تمایل «دونالد ترامپ» رئیسجمهور منتخب آمریکا برای تصاحب جزیره گرینلند، پس گرفتن کانال پاناما و تبدیل کانادا به ایالت ۵۲ آمریکا به مسئله داغ این روزها بدل شده است. در روزهای اخیر ترامپ به تناوب در باره ی دخالت آمریکا در آینده ی حاکمیت این کشورها اظهار نظر می کند. ترامپ چند روز پیش در باره گرینلند صراحتا گفت ایالات متحده باید برای «تامین امنیت ملی خود و آزادی در سراسر جهان» این جزیره خودمختار را به دست آورد.
روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی درباره تمایل ترامپ به گسترش سرزمینی آمریکا به منظور تعمیق نفوذ آن نوشت: «به دست گرفتن کنترل گرینلند، کانادا و کانال پاناما به واسطه قدرت نظامی یا اقتصادی فاصله گرفتن قابل توجهی از سیاست خارجی آمریکا است که چندین دهه پابرجا بود و روسای جمهوری قبلی نیز آن را در پیش گرفته بودند. اگر ترامپ حتی گوشهای از کارهایی را که گفته انجام بدهد، اگرچه به شدت غیرمحتمل به نظر میرسد، به معنای تغییرات دامنهدار در نقش جهانی آمریکا، جسورتر کردن رقبای آن و جستن توافقات تازه امنیتی و اقتصادی تازه از سوی متحدان آن خواهد شد که دیگر به حمایتهای آمریکا اطمینان ندارند.»
رئیسجمهور منتخب آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر این که آیا تعهد خواهد داد از قدرت نظامی یا فشار اقتصادی در تلاش برای به دست آوردن این سرزمینها استفاده نکند، ترامپ پاسخ داد: «نه، نمیتوانم درباره هیچ یک از آنها اطمینان بدهم. اما میگویم ما به دلیل امنیت اقتصادی به آنها نیاز داریم». آمادگی ترامپ برای پیش کشیدن این ایدهها و بیاعتنایی او به دکترینهای دوحزبی آمریکا، بسیاری را بهتزده کرده است.
«چاک هاگل» سناتور جمهوریخواه پیشین آمریکا و وزیر دفاع دولت اوباما در این باره میگوید: «ما واقعا شاهد چنین چیزی از سوی یک رئیسجمهور آمریکا نبودهایم، حداقل، من در زندگیام ندیدهام. این واقعا مستبدانه است و آنچه ترامپ میگوید و نحوه رفتارش بسیار نگرانکننده است.»
به گفته هاگل، «حتی قویترین متحدان و شرکای ما نیز اعتمادشان را به ما از دست خواهند داد و هیچ خیری در آن نیست. چین و روسیه در حالی که این وضع را تماشا میکنند، میگویند “ادامه بده آقای ترامپ، حرف بزن”.»
وال استریت ژورنال در بخش دیگری از این گزارش مطرح کرد: برخی از مشاوران فعلی و پیشین ترامپ میگویند وعده ترامپ برای الحاق کانادا، صرفا، هیاهوی بیهدفی با هدف ایجاد اهرم فشاری پیش از آغاز کردن مذاکرات تجاری با اتاوا است. آنها همچنین مطرح کردند که تهدید او به بازپس گرفتن کنترل کانال پاناما طرحی برای تضمین هزینه کمتر تردد کشتیهای آمریکایی از این کانال و تاکید او بر گرینلند نیز هدف دسترسی پیدا کردن به مواد معدنی نادر و جلوگیری از دستیابی چین به آنها است.
در بخش دیگری از این گزارش مطرح شد: برخی از مشاوران ترامپ واقفند که فروش گرینلند به آنها که تحت حاکمیت دانمارک قرار دارد، غیرمحتمل است اما گسترش حضور آمریکا در این جزیره از طریق سرمایهگذاریهای اقتصادی و اثر پررنگتری از فعالیتهای نظامی در آن فرصتی برای بررسی است. معاهدهای که چندین دهه پیش میان دانمارک و آمریکا انجام شده، دسترسی به یک پایگاه در شمالگان واقع در جنوب گرینلند را میدهد که دارای یک فرودگاه نظامی، سامانه راداری و دیگر تجهیزات مورد استفاده برای شناسایی پرتاب موشکی را دارد.
روز سه شنبه همزمان با سفر جونیور ترامپ پسر دونالد ترامپ و نمایندگانش به گرینلند، ترامپ در شبکه اجتماعی خود تحت عنوان «تروث سوشال» با اشاره به شعار دیرینه خود مبنی بر «عظمت را به آمریکا بازگردانیم» که با کلمه اختصاری MAGA نیز شناخته میشود، نوشت: «اگر و وقتی گرینلند به عنوان بخشی از ایالات متحده شود، شهروندانش سود بسیار خوبی خواهند برد. ما از گرینلند در برابر دنیای بیرونی بسیار شریر محافظت خواهیم کرد و آن را گرامی خواهیم داشت. عظمت را به گرینلند بازگردانیم!»
