یکی از هیجان‌انگیز ترین صحنه‌ها در کارزار انتخاباتی مجلس فدرال آلمان (بوندستاگ) که در کمتر از دو هفته دیگر برگزار می شود، رقابت حزب چپ آلمان (die Linke) و اتحاد سارا واگن‌کنشت (BSW) و موقعیت آنها در میان رای دهندگان است. سوال اصلی این است که احتمال رفتن هر کدام از آنها به مجلس چقدر است یا دقیق تر، آیا آنها می‌توانند به حد نصاب ۵ درصدی برای ورود به بوندستاگ دست یابند یا نه.
پس از اینکه سارا واگن‌کنشت حدود یک سال پیش از حزب چپ آلمان جدا شد، این حزب برای بقا می‌جنگید. واگن‌کنشت نه‌تنها تعدادی از اعضای کلیدی را با خود برده بود، بلکه در ابتدا با شرکت در انواع تاک‌شوهای تلویزیونی و براه انداختن تظاهرات بر علیه جنگ اوکراین در حالیکه به شکلی ظریف غرب را مقصر این جنگ قلمداد می کرد، تمام توجهات را به خود جلب میکرد. او فضا را برای حزب چپ که به معنای واقعی کلمه در آستانه نابودی قرار داشت، کاملاً تنگ کرده بود.
سارا واگن‌کنشت و همراهان او بعداً در اکتبر ۲۰۲۳ یک اتحاد (Bündnis) که نام واگن‌کنشت را بر خود گذاشته بود، تاسیس کردند. این اتحاد یک چپ ناسیونالیستی است، بدین معنی که اگرچه از نظر اقتصادی-اجتماعی چپ‌گرا است اما در عرصه اجتماعی-فرهنگی محافظه‌کار محسوب می‌شود. این تفاوت، بویژه در سیاست مهاجرتی آن نمایان است، جایی که مواضع آن شباهت زیادی به مواضع حزب دموکرات مسیحی (CDU) دارد.
بعد از تاسیس، اتحاد واگن‌کنشت به سرعت در صحنه سیاسی آلمان رشد کرده و خالق یک داستان موفقیت شگفت‌انگیز بود. این اتحاد در پاییز گذشته در برخی نظرسنجی‌ها در سطح فدرال حدود ۸ درصد حمایت داشت. همچنین با موفقیت وارد پارلمان اروپا شد و در سه انتخابات ایالتی در شرق آلمان نتایج دو رقمی به دست آورد، بطوریکه در ایالت‌های براندنبورگ و تورینگن حتی وارد دولت‌های ایالتی شد. در مقابل، حزب چپ در انتخابات اروپایی و ایالتی شکست سختی خورد و حمایت از آن در نظرسنجی‌های فدرال با حد نصاب ۵ درصدی فاصله قابل توجهی داشت، طوری که رسیدن به آن غیر ممکن به نظر می‌رسید. به همین دلیل، حزب چپ استراتژی انتخاباتی خود را تا حد زیادی بر اتخاذ کرسی‌های مستقیم از سه حوزه انتخاباتی استوار کرد، زیرا که حتی در صورت کسب کمتر از ۵ درصد آرا، این حزب میتواند همچنان یک فراکسیون در بوندستاگ داشته باشد. برای این منظور سه چهره سرشناس و مسن حزب مأمور نجات آن شدند: گرگور گیزی، دیت‌مار بارچ و بودو راملو باید کرسی‌های مستقیم خود را به دست آورند تا حزب چپ در صورت عدم رسیدن به حد نصاب ۵ درصدی آرا بتواند در بوندستاگ فراکسیون داشته باشد. ماموریتی که در حزب به «عملیات موی نقره‌ای» معروف شد.
اما اکنون، وضعیت کاملاً تغییر کرده است. حزب چپ در اکثر نظر سنجی‌ها بیش از ۵ درصد آرا را بدست می‌آورد. حزب در مبارزه انتخاباتی فضای مثبتی ایجاد کرده و به شکلی خود را برای جشن گرفتن آماده می‌کند. در مقابل، در اردوگاه سارا واگن‌کنشت نگرانی‌هایی به وجود آمده است زیرا که در حال حاضر، این اتحاد در اکثر نظرسنجی‌ها در مرز چهار درصد متوقف شده است. چه اتفاقی رخ داده؟
از زمان تاسیس اتحاد واگن‌کنشت، حزب چپ ۲۵,۰۰۰ عضو جدید جذب کرده است که ۱۵,۰۰۰ نفر آنها در سه هفته گذشته به آن پیوسته‌اند، طوری که اینس شوِردت‌نر (Ines Schwerdtner)، یکی از دو رهبر حزب چپ، با شوخ‌طبعی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: ما یک مشکل واقعی داریم. مجبوریم کارت‌های عضویت بیشتری سفارش دهیم، چون دیگر نمی‌توانیم (با تعداد زیاد متقاضیان) همگام شویم! در این میان، تعداد جوانان در میان افراد خواهان پیوستن به حزب چپ زیاد است و این موضوع با در نظر گرفتن اینکه در انتخابات اخیر و نظرسنجی‌های کنونی اقبال جوانان به حزب راست افراطی و بعضاً فاشیستی آلترناتیو برای آلمان (AfD) بالاست، قابل توجه است.
