بنا بر گزارش رسانه های دولتی ترکیه و اظهارات اعضای رهبری دم پارتی قرار است عبدالله اوجلان روز شنبه ۱۵ فوریه که مصادف با ۲۶ مین سالروز حبس وی در زندان ایمرالی است پیامی با هدف پایان دادن به مبارزه مسلحانه و آغاز گفتگوی صلح بین کردها و دولت ترکیه منتشر کند. اما خبرهای تازه نشانگر آن است که به دلیل عدم همکاری دولت اردوغان، احتمال می رود روز شنبه فراخوان منتشر نشود.
رئیس مشترک حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (دم پارتی):
فراخوان عبدالله اوجلان ممکن است تا ۱۵ فوریه منتشر نشود
تولای حاتم‌اوغوللاری، رئیس مشترک حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (دم پارتی)، پس از نشست گروه هفتگی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره فراخوان مورد انتظار و تاکید رهبر پ ک ک، گفت: «فراخوان ممکن است تا ۱۵ فوریه داده نشود.»
تولای حاتم‌اوغوللاری با اشاره به سفر هیئت امرالی “دم پارتی” به باشور کردستان، گفت: «هیئت ما بازدیدهای مختلفی از حکومت اقلیم کوردستان نیز خواهد داشت. نتایج این دیدارها به آقای اوجلان ابلاغ خواهد شد. تخمین می‌زنیم که چنین فراخوان تاریخی در این ماه انجام شود. امروز در ترکیه همه، در تمام دیدارهایی که داشتیم، پیام خود را مبنی بر استقرار صلح در این میهن داده‌اند. به این معنا جامعه آماده است. به این معنا سیاست نیز آماده است. به این معنا اپوزیسیون نیز آماده‌اند. آنچه آماده نیست، ظاهراً دولت است. آنها باید نقشه راه‌های خود را در مورد راه‌حل و گفتگو و روند صلح اعلام کنند. انزوای تحمیلی ادامه‌دار بر آقای اوجلان باید برداشته شود. حملاتی که امروز علیه شهرداری‌های استانبول انجام شد و مجازاتی که به شهردار مشترک کلان‌شهر وان داده شد، این روند گفتگو را نابود می‌کند. به همین دلیل ما بار دیگر از اینجا فراخوان خود را به دولت و تفکر دولتی تکرار می‌کنیم. راه را برای توسعه صلح و گفتگو باز کنید.»
هِلین امید عضو کمیته مرکزی پ‌ک‌ک:
اگر درخواستی از رهبر آپو می‌شود، باید او آزاد انه امکان فعالیت داشته باشد
هلین امید، عضو کمیته مرکزی حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک)، در یک برنامه ویژه تلویزیونی اعلام کرد که سیستم نسل‌کشی امرالی دیگر نمی‌تواند ادامه یابد و گفت: «اگر چیزی از رهبر آپو خواسته شود، اگر درخواستی از او شود، برای اینکه بتواند این کار را انجام دهد، باید آزاد باشد و امکان فعالیت داشته باشد.»
وی افزود: توطئه بین‌المللی وارد بیست و هفتمین سال خود می‌شود و گفت: «روند سپری شده باید از جنبه‌های مختلفی مورد ارزیابی قرار گیرد. در واقع، ما این ارزیابی را همیشه انجام می‌دهیم، هر سال آن را انجام می‌دهیم، هر روز آن را انجام می‌دهیم. زیرا سیستم نسل‌کشی در امرالی که از ۱۵ فوریه از زمان توطئه بین‌المللی تاکنون ایجاد شده است، نه تنها علیه رهبر آپو، بلکه علیه یک ملت ایجاد شده است. به همین دلیل، هم به عنوان یک ملت و هم ما بر اساس یک خودانتقادی بزرگ، اکنون ۲۶ سال را پشت سر می‌گذاریم.
درسهای بسیار مهمی وجود دارد که از این روند گرفته‌ایم. قبل از هر چیز، به مقاومت مردم و دوستان‌مان در اطراف رهبر آپو که موضعی قهرمانانه اتخاذ میکنند، درود می‌فرستیم. بدون شک، این مقاومت، مقاومت تنها یک نفر نیست.»
توطئه بین‌المللی شکست خورد
هلین امید یادآور شد که ۱۰ سال پیش رهبر آپو گفته بود، «بشارت می‌دهم؛ انکار تمام شد» و گفت: «مبارزه علیه توطئه بین‌المللی و جنگ برای آزادی و موجودیت که با پیشاهنگی پ‌ک‌ک انجام می‌شود، شبکه انکار پیرامون خلق کورد را از هم گسست. نیروهای بزرگ سیستم جهانی -ایالات متحده آمریکا، اسرائیل، انگلیس- از انکار کوردها توسط خودشان آگاه بودند، اما به حدی رسیدند که دیگر آن را به طور رسمی بیان کنند. این امر در ترکیه نیز شکست خورد که در منطقه نماینده خط انکار است. بنابراین انکار از بین رفت. با تکمیل بیست و ششمین سالگرد توطئه ۱۵ فوریه و آغاز بیست و هفتمین سالگرد آن، می‌توانیم به راحتی به این موضوع اشاره کنیم.