واکنش اتحادیه اروپا به اظهارات ترامپ درباره «گرینلند»
در پی تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آینده آمریکا مبنی بر به دست گرفتن کنترل کانال پاناما و گرینلند، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان در یک کنفرانس خبری ضمن تاکید بر ضرورت احترام به اصول بینالمللی گفت که «مرزها را نمیتوان با توسط به زور تغییر داد» و این «یکی از مبانی نظم صلح جهانی است.»
شولتس افزود: «اصل عدم تغییر مرزها شامل همه کشورها میشود، چه در شرق و چه در غرب قرار گرفته باشند.» وی تاکید کرد: «هیچگونه تزلزلی در این اصل نباید و نمیتواند وجود داشته باشد.»
به گزارش رویترز، «لارس لاک راسموسن» وزیر خارجه دانمارک در نشستی مطبوعاتی اعلام کرد: ما خواسته گرینلند برای استقلال را به رسمیت میشناسیم، اما بعید است پیوستن آن به آمریکا را بپذیریم.
این مقام دانمارکی، وضعیت کنونی را وضعیتی بحرانی در حوزه سیاست خارجی ندانست و گفت: ما آماده مذاکره با آمریکاییها هستیم تا ببنیم چگونه میتوانیم برای تحقق خواستههایشان، به آنها کمک کنیم.
«ترولز لوند پولسن» وزیر دفاع دانمارک به روزنامه «یولانز پستن» گفت: کپنهاگ به منظور ارتقای ظرفیت دفاعی، بودجه این بخش را به میزان دو برابر افزایش میدهد.
براساس گزارش رویترز، مقامات گرینلند روز چهارشنبه درباره آینده این جزیره با پادشاه دانمارک در کپنهاگ، پایتخت این کشور گفتوگو کردند.
«ژان نوئل باروت» وزیر خارجه فرانسه نیز در گفتوگو با یک رادیوی محلی این کشور اعلام کرد: اتحادیه اروپا قدرتمند است و به هیچ کشوری اجازه حمله به مرزهایش را نخواهد داد.
وی در عین حال، احتمال حمله آمریکا به گرینلند را منتفی دانست و با انتقاد از رویکرد رئیسجمهوری منتخب ایالات متحده گفت: ما در حال بازگشت به دورهای هستیم که قدرت حرف اول را میزد.
«پائولا پینهو» سخنگوی ارشد کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد که قلمرو حاکمیتی کشورها به عنوان یک اصل، باید محترم شمرده شود.
«موته اگده» نخست وزیر گرینلند در واکنش اولیه به تهدید ترامپ گفته بود: گریلند به مردم این کشور تعلق دارد، کشور ما فروشی نیست و هرگز به فروش نخواهد رفت. ما دست از تلاش بلندمدت برای آزادی خود بر نخواهیم داشت.
گرینلند با جمعیت ۵۶ هزار نفری دولت محلی خود را دارد. گرینلند همچنان در ائتلاف با پادشاهی دانمارک است. این کشور تا سال ۱۹۵۳ مستعمره دانمارک بود و سپس تحت قانون اساسی دانمارک به طور کامل با این کشور ادغام شد و مردم آن شهروند دانمارک محسوب میشوند.
گرچه اکثر ساکنان جزیره خواهان استقلال هستند، اما با توجه به وابستگی اقتصادی خود به دانمارک و اتحادیه اروپا در مورد آن تردید دارند.
انتخابات پارلمانی قرار است در بهار در گرینلند برگزار شود. استقلال از دانمارک یک موضوع مهم در مبارزات انتخاباتی است از سال ۲۰۱۹، سیاستمداران گرینلند بارها اعلام کرده اند که علاقه مند به تقویت همکاری و تجارت با ایالات متحده هستند. اولریک پرام گاد، کارشناس گرینلند از مؤسسه مطالعات بینالمللی دانمارک، که نماینده گرینلند در پارلمان دانمارک است، توضیح میدهد: «گرینلند در مورد مستقل شدن از دانمارک صحبت میکند، اما هیچ گرینلندی نمیخواهد زیر بار استعمار ایالات متحده باشد.»
ترامپ اولین رئیس جمهور آمریکا نیست که به گرینلند علاقه مند است. زمانی که گرینلند هنوز مستعمره دانمارک بود، ایالات متحده در زمان رئیس جمهور وقت هری ترومن می خواست این جزیره را در سال ۱۹۴۶ به عنوان یک دارایی استراتژیک در طول جنگ سرد به قیمت ۱۰۰ میلیون دلار طلا خریداری کند. اما حتی در آن زمان نیز دولت کپنهاگ این فروش را رد کرد.
گرینلند در شمال اقیانوس اطلس و در قطب شمال واقع شده است. این منطقه به دلیل نزدیکی به مسیرهای کشتیرانی جدید و منابع عظیم معدنی، اهمیت استراتژیکی دارد. حضور نظامی و اقتصادی آمریکا در این منطقه میتواند برتری چشمگیری در برابر روسیه و چین که فعالیتهای نظامی خود را در قطب شمال افزایش داده اند، ایجاد کند. گرینلند دارای ذخایر غنی از مواد معدنی، نفت و گاز است.
