دونالد ترامپ روز سه‌شنبه در دیدار با پادشاه عبدالله اردن بار دیگر بر طرح خود برای تصرف غزه و اسکان دائمی فلسطینی‌های ساکن آن تأکید کرد. این دیدار در حالی انجام شد که بسیاری از متحدان عرب آمریکا، از جمله اردن، به شدت با این طرح مخالف هستند.
کمی پس از ورود پادشاه اردن و فرزندش به کاخ سفید، خبرنگاران به دفتر بیضی‌شکل هدایت شدند، جایی که ترامپ بار دیگر اعلام کرد قصد ندارد از برنامه خود برای تصرف غزه، انتقال ساکنان آن و تبدیل این منطقه جنگ‌زده به یک منطقه جدید توسعه‌یافته عقب‌نشینی کند.
او گفت: “ما غزه را تصرف خواهیم کرد، نگه خواهیم داشت و از آن مراقبت خواهیم کرد. در نهایت، آن را به جایی تبدیل خواهیم کرد که مشاغل زیادی برای مردم خاورمیانه ایجاد کند.” ترامپ مدعی شد که این طرح “صلح را به منطقه خواهد آورد.”
ترامپ همچنین تهدید کرد که اگر اردن از اسکان مجدد فلسطینی‌ها خودداری کند، ممکن است کمک‌های مالی آمریکا به این کشور را قطع کند.
واکنش پادشاه اردن
پادشاه عبدالله قبلاً تأکید کرده بود با هرگونه طرحی برای الحاق زمین‌ها و جابه‌جایی فلسطینی‌ها مخالف است. او روز سه‌شنبه، در پاسخ به سؤالی درباره پذیرش فلسطینی‌ها در اردن، گفت وظیفه دارد بهترین تصمیم را برای کشورش بگیرد و تأکید کرد کشورهای عربی در حال آماده‌سازی یک طرح جایگزین برای ارائه به واشنگتن هستند.
او گفت: “مسئله این است که چگونه می‌توانیم این موضوع را به شکلی مدیریت کنیم که برای همه مناسب باشد.” او مستقیماً مخالفت یا موافقت خود با طرح ترامپ را اعلام نکرد.
انتظار می‌رود عبدالله به ترامپ هشدار دهد چنین اقدامی می‌تواند افراط‌گرایی را گسترش دهد، منطقه را بی‌ثبات کند، صلح با اسرائیل را به خطر بیندازد و حتی موجودیت کشورش را تهدید کند.
مخالفت گسترده مردم آمریکا با طرح ترامپ
بر اساس نظرسنجی رویترز/ایپسوس که بین ۷ تا ۹ فوریه انجام شد، ۷۴ درصد از آمریکایی‌ها با تصرف غزه و اسکان مجدد فلسطینی‌ها توسط ایالات متحده مخالف هستند. در میان جمهوری‌خواهان، ۵۵ درصد مخالف و ۴۳ درصد موافق این طرح بودند.
پیچیدگی‌های جدید در منطقه
پیشنهاد ترامپ باعث افزایش پیچیدگی‌های منطقه‌ای شده است، به‌ویژه در شرایطی که آتش‌بس شکننده میان اسرائیل و گروه مسلح حماس برقرار است.
روز دوشنبه، حماس اعلام کرد به دلیل آنچه “نقض توافق آتش‌بس از سوی اسرائیل” خواند، آزادی گروگان‌های اسرائیلی را تا اطلاع ثانوی متوقف خواهد کرد. پس از این اعلام، ترامپ تهدید کرد که اگر همه گروگان‌های اسرائیلی تا ظهر روز شنبه آزاد نشوند، پیشنهاد لغو آتش‌بس را مطرح خواهد کرد.
او روز سه‌شنبه گفت: “اگر حماس تا مهلت تعیین‌شده گروگان‌ها را آزاد نکند، دیگر همه چیز به پایان خواهد رسید.”
وابستگی اقتصادی اردن به آمریکا
اردن که بین عربستان سعودی، سوریه، اسرائیل و کرانه باختری اشغالی قرار دارد، بیش از ۲ میلیون پناهنده فلسطینی را در خود جای داده است. این مسئله مدت‌هاست که یکی از نگرانی‌های دولت اردن بوده است.
اردن وابستگی زیادی به کمک‌های مالی و نظامی آمریکا دارد و از تعلیق ۹۰ روزه کمک‌های مالی خارجی که ترامپ اعلام کرده، آسیب دیده است. اسرائیل و مصر از این تعلیق معاف شده‌اند، اما ۱.۴۵ میلیارد دلار کمک سالانه آمریکا به اردن همچنان مسدود شده و در حال بررسی توسط دولت ترامپ است.
غیث العمری، عضو ارشد اندیشکده “مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک”، گفت: “پادشاه اردن در موقعیت بسیار آسیب‌پذیری قرار دارد و آمریکا اهرم‌های فشار زیادی علیه او دارد.”
اما او افزود که کمک‌های آمریکا به اردن “یک لطف یک‌طرفه نیست”، بلکه به این دلیل است که اردن میزبان نیروها و پایگاه‌های نظامی آمریکاست، شریک اطلاعاتی مهمی برای واشنگتن محسوب می‌شود و پیمان صلح آن با اسرائیل، که در سال ۱۹۹۴ امضا شد، یک عامل کلیدی در ثبات منطقه‌ای است.
او گفت: “پادشاه اردن امیدوار است که این عوامل، فشارهای ترامپ را متعادل کند.”
