سیاست‌های تهاجمی دونالد ترامپ علیه رهبران آمریکای لاتین، احتمال ایجاد یک جبهه مقاومت منطقه‌ای را افزایش داده است؛ جبهه‌ای که بلوک چپ‌گرای محبوب در این منطقه می‌تواند رهبری آن را بر عهده بگیرد.
مقابله گوستاوو پترو با سیاست‌های ترامپ
روز یکشنبه، ترامپ وارد یک تقابل لفظی با گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور چپ‌گرای کلمبیا، شد. این تنش زمانی آغاز شد که پترو از پذیرش یک هواپیمای نظامی آمریکا که حامل مهاجران کلمبیایی دست‌بسته بود، خودداری کرد. در حالی که بسیاری از رسانه‌های آمریکایی این درگیری را به نفع ترامپ دانستند و سریعاً به سراغ اخبار دیگر رفتند، اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که چالش علنی پترو علیه ترامپ موفقیت‌آمیز بود.
پس از این اقدام، دولت ترامپ موافقت کرد که مهاجران را به‌گونه‌ای محترمانه به کشورشان بازگرداند و هیچ‌یک از تحریم‌هایی را که تهدید به اعمال آن کرده بود، اجرایی نکرد. روز بعد، همان مهاجرانی که پیش‌تر دست‌بسته بودند، بدون هیچ محدودیتی و در هواپیمای ریاست‌جمهوری کلمبیا به بوگوتا بازگشتند.
شهادت‌های تکان‌دهنده مهاجران درباره رفتار دولت ترامپ
هنگامی که هواپیما در بوگوتا به زمین نشست، خبرنگاران برای مصاحبه با مهاجران به استقبال آن‌ها رفتند. آنچه که این افراد تعریف کردند، گواهی بر رفتار بی‌رحمانه دولت ترامپ با مهاجران و روند غیرانسانی سیاست‌های مهاجرتی آمریکا در سال‌های اخیر بود.
بسیاری از مهاجران از مقابل دوربین‌ها عبور کردند، اما یک زن که کودکی را در آغوش داشت، ایستاد و داستانش را تعریف کرد. او گفت که برای عبور از بیابان سونورا مورد سرقت قاچاقچیان انسان قرار گرفته و مجبور شده روزها گرسنگی را تحمل کند. در نهایت، مأموران مهاجرت آمریکا (ICE) او را بازداشت و در شرایط نامناسبی زندانی کرده بودند.
این زن در ادامه گفت که برخی از مهاجران ناپدید شده‌اند، عبارتی که یادآور روزهای تاریک تاریخ آمریکای لاتین است، زمانی که دیکتاتوری‌های نظامی و گروه‌های شبه‌نظامی، مخالفان سیاسی، فعالان کارگری، اقلیت‌های جنسی، معتادان و افراد فقیر را به‌طور سیستماتیک ربوده و ناپدید می‌کردند.
ادامه شهادت‌ها: شکنجه در بازداشتگاه‌های آمریکا
خوزه اریک، یکی دیگر از مهاجرانی که پناهندگی درخواست کرده بود، در فرودگاه گفت پس از عبور از بیابان، در بازداشتگاه‌های ICE مجبور به بی‌خوابی اجباری شده است. این شیوه، به گفته دانا کارولینا آلفونسو، خبرنگار کلمبیایی، نوعی شکنجه محسوب می‌شود که بر اساس قوانین بین‌المللی ممنوع است.
اریک در ادامه توضیح داد که به دلیل خشونت در کلمبیا درخواست پناهندگی داده است، خشونتی که تا حد زیادی ناشی از سلاح‌هایی است که در آمریکا تولید می‌شوند.
در همین حال، یکی دیگر از مهاجران در پاسخ به ادعاهای ترامپ مبنی بر اینکه سرنشینان این هواپیما مجرمان هستند، گفت: «من مهندس مکاترونیک هستم. ترامپ باید مشاوران بهتری برای شناسایی مسافران این پرواز داشته باشد.»