بنابراین توطئه بین‌المللی، توطئه ۱۵ فوریه شکست خورده است و به اهداف خود نرسیده است. در واقع نتوانست اهداف اولیه خود را محقق کند. آن جنگ بزرگ بین ترکیه و مردم کوردستان، طرح نسل‌کشی متقابل نتوانست به مرحله اجرا درآید.»
دیگر سیستم نسل‌کشی امرالی به پایان می‌رسد
عضو کمیته مرکزی پ‌ک‌ک اظهار داشت که از محتوای دیدار با رهبر آپو اطلاع دارند و در ادامه گفت: «به همین دلیل نیز تلاش می‌کنیم واقعیت‌هایی که رهبر آپو در دیدار گفته است را درک کنیم، واقعیت را بفهمیم و بر اساس آن وظایف خود را به درستی تعیین کنیم. در حال حاضر می‌توانم این را بگویم. اینکه فراخوانی داده خواهد شد یا نه، محتوای آن، موضوعات دیگر در روزهای آینده مشخص خواهد شد.
در اینجا چند نکته مهم وجود دارد. مهمترین آن وضعیت رهبر آپو است. قبل از هر چیز باید این موضوع روشن شود. در این زمینه باید گام‌هایی برداشته شود. اگر پیشرفتی حاصل شود، آزادی جسمانی رهبر آپو، ایجاد شرایط آزاد برای فعالیت، اساسی‌ترین نیاز است. از آنجا که برخی از سخنان به جهات مختلف کشیده شد، سعی می‌کنم با دقت صحبت کنم، اما اینگونه قابل قبول نیست. ابتکاری از هر دو طرف وجود دارد. اگر چیزی از رهبر آپو خواسته شود، اگر از او خواسته شود که فراخوانی بدهد، برای اینکه بتواند این کار را انجام دهد، باید آزاد باشد و امکان فعالیت داشته باشد. دیگر سیستم نسل‌کشی امرالی به پایان می‌رسد. این سیستم نمی‌تواند به این شکل ادامه یابد؛ باید از بین برود. آنچه ما از آن صحبت می‌کنیم، مسئله یک سیستم است، نه بحث یک مکان.
بنابراین موضوع اساسی این است که رهبر آپو بتواند به صورت آزادانه کار کند و ارتباط داشته باشد. در حال حاضر مهمترین موضوع این است. موارد دیگر را خود رهبری عملی خواهد کرد، این موضوع مشخص است.»
روند تغییر و تحول
هلین امید در ادامه اظهار داشت که همه تلاش میکنند نامی بر این روند بگذارند، اما این روند به گونه‌ای نیست که بتوان به راحتی آن را تعریف کرد و گفت: «با دیدن، با تجربه کردن، آن را نامگذاری خواهیم کرد. همانطور که در مسئله ‘روند صلح’ که به ویژه سیاست دموکراتیک کورد در ترکیه بر آن اصرار داشت، این روند، روند صلح نیست. خود مخالفان نیز می‌گویند ‘روند صلح نیست’. روند مذاکرات هم نیست. نمی‌توانیم بگوییم روند راه‌حلی است، زیرا چنین وضعیتی وجود ندارد.
خب، پس چیست؟ روند تغییر و تحول است. ما اینگونه آن را می‌فهمیم و تلاش می‌کنیم اینگونه آن را درک کنیم.
سوال اساسی این است: آیا ترکیه برای آن آماده است؟ آیا ترکیه بر اساس آزادی کوردها برای تغییر آماده است؟ در وضعیت فعلی دیده می‌شود که دولت ترکیه برای این امر آماده نیست. در داخل دولت، برخی از نیروها با دسیسه‌های‌شان تلاش میکنند روند را باژگون کنند. با این وجود، بخش‌هایی هستند که جدیت مسئله را درک کرده‌اند. به عنوان مثال دولت باغچلی با وجود اینکه بیمار و در بستر بود، پیامی داد و گفت: ‘در ترکیه درد زایمان وجود دارد، این به معنای خطر است، باید متحد شویم. ‘جالب است که با وجود بیماری نیز چنین پیامی داد. واقعا آیا دولت ترکیه بر اساس آزادی کوردها برای تغییر آماده است؟ ما آماده‌ایم. ما هم برای تغییر و هم برای تحول آماده‌ایم. در این موضوع به خودمان اطمینان داریم. دیدگاه اجتماعی و تاریخی ما این را ایجاد می‌کند.
