در حالی که دونالد ترامپ فشار میآورد تا مذاکراتی درباره سرنوشت اوکراین صورت گیرد، اتحادیه اروپا روز چهارشنبه موافقت کرد که دور جدیدی از تحریمها را علیه روسیه اعمال کند.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در این خصوص تاکید کرد که بروکسل همچنان مصمم است که فشار بر کرملین را حفظ کند.
توافق روز چهارشنبه میان سفرای اتحادیه اروپا به عمد طوری زمانبندی شده بود که همزمان با سالگرد سومین سال حمله به اوکراین باشد. این شانزدهمین بسته تحریمی اروپا علیه روسیه از فوریه ۲۰۲۲ به بعد به شمار میرود.
تحریمهای جدید واردات آلومینیوم اولیه روسیه را ممنوع میکند، ایدهای که قبلاً مطرح شده بود اما به دلیل نگرانی برخی کشورهای عضو اتحادیه در مورد اثرات اقتصادی آن، هرگز تصویب نشده بود.
آلومینیوم خام روسیه حدود ۶٪ از واردات آلومینیوم اتحادیه اروپا را تشکیل میدهد، سهمی که در سالهای اخیر کاهش یافته است زیرا تولیدکنندگان اروپایی به تدریج از تأمینکنندگان روسی فاصله گرفتهاند.
اتحادیه اروپا قبلاً خرید برخی محصولات آلومینیومی وارداتی از روسیه، مانند سیمها، لولهها و لولههای فلزی را ممنوع کرده بود، اما این محصولات تنها بخشی کوچک از واردات را تشکیل میدادند. حالا این ممنوعیت به آلومینیوم اولیه گسترش یافته که به صورت شمشها، ورقها و میلهها به فروش میرسد و بخش عمدهای از ارزش واردات را شامل میشود.
علاوه بر فلز خام، بسته جدید تحریمها فهرست سیاه کشتیهای متعلق به «ناوگان سایهای» روسیه را گسترش میدهد، ناوگانی که کرملین از آن برای دور زدن تحریمهای غربی در تجارت نفت و حفظ منبع درآمدی که برای تأمین مالی جنگ علیه اوکراین ضروری است، استفاده میکند.
این ناوگان شامل کشتیهای کهنه و بدون بیمه است که به فریبکاریهای مختلف متهم هستند، از جمله ارسال دادههای جعلی، خاموش کردن سیستمهای ردیابی خود برای پنهان کردن موقعیت و انجام انتقالات متعدد کشتی به کشتی برای پنهان نگه داشتن منبع نفت خود.
وضعیت این کشتیها آنقدر بد است که بروکسل نگران است که این کشتیها ممکن است باعث نشت نفت و ایجاد فاجعه زیستمحیطی در نزدیکی مرزهای اتحادیه اروپا شوند.
فشار سیاسی در پی چندین حادثه در دریای بالتیک که در آن «ناوگان سایهای» به انجام خرابکاری علیه کابلهای زیر دریایی متهم شده، به اوج خود رسیده است. این ناوگان بهطور تقریبی شامل ۶۰۰ کشتی است، اما به دلیل محرمانه بودن اطلاعات از سوی کرملین، هیچگونه آمار رسمی در دسترس نیست.
چین و هند امروزه بزرگترین خریداران نفت روسیه هستند که معمولاً در سرزمین آنها پالایش شده و سپس با برچسب جدیدی به بازار اتحادیه اروپا صادر میشود.
به گفته دیپلماتها، بسته جدید تحریمهای اتحادیه اروپا ۷۳ کشتی را که مظنون به عضویت در «ناوگان سایهای» هستند، در فهرست سیاه قرار داده است. این افزایش، تعداد کل کشتیهای تحریم شده روسی را به بیش از ۱۵۰ کشتی رسانده است. بر اساس تصمیم جدید بروکسل، تمام این کشتیها از دسترسی به بنادر اتحادیه اروپا و خدمات اتحادیه اروپا محروم شدهاند.
علاوه بر این، تحریمهای جدید ۱۳ بانک روسی را از سیستم الکترونیکی سوئیفت اخراج و مجوز پخش هشت رسانه روسی را معلق کرده است. انتظار میرود این تحریمها روز دوشنبه و در نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل بهطور رسمی تصویب شوند.
این اتفاقات در حالی رخ میدهد که ایالات متحده در تلاش است با گفتگوی مستقیم با روسیه به جنگ در اوکراین خاتمه دهد. در نشستی که در ریاض و بدون حضور نمایندگانی از اتحادیه اروپا و اوکراین برگزار شد، دیپلماتهای روس و آمریکایی دور یک میز نشستند و درباره راهکارهای پایان دادن به جنگ با یکدیگر گفتگو کردند.
در مقابل انتقادات اروپا، مارکو روبیو، وزیر خارجه ترامپ میگوید که در نهایت اروپا به میز مذاکره کشیده خواهد شد تا درباره کاهش تحریمها برای کرملین صحبت کند.
روبیو روز سهشنبه بعد از دیدار با همتای روسی خود در عربستان سعودی گفت: «کشورهای دیگری هم تحریمهایی دارند، اتحادیه اروپا در نهایت باید به میز مذاکره بیاید چون آنها هم تحریمهایی دارند که اعمال شده است.»
او تأکید کرد که باید امتیازاتی از سوی «تمام طرفها» داده شود. زمانی که از او درباره کنار گذاشته شدن اروپا از این روند پرسیده شد، او پاسخ داد: «هیچکس کنار گذاشته نشده است.»
با این حال به نظر میرسد دستکم در حال حاضر اتحادیه اروپا همچنان مایل است سیاست تنبیهی خود را حفظ کند.