واکنش گسترده در آمریکای لاتین
بازگشت این مهاجران در شرایطی محترمانه، تصویری از سیاست‌های داخلی و خارجی ترامپ را به نمایش گذاشت که با محکومیت گسترده در سراسر آمریکای لاتین و کارائیب مواجه شد. برای پترو، این اتفاق یک پیروزی اخلاقی محسوب می‌شد.
علاوه بر این، رئیس‌جمهور کلمبیا زمینه‌ساز یک ائتلاف منطقه‌ای شد که ممکن است فراتر از مرزبندی‌های ایدئولوژیک، اکثر کشورهای آمریکای لاتین را در برابر تهدیدهای دولت ترامپ متحد کند.
کلودیا شینبائوم، رئیس‌جمهور چپ‌گرای مکزیک، نیز واکنش تندی به ترامپ نشان داد، به‌ویژه در پاسخ به پیشنهاد ترامپ برای تغییر نام خلیج مکزیک به “خلیج آمریکا”.
او در واکنش، پیشنهاد کرد که قاره آمریکای شمالی به “آمریکای مکزیکی” تغییر نام دهد و برای اثبات ادعای خود، به یک نقشه استعماری اسپانیایی استناد کرد.
در همین حال، وزارت خارجه مکزیک نیز به تصمیم اخیر گوگل برای تغییر نام خلیج مکزیک به “خلیج آمریکا” اعتراض رسمی ارسال کرد و این اقدام را نقض قوانین بین‌المللی دانست.
با این حال، دولت مکزیک در تلاش است دیپلماسی خود را حفظ کند و تاکنون با دقت در مورد نحوه پذیرش مهاجران موضع‌گیری کرده است. اما در صورت افزایش تنش‌ها، مکزیک می‌تواند از عبور پروازهای اخراجی آمریکا از حریم هوایی خود جلوگیری کند، که این اقدام هزینه پروازهای اخراج مهاجران را برای دولت ترامپ به‌شدت افزایش خواهد داد.
اختلافات ترامپ با متحدان منطقه‌ای آمریکا
دولت ترامپ نه‌تنها کشورهای چپ‌گرا، بلکه برخی از متحدان سنتی آمریکا در منطقه را نیز از خود دور کرده است.
پس از آنکه ترامپ ادعا کرد که کانال پاناما در کنترل چین است و ایالات متحده باید آن را “پس بگیرد”؛ حتی خوزه رائول مولینو، رئیس‌جمهور مرکزگرای پاناما، نیز در موقعیت دشواری قرار گرفته است.
مولینو به‌صراحت اعلام کرده که این اظهارات ترامپ ناقض معاهدات توریخوس-کارتر است، توافق‌نامه‌ای که در سال ۱۹۹۹، پس از تقریباً یک قرن اشغال آمریکا، حاکمیت کانال پاناما را به مردم پاناما بازگرداند.
آینده روابط آمریکا و آمریکای لاتین
این واقعیت که ترامپ حتی به برخی از متحدان سنتی آمریکا در منطقه حمله کرده است، می‌تواند باعث شود که رهبران کشورهای آمریکای لاتین روابط خود را با چین، روسیه و اروپا تقویت کنند و موج جدیدی از یکپارچگی منطقه‌ای در آمریکای لاتین را رقم بزند.
اگرچه بعید است که یک جبهه کاملاً متحد میان کشورهای آمریکای لاتین در برابر دولت ترامپ شکل بگیرد، اما اقدامات اخیر آمریکا و قدرت گرفتن مجدد بلوک چپ‌گرا در منطقه، احتمال آن را بسیار بیشتر از قبل کرده است.
حتی اگر دولت‌ها در آمریکای لاتین تغییر کنند، بی‌رحمی اقدامات اخیر ایالات متحده به این زودی‌ها فراموش نخواهد شد.
منبع: ژاکوبن
