بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد اگر حماس تا ظهر روز شنبه گروگان‌های بیشتری را آزاد نکند، اسرائیل جنگ در غزه را از سر خواهد گرفت. این اولتیماتوم تأیید تهدیدی بود که دونالد ترامپ نیز مطرح کرده بود و می‌تواند آتش‌بس سه‌هفته‌ای میان دو طرف را به خطر بیندازد.
نتانیاهو این هشدار را طی یک پیام ویدیویی که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، اعلام کرد: “اگر حماس گروگان‌های ما را تا ظهر روز شنبه بازنگرداند، آتش‌بس پایان خواهد یافت و نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) تا شکست نهایی حماس، جنگ شدید را از سر خواهند گرفت.”
تهدید مشترک ترامپ و نتانیاهو
این اظهارات یک روز پس از آن مطرح شد که ترامپ به خبرنگاران گفت: “اگر تمام گروگان‌های غزه تا شنبه ساعت ۱۲ ظهر آزاد نشوند، آتش‌بس باید لغو شود و همه چیز از کنترل خارج شود.”
همزمان، ترامپ روز سه‌شنبه میزبان پادشاه اردن، عبدالله دوم، در کاخ سفید بود تا درباره آتش‌بس و برنامه خود برای “تسلط بر غزه” و اخراج بیش از ۲ میلیون فلسطینی از این منطقه بحث کند. ترامپ پیش‌تر گفته بود که اگر اردن و مصر با طرح او موافقت نکنند، ممکن است کمک‌های آمریکا به این دو کشور را قطع کند.
ترامپ از الحاق کرانه باختری به اسرائیل حمایت کرد
در گفت‌وگویی کوتاه با خبرنگاران پیش از نشست خصوصی با عبدالله، ترامپ به‌طور غیررسمی از الحاق کرانه باختری به اسرائیل حمایت کرد و گفت: “دلیلی برای خرید غزه وجود ندارد، زیرا ما آن را تصرف خواهیم کرد.”
وقتی از او پرسیده شد که آیا مهلت شنبه همچنان به قوت خود باقی است، پاسخ داد: “بله.”
وضعیت آتش‌بس و فشارهای داخلی در اسرائیل
مشخص نیست که آیا نتانیاهو خواهان آزادی تمامی ۷۶ گروگانی است که همچنان در غزه نگه داشته می‌شوند، یا فقط سه گروگانی که طبق توافق آتش‌بس قرار بود روز شنبه آزاد شوند. دفتر نخست‌وزیری اسرائیل هنوز در این باره اظهار نظری نکرده است.
آتش‌بس میان اسرائیل و حماس که پس از بیش از ۱۵ ماه جنگ و کشته شدن نزدیک به ۴۷,۰۰۰ فلسطینی و بیش از ۱,۷۰۰ اسرائیلی برقرار شد، در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد.
برخی مقامات اسرائیلی نسبت به پایبندی نتانیاهو به توافق آتش‌بس تردید دارند. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی راست‌گرای افراطی اسرائیل، تهدید کرده است که اگر جنگ در پایان مرحله اول متوقف نشود، از ائتلاف نتانیاهو خارج خواهد شد، که این امر می‌تواند نخست‌وزیر را در موقعیتی دشوار قرار دهد.
طبق گزارش کانال ۱۲ اسرائیل، کابینه تصمیم گرفته است که اگر سه گروگان طبق برنامه در روز شنبه آزاد شوند، اسرائیل همچنان به آتش‌بس پایبند بماند.
آمادگی اسرائیل برای ازسرگیری جنگ
با این حال، نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد مقامات اسرائیلی ممکن است خود را برای از سرگیری درگیری آماده کنند. نتانیاهو عصر سه‌شنبه اعلام کرد که به ارتش اسرائیل دستور داده است نیروهای خود را در اطراف غزه تقویت کند.
او گفت: “با توجه به اعلام حماس مبنی بر نقض توافق و عدم آزادی گروگان‌های ما، دیشب به نیروهای دفاعی اسرائیل دستور دادم نیروهای خود را داخل و اطراف نوار غزه مستقر کنند. این عملیات در حال انجام است و به‌زودی تکمیل خواهد شد.”
واکنش حماس به تهدیدهای اسرائیل و ترامپ
حماس روز دوشنبه اعلام کرد که به دلیل “نقض توافق آتش‌بس از سوی اسرائیل”، آزادی گروگان‌های اسرائیلی را به‌طور نامحدود به تأخیر خواهد انداخت. این امر باعث شد وزیر دفاع اسرائیل ارتش را در حالت آماده‌باش قرار دهد.