دلایل متعددی برای وقوع چنین روندی وجود دارد. شرایط حاکم بر جهان و منطقه دیگر این را ایجاب می‌کند. توازن و تعادلی که ۱۰۰ سال پیش در خاورمیانه برقرار شده بود، دیگر وجود ندارد. سوریه فروپاشید، این نیز نشان‌دهنده فروپاشی خاورمیانه است. آیا با الشرع یا محمد جولانی تعادل دوباره برقرار شد؟ نه، هنوز هیچ چیز مشخص نیست. دیروز بین حماس و اسرائیل توافق آتش‌بس وجود داشت، امروز نیز حماس اعلام کرد که آن را متوقف کرده است. اظهارات مربوط به وضعیت غزه مشخص است. در خاورمیانه جنگ هنوز شعله‌ور می‌شود؛ جنگ سرمایه، نفوذ و اشغالگری ادامه دارد. این وضعیت به حدی رسیده است که خود ترکیه را نیز تهدید می‌کند.
این را برای تهدید کسی نمی‌گویم؛ این یک واقعیت است. ترکیه کشوری است که ادعای هژمونی منطقه‌ای دارد. روابط آن با سوریه، عراق و سایر قدرت‌ها در منطقه و جهان در این چارچوب است. روابطی که با کشورهای آفریقایی برقرار کرده نیز قدرت‌های کاپیتالیستی را ناراحت می‌کند. اما در خاورمیانه، واقعیتی به نام اسرائیل وجود دارد که به عنوان نیروی اصلی مدرنیته کاپیتالیستی در خاورمیانه مستقر شده است. طبیعی است که بین این دو قدرت رقابت و تنش وجود داشته باشد. ما این را نادیده نمی‌گیریم؛ چنین واقعیتی وجود دارد. به همین دلیل گفتمان ‘طرح‌های متفاوتی علیه ترکیه در دستور کار است’،گفته‌ای گزاف نیست، یک واقعیت است. در حال حاضر گفتن اینکه کدام یک از آنها عملی خواهد شد، دشوار است. حکومت در ترکیه اگر با نیروهای امپریالیستی به طور کامل به توافق برسد و سر تسلیم فرود آورد، آنگاه می‌تواند روی پاهای خود بایستد. اما اگر سیاست‌های فعلی را دنبال کند، ریسک بزرگی وجود دارد.
ترکیه چگونه از این وضعیت نجات می‌یابد؟ همانطور که رهبر آپو همیشه اشاره می‌کند، می‌تواند بر اساس روابط تاریخی ترک و کورد نجات یابد. ‘بدون کوردها، ترکی وجود نخواهد داشت، بدون ترکها، کوردی وجود نخواهد داشت. این دو ملت هزاران سال با هم زندگی کرده‌اند و موجودیت خود را به این شکل ادامه داده‌اند. ‘این واقعیت در سال ۱۹۹۹ در روزهای توطئه بین‌المللی نیز مورد بحث قرار می‌گرفت.
برای اینکه در منطقه روی پای خود بماند، اتحاد با کوردها ضروری است
رهبری آن زمان گفت و امروز نیز تکرار می‌کند. اگر جامعه، مردم یا حکومت ترکیه می‌خواهد در منطقه روی پای خود بماند، راه آن نیز اتحاد هزار ساله کوردها است. از زمان سلجوقیان تاکنون به این شکل بوده است، در زمان یاووز نیز به همین شکل بوده است، همیشه با این اتحاد روی پای خود ایستاده است. بنابراین، این موضوعی است که اکنون باید در دستور کار باشد و مورد بحث قرار گیرد.»
باید مبارزه را قوی‌تر کنیم
هلین امید اعلام کرد که طبق نظرسنجی‌ها، بخش قابل توجهی از جامعه کورد به دولت اعتماد ندارد و گفت: «اما به رهبر آپو اعتماد دارد، از او انتظار دارد. تا جایی که در کنش‌ها دیده شده است، می‌خواهند با شور و هیجان زیادی به روند رویکردی داشته باشند، می‌خواهند ۱۵ فوریه جدیدی را ببینند که تاریکی را از بین ببرد. اما به دولت ترکیه اعتمادی ندارند.»
هلین امید اشاره کرد که این یک روند مبارزه است و این مبارزه باید بیشتر تقویت شود.
اوجالان در ازای چه چیزی از پ‌ک‌ک درخواست خلع سلاح خواهد کرد؟
تا کنون، هیئت دم پارتی دو بار در جزیره‌ی ایمرالی درباره‌ی حل مسئله‌ی کوردها در ترکیه و شمال کوردستان، با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک) دیدار کرده‌اند.