در این میان یک اتفاق دیگر نیز رخ داده و آن این است که حزب چپ یک ستاره جدید پیدا کرده. زمانی که سارا واگن‌کنشت حزب چپ را ترک کرد، این حزب ابتدا نامرئی شد و دیگر چهره مشخص و بارزی نداشت. اما در هفته‌های اخیر، هایدی رایشینک (Heidi Reichinnek) که در صدر لیست حزب چپ در انتخابات پارلمانی قرار دارد، در مدت کوتاهی به شهرت و محبوبیت قابل توجهی دست یافته است، بطوریکه به ستاره جدید این حزب تبدیل شده. حضور و تعهد او به همراه خوشبینی و کاریزمایش باعث شده است که این حزب دوباره مورد توجه قرار گیرد. بویژه هنگامیکه فریدریش مرتس، رهبر حزب دموکرات مسیحی هفته گذشته برای تصویب یک قطعنامه در مورد مهاجرت در بوندستاگ به اتخاذ اکثریت با کمک حزب آلترناتیو برای آلمان اقدام نمود، رایشینک سخنرانی پرشوری درباره «دیوار مانع آتش» ایراد کرد که در شبکه‌های اجتماعی سر و صدای زیادی به راه انداخت و در تهییج افکار عمومی علیه راست افراطی نقش مهمی بازی کرد. از این لحظه به بعد، حزب چپ دیگر تنها با سه مرد مسن در حین «عملیات موی نقره‌ای» شناخته نمی‌شود بلکه همچنین با یک زن ۳۶ ساله. رایشینک با حضور دائمی در اینستاگرام و تیک‌تاک به گروهی از مخاطبان دسترسی پیدا کرده که سایر احزاب، به جز AfD, تا حد زیادی از آنها جدا افتاده‌اند: جوانان.
علاوه بر این، حزب چپ که اغلب به اختلافات داخلی شهرت دارد، بعد از جدایی سارا واگن‌کنشت و یاران او و بویژه این روزها اتحاد و انسجامی کم‌سابقه از خود نشان می‌دهد. این حزب بجای پرداختن به موضوعاتی که در مبارزه انتخاباتی از سوی احزاب معینی به گونه‌ای مصنوعی به مشکلات اصلی آلمان تبدیل شده‌اند، معضلات اجتماعی و اقتصادی عاجل را در مرکز برنامه انتخاباتی خود قرار داده است، از جمله تعیین یک سقف بر میزان کرایه خانه، سرمایه گذاری گسترده تحت نظارت دولت در پروژه‌های خانه سازی جهت تامین مسکن مناسب برای افراد کم درآمد، حذف مالیات افزوده از مواد غذایی پایه‌ای، بهداشتی و وسایل حمل و نقل، ایجاد یک سیستم مالیاتی جدید جهت افزایش مالیات افراد با درآمدهای بسیار بالا و کاهش فشار مالیاتی بر درآمدهای پایین و میانی. با وجود آنکه در امکان عملی شدن همه این برنامه‌ها می توان شک و تردید هایی ابراز کرد، اما طرح آنها به عنوان موضوعاتی که دغدغه اکثریت بزرگی از جامعه آلمان هستند، در موقعیت کنونی حزب چپ موثر بوده است. در زمینه لزوم پایان دادن به جنگ اوکراین و چگونگی انجام این کار نیز، حرب چپ بر خلاف اتحاد واگن‌کنشت، خواهان گذاشتن فشار اصلی بر پوتین و الیگارشی حامی اوست.
حزب چپ همچنین از این واقعیت بهره می‌برد که – صرف‌نظر از اینکه فرد با این مواضع موافق باشد یا نه – به طور پایدار چپ‌گرا باقی مانده و هم در گفتار و مهم‌تر از آن در عمل، موضعی روشن و قاطع در برابر AfD در زمینه‌های مهاجرت، حقوق بشر، آزادی‌های مدنی و حقوق دگرباشان، اتخاذ کرده است. این در حالیست که اتحاد سارا واگن‌کنشت به لایحه‌ای که به‌عنوان «قانون محدودیت ورود مهاجران» شناخته می‌شود و از سوی CDU ارائه شده بود، رأی مثبت داد، لایحه‌ای که تنها با حمایت AfD امکان تصویب داشت، اما با امتناع تعداد زیادی نماینده از حزب لیبرال و حتی نمایندگانی از خود حزب CDU در دادن رای مثبت، با ناکامی روبرو شد. در اعتراض به این رویکرد اتحاد واگن‌کنشت، تعدادی از اعضای آن در ایالت باواریا از عضویت خود کناره‌گیری کردند. هرچند این مسئله ضربه‌ای جدی به حزب وارد نخواهد کرد، اما از منظر بیرونی نشانه خوبی نیست.
سارا واگن‌کنشت هفته گذشته آینده سیاسی خود را به انتخابات بوندستاگ گره زد و اعلام کرد که اگر اتحاد او نتواند وارد پارلمان شود، دیگر یک عامل تاثیرگذار نخواهد بود. با این حال، اینکه او در چنین شرایطی واقعاً از سیاست کناره‌گیری کند، جای تردید فراوان دارد؛ چرا که واگن‌کنشت با تمام وجود یک سیاستمدار پرشور است و تاکنون بحران‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. اما در حال حاضر، از دیدگاه حزب چپ، بهترین نتیجه شاید این باشد که آنها به‌زودی در سمت چپ بوندستاگ مستقر شوند، در حالی که اتحاد واگن‌کنشت در صورت ناکامی در عبور از حد نصاب پنج درصدی، مجبور به جمع‌آوری خرده‌شیشه‌های یک کارزار انتخاباتی شکست‌خورده شود.
یک پاسخ
حضور چپ در پارلمان آلمان خیلی مهم است., ولی جای تأسف است که حزب چپ آلمان تنها حزب سوسیالیست در جهان است که از همبستگی با فلسطینیان سر باز زده و حتی در تظاهرات همبستگی با آپارتاید اسرائیل نسل‌کش شرکت کرده. متاسفانه نویسنده در این باره سکوت کرده. امید این که حزب چپ موضع خود را اصلاح کند و تغییر دهد.