جمهوری تنها زمانی می‌تواند به یک استمرار پایدار و برادرانه برسد که دموکراسی در آن نهادینه شود. در مسیر تحقق یک نظام سیاسی پایدار، هیچ جایگزینی برای دموکراسی وجود ندارد و اجماع دموکراتیک، راه‌حل اساسی است. زبان صلح و جامعه دموکراتیک باید بر اساس این واقعیت شکل بگیرد.
فراخوان دولت باحچلی در کنار حمایت رئیس‌جمهور و پاسخ مثبت سایر احزاب سیاسی به این فراخوان فضایی را ایجاد کرده که در آن خواهان زمین گذاشتن سلاح هستم و مسئولیت تاریخی این درخواست را برعهده می گیرم… همان‌طور که در هر جامعه مدرن و حزبی که وجودش به زور از بین نرفته است، این کار به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شود، پ‌ک‌ک باید کنگره خود را تشکیل دهد و تصمیم بگیرد. باید سلاح های خود را برزمین بگذارد و خود را منحل کند.
گفتگوهای پشت پرده بین نمایندگان سیاسی کرد، دولت ترکیه و عبدالله اوجالان در سه ماه گذشته در جریان بوده است. هنوز دولت نه تنها اظهار نظر رسمی نکرده بلکه در انظار عمومی هیچ بحثی درباره سرنوشت اعضای پ‌ک‌ک نشده است که اگر سلاح را زمین بگذارند آیا می‌توانند به ترکیه بازگردند یا نه؟ آیا عفو عمومی داده خواهند شد یا نه؟
اکنون همه ی راه ها به دولت اردوغان ختم می شود. آیا دولت اردوغان هم اراده سیاسی و شجاعت برداشتن گام متقابل به سوی صلح و دمکراسی را دارد؟
یک پاسخ
آیا احزاب مسلح کورد و بلوچستان هم حاضرند که عقلانیت بخرج دهند و نیروهای نظامی خود را منحل کنند و بهانه سرکوب را از جمهوری اسلامی بگیرند و دور تازه‌ای به حضور خود در سیاست ترسیم کنند؟