اگرچه به طور رسمی اعلام نشده، اما رسانه‌های ترکیه اشاره کرده‌اند که به‌زودی هیئت دم‌پارتی برای بار سوم از ایمرالی دیدار خواهند کرد و برای آخرین بار درباره‌ی روند جدید صلح با اوجالان گفتگو میکنند.
رسانه‌های ترکیه همچنین گزارش داده‌اند که پس از این دیدار، اوجالان از زندان ایمرالی به طور مستقیم پیامی درباره‌ی روند جدید صلح منتشر خواهد کرد و در آن از نیروهای مسلح پ‌ک‌ک خواهد خواست که سلاح‌های خود را زمین بگذارند و مذاکرات سیاسی را آغاز کنند.
هنوز مشخص نیست که عبدالله اوجالان در ازای چه چیزی از پ‌ک‌ک درخواست خلع سلاح خواهد کرد؟ اما آنچه همه بر آن توافق دارند، از جمله تضمین همه جانبه حقوق کردها در قانون اساسی ترکیه است.
3 پاسخ
بارها در صحبت با براداران کرد شنیدم که از ایران گله دارند و از ایران شیعه و صفویان نفرت. اما هلن همه چیز را روشن نمود و اینبار من از برادران کرد می خواهم جواب دهند. او می گوید: “بدون کردها ترکی وجود ندارد و بدون ترکها کردی، این دو ملت هزاران سال با هم زندگی کردند!” آیا وجود کردها سوریه، عراق و ایران هم مدیون ترکهاست! به کدام هزاران سال اشاره دارد. همه می دانند که ترکانیزه شدن بخشهای بزرگی از ایران و آناتولیا با هجوم سلجوقیان که کمتر از هزار سال پیش سر و کله شان در نیشابور پیدا شد آغاز گشت. او به درستی اشاره می نماید که وجود حکومت ترکیه مرهون کردهاست. کردها بودند که در یورش مکرر عثمانیان به ایران و در قتل عام ارمنیها و کردها شیعه در قرن گذشته در درسین دست داش
آقای اشکان مثل اینکه جنابعالی از انحلال پ ک ک و پایان خونریزی بین کورد و تورک ناراحتی و تا آنجا پیش رفته ای که بشکل تحقیر آمیز از پیدایش سر و کله تورکها نیز دم میزنی خوب سر و کله پیدایش فارسها در این منطقه جغرافیا که توسط رضا میر پنجه مذدور انگلیسها ایران نامگذاری شد کی بوده مگر چند صد سال از آمدن زبان دری – فارسی توسط کولیان هند نمی گذرد ؟ آیا از شعوبیه چیزی میدانی که از نفرت کورد ها از شیعه دم میزنی و یا از اطلاعیه پ ک ک در سال روز عاشورای سال قبل خبر داری ؟ که مبارزه کوردها را الگو گرفته از راه شهیدان کربلا میدانند حتما به این برادران کورد تان این اطلاعیه پ ک ک را نشان دهید تا به راه راست هدایت شوند و در ضمن جریان درسین یک حادثه ناهنجار مذهبی بوده که بین علویها و سنی ها اتفاق افتاده و علویها بنوعی مریدان علی و مدح گویان شاه اسماعیل صفوی هستند و در درگاهای علویان مداحی از شاه اسماعیل جزو نیایش علویها میباشد حالا کوردهای علوی چطوری از صفویان نفرت میکنند ؟ راستی آقا ابولقاسم فردوسی شیعه مذهب را در کجای این نظرات شما قرار دهیم ؟ و یا این همه کورد شیعه عراقی و یا کورد شیعه کرمانشاهی را ؟
صحبت های هلین امید را دربارۀ ارتباط متقابل میان کرد و ترک یا به عبارتی میان دو هویت ظاهراً متضاد میخوانم و ریشه های آن را به شکلی واضح در نظریه تضاد مائو میبینم. سوسیالیستها تلاش میکنند این تضاد را که به تضاد عمده در جامعۀ ترکیه تبدیل شده رفع کنند و به مرحلۀ بالاتری از تضاد گذار کنند. آن وقت کامنتهای دوستان گرامی را میخوانم که یا به دنبال لغز گفتن به همدیگر هستند و ظاهراً فکر میکنند تضادهای ملی و قومی و مذهبی نباید هرگز رفع شوند و باید هر لحظه تازه شوند و جاودانه شوند! در این صحبتها و این تجارب درسهای بزرگی برای سوسیالیستها و کمونیستهای ایران وجود دارد. امیدوارم درس بگیریم و به دنبال برهم زدن این گنداب نباشیم و به جای گیر افتادن در تضادهای عمده به رفع آنها فر کنیم.