روز سه‌شنبه، حماس موضع خود را تا حدی نرم‌تر کرد و تهدید ترامپ را محکوم کرد، درحالی‌که همچنان بر تعهد خود به یک راه‌حل دیپلماتیک برای بحران تأکید داشت.
سامی ابوزهری، یکی از مقامات ارشد حماس، گفت: “ترامپ باید به یاد داشته باشد که توافقی وجود دارد که باید توسط هر دو طرف محترم شمرده شود، و این تنها راه برای بازگرداندن گروگان‌های اسرائیلی است. زبان تهدید ارزشی ندارد و فقط اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند.”
واکنش مقامات اسرائیلی و آمریکا
دولت اسرائیل روز سه‌شنبه نشستی برگزار کرد که بیش از چهار ساعت به طول انجامید تا درباره مرحله دوم مذاکرات بحث کند. اسموتریچ، که در ابتدا با آتش‌بس مخالف بود، از اظهارات ترامپ حمایت کرد و در پستی در شبکه اجتماعی X نوشت: “همه آن‌ها باید همین حالا آزاد شوند.”
یک روز پیش از این، ارتش اسرائیل تمامی مرخصی‌های سربازان یگان‌های مستقر در غزه را لغو کرد، که نشان‌دهنده احتمال بالای از سرگیری درگیری‌هاست.
تظاهرات در تل‌آویو برای آزادی گروگان‌ها
در تل‌آویو، معترضان روز دوشنبه و سه‌شنبه خیابان‌ها را مسدود کردند و خواستار آزادی تمامی گروگان‌ها شدند. برخی از بستگان گروگان‌ها دولت را متهم کردند که با کارشکنی در مذاکرات، این توافق را به خطر انداخته است.
حمایت ترامپ از الحاق کرانه باختری
ترامپ در پاسخ به سؤالات خبرنگاران در کاخ سفید، سیاست آمریکا را درباره اسرائیل تغییر داد و عملاً از الحاق کرانه باختری حمایت کرد.
او گفت: “من فکر می‌کنم که این مسئله خیلی خوب پیش خواهد رفت.” و افزود: “همه‌چیز خودبه‌خود حل خواهد شد. وضعیت خیلی خوب است. ما درباره آن صحبت کردیم و دیگران هم قرار است با من در این مورد صحبت کنند. کرانه باختری وضعیت خوبی خواهد داشت.”
طرح جنجالی ترامپ برای تسلط بر غزه
ترامپ همچنین درباره طرح پیشنهادی خود برای “تسلط بر غزه” و اخراج فلسطینی‌ها به اردن و مصر صحبت کرد.
برخلاف اظهارات قبلی، او گفت که قصد خرید غزه را ندارد، اما افزود: “ما آن را تصرف خواهیم کرد، آن را نگه خواهیم داشت و آن را عزیز خواهیم داشت.”
طرح ترامپ هفته گذشته اعلام شد و حتی نتانیاهو و نزدیک‌ترین مشاوران او را نیز شگفت‌زده کرد. نه وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) و نه وزارت امور خارجه، هیچ برنامه‌ای برای یک عملیات نظامی یا بازسازی غزه قبل از این اعلام نداشتند.
اما این طرح، دولت‌های عربی را خشمگین کرده است. آن‌ها هشدار داده‌اند که چنین تصمیمی می‌تواند یکی از اهداف اصلی ترامپ، یعنی ایجاد روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان سعودی، را نابود کند.
موضع اردن در برابر طرح ترامپ
عبدالله دوم، که در کنار ترامپ نشسته بود، به سؤالات درباره این طرح پاسخی نداد و گفت که این موضوع پشت درهای بسته مورد بحث قرار خواهد گرفت. او افزود که دو طرف باید “منتظر بمانند تا مصر ایده‌های خود را ارائه دهد.”
بعداً در روز سه‌شنبه، عبدالله اعلام کرد که اردن ۲,۰۰۰ کودک بیمار از غزه را پذیرش خواهد کرد اما به‌شدت با طرح ترامپ برای تسلط بر این منطقه مخالفت کرد.
او گفت: “من بار دیگر تأکید کردم که اردن با جابه‌جایی فلسطینی‌ها از غزه و کرانه باختری مخالف است. این موضع مشترک کشورهای عربی است. اولویت همه باید بازسازی غزه بدون آواره کردن فلسطینی‌ها و رسیدگی به بحران انسانی باشد.”
