
فرستاده رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برای اوکراین روز شنبه اعلام کرد اروپا در مذاکرات صلح اوکراین جایی نخواهد داشت. این سخنان پس از آن مطرح شد که واشنگتن پرسشنامهای را به پایتختهای اروپایی ارسال کرد تا ببیند آنها حاضرند چه میزان کمک امنیتی به اوکراین ارائه دهند.
ترامپ این هفته بدون مشورت با متحدان اروپایی یا کییف، با پوتین تلفنی صحبت و اروپایی ها را شوکه کرد. وی سپش اعلام کرد مذاکرات صلح بلافاصله آغاز خواهد شد.
مقامات دولت ترامپ در روزهای اخیر صراحتاً اعلام کردهاند انتظار دارند متحدان اروپایی در ناتو مسئولیت اصلی امنیت منطقه را بر عهده بگیرند، زیرا آمریکا اکنون اولویتهای دیگری مانند امنیت مرزی و مقابله با چین دارد.
این اقدامات آمریکا نگرانی اروپا را از تامین امنیت خود بدون آن که در مذاکراتی که ممکن است بیش از حد به نفع روسیه باشد، شرکت داشته باشد تقویت کرده است.
کلوگ، نماینده ترامپ در امور اوکراین، در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت آمریکا در این مذاکرات نقش میانجی را ایفا خواهد کرد و دو طرف اصلی، اوکراین و روسیه خواهند بود.
در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حضور اروپاییها در مذاکرات، او گفت: «من طرفدار رویکرد واقعگرایانه هستم. فکر نمیکنم این اتفاق بیفتد.»
او در عین حال در همین کنفرانس تلاش کرد اروپاییها را مطمئن کند «این بدان معنا نیست که منافع آنها نادیده گرفته میشود.»
رهبران اروپایی تأکید کرده اند کنار گذاشته شدن از مذاکرات را نمیپذیرند.
الکساندر استاب، رئیسجمهور فنلاند، در مونیخ گفت: «امکان ندارد درباره اوکراین، آینده اوکراین یا ساختار امنیتی اروپا مذاکره شود، بدون اینکه اروپاییها در آن حضور داشته باشند.»
استاب همچنین گفت پرسشنامهای که آمریکا به اروپا ارسال کرده، آنها را مجبور خواهد کرد درباره نقش خود فکر کنند.
یک دیپلمات اروپایی اعلام کرد این سند آمریکایی شامل شش سؤال بوده است، که یکی از آنها مستقیماً خطاب به کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.
وی افزود: «آمریکاییها از پایتختهای اروپایی میپرسند چند سرباز حاضرند اعزام کنند.»
مارک روته، دبیرکل ناتو، نیز از اروپا خواست اقدام کند. او گفت: «به دوستان اروپاییام میگویم که وارد این بحث شوند، نه با گلایه از اینکه ممکن است در مذاکرات حضور نداشته باشند، بلکه با ارائه پیشنهادات و ایدههای مشخص و افزایش بودجه دفاعی.»
کلوگ در کنفرانس گفت مذاکرات برای پایان دادن به جنگ بین روسیه و اوکراین میتواند بر واگذاری برخی مناطق توسط روسیه و هدف قرار دادن درآمدهای نفتی پوتین متمرکز باشد.
او افزود: «روسیه درواقع یک کشور نفتمحور است.» و تأکید کرد قدرتهای غربی باید در اجرای مؤثرتر تحریمهای اقتصادی علیه روسیه تلاش بیشتری کنند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، خواستار ایجاد یک ارتش اروپایی شد و گفت قاره اروپا دیگر نمیتواند روی حفاظت آمریکا حساب کند و تنها با داشتن نیروی نظامی قوی میتواند احترام واشنگتن را به دست آورد.
زلنسکی تأکید کرد کییف هیچ توافقی را که در غیارش انجام شود، نخواهد پذیرفت و پیشبینی کرد پوتین تلاش خواهد کرد تا ترامپ را به عنوان یک مهره تبلیغاتی به رژه روز ۹ مه در مسکو دعوت کند، نه به عنوان یک رهبر مورد احترام.
تلاش فرانسه برای برگزاری نشست اضطراری بحران اوکراین در فرانسه
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، شنبهشب تلاش کرد نشستی اضطراری از رهبران اروپایی، از جمله کیر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، را برگزار کند. این اقدام در حالی انجام میشود که نگرانیها درباره تلاشهای دونالد ترامپ برای در دست گرفتن کنترل روند صلح اوکراین افزایش یافته است.
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر امور خارجه لهستان، در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «بسیار خوشحالم که رئیسجمهور ماکرون رهبران ما را به پاریس دعوت کرده است تا بهطور جدی درباره چالشهایی که ترامپ ایجاد کرده است، گفتوگو کنیم.»
نشست احتمالاً روز دوشنبه برگزار خواهد شد و انتظار میرود موضوعاتی مانند تلاشهای آمریکا برای حذف رهبران اروپایی از مذاکرات صلح، موضع اروپا درباره عضویت آینده اوکراین در ناتو، و چگونگی ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین، چه از طریق ناتو و چه از طریق نیرویی اروپایی، مورد بحث قرار گیرد.
دفتر نخستوزیری بریتانیا روز شنبه تأیید کرد از برگزاری این نشست مطلع شده و مقامات بریتانیایی اعلام کردند استارمر در این نشست شرکت خواهد کرد و پیامهای مطرحشده در جلسه را این هفته در سفرش به واشنگتن به ترامپ منتقل خواهد کرد.
منابع بریتانیایی گفتند ماکرون احتمالاً دبیرکل ناتو، مارک روته، و رهبران آلمان، ایتالیا، بریتانیا و لهستان را به این نشست دعوت خواهد کرد.
گاردین می نویسد: سرعت عمل ماکرون در تلاش برای متحد کردن رهبران اروپایی نشاندهنده نگرانی عمیق اروپا از تلاشهای آمریکا برای در دست گرفتن کنترل روند صلح و کنار گذاشتن دولتهای اروپایی از مذاکرات جزئی میان واشنگتن و مسکو است.
حضور استارمر در این مذاکرات نشان میدهد بریتانیا، علیرغم خروج از اتحادیه اروپا، در حال ایفای نقش در واکنش مشترک اروپا به این بحران است.
انتظار میرود همزمان با گردهمایی رهبران اروپایی در پاریس، مقامات روسیه و آمریکا نیز این هفته در عربستان سعودی دیدار کنند تا نقشه راه مذاکرات صلح را ترسیم کنند.