مقامات اسرائیلی، منابع حماس، و مسئولان آمریکایی و عربی اعلام کردهاند که احتمال توافقی در خصوص آتشبس برای آزادی گروگانها در غزه به طور جدی در حال افزایش است. طبق گزارشها، این توافق ممکن است در روزهای آینده به مرحله نهایی برسد.
به گزارش پیتر بومانت در قدس، مذاکرات در خصوص یک توافق آتشبس برای آزادی گروگانها در غزه به سرعت در حال پیشرفت است و منابع مختلف در هر دو طرف اعلام کردهاند که ممکن است این توافق به زودی محقق شود. مقامات ارشد اسرائیلی، منابع حماس، و مسئولان آمریکایی و عربی ابراز امیدواری کردهاند که توافقی در خصوص آزادی گروگانهای باقیمانده در غزه، که عمدتاً شامل اسرائیلیها و اتباع دوگانه میشود، در ازای آتشبس و آزادی زندانیان فلسطینی در زندانهای اسرائیل در دسترس باشد.
گزارشها حاکی از آن است که حدود ۶۰ گروگان زنده، عمدتاً اسرائیلی و اتباع دوگانه، هنوز در غزه در اسارت هستند و علاوه بر آن، اجساد ۳۵ نفر دیگر نیز در غزه باقیمانده است. این افراد از بیش از ۲۴۰ نفری بودند که در حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ربوده شدند.
در روز سهشنبه، یک تیم مذاکرهکننده اسرائیلی به قطر سفر کرد و در همین حال، گزارشهایی از رویترز، که توسط دفتر نخستوزیر اسرائیل و مصر رد شد، حاکی از آن بود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قصد دارد به قاهره سفر کند تا مذاکراتی داشته باشد. با این حال، دفتر نتانیاهو اعلام کرد که او به جای قاهره، از یک منطقه حائل در داخل سوریه بازدید کرده است که به تازگی توسط نیروهای اسرائیلی پس از سقوط رژیم بشار اسد در سوریه تصرف شده است.
دو منبع امنیتی مصری نیز اعلام کردند که نتانیاهو در حال حاضر در قاهره نیست، اما مذاکرات برای حل و فصل مسائل باقیمانده، از جمله درخواست حماس برای تضمینهایی مبنی بر اینکه هر توافق فوری به یک توافق جامعتر در آینده منجر شود، در جریان است.
حماس در بیانیهای اعلام کرد که در صورتی که اسرائیل از تعیین شرایط جدید خودداری کند، توافق ممکن است در دسترس باشد. یک مقام فلسطینی نزدیک به تلاشهای میانجیگری نیز گفت که مذاکرات جدی است و در حال حاضر بر سر هر کلمه بحث و تبادل نظر میشود.
با تقویت حس امیدواری، جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، در مصاحبهای با شبکه فاکس نیوز گفت: «ما بر این باوریم – و اسرائیلیها نیز این را گفتهاند – که به توافق نزدیکتر شدهایم و شکی در این مورد وجود ندارد، اما همچنان با احتیاط به این موضوع نگاه میکنیم.»
او افزود: «ما قبلاً در موقعیتی مشابه قرار داشتهایم و نتواستهایم توافق را نهایی کنیم.»
گزارش روز سهشنبه واشنگتن پست حاکی از آن است که حماس خواستههای خود برای عقبنشینی کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه به عنوان پیششرط یک توافق را نرمتر کرده است.
طرفین در روزهای اخیر ابراز امیدواری کردهاند که توافقی برای آزادی تدریجی گروگانهای باقیمانده در غزه در ازای آتشبس و آزادی زندانیان فلسطینی در زندانهای اسرائیل نزدیک باشد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، اعلام کرده است اگر گروگانها آزاد نشوند، «جهنم به پا خواهد شد» و برای دیدار با مقامات ارشد اسرائیل از جمله نتانیاهو، فرستاده ویژه خود را برای امور گروگانها به اسرائیل فرستاده است.
روز دوشنبه، وزیر دفاع اسرائیل، اسرائیل کاتز، به قانونگذاران اسرائیلی گفت اسرائیل و حماس «به نزدیکترین نقطهای رسیدهاند که از زمان آخرین توافق، در نوامبر ۲۰۲۳، برای آزادی بیش از ۱۰۰ گروگان حاصل شده بود.» او افزود که انتظار دارد این توافق از حمایت گستردهای برخوردار شود.
کاتز تصریح کرد که اسرائیل پس از آتشبس کنترل امنیتی غزه را حفظ خواهد کرد.
او گفت: «پس از آن که قدرت نظامی و حاکمیتی حماس در غزه را شکست دهیم، اسرائیل کنترل امنیتی غزه را با آزادی کامل برای انجام عملیات حفظ خواهد کرد و اجازه نخواهد داد که وضعیت قبل از ۷ اکتبر بازگردد.»
اگرچه جزئیات توافق در حال حاضر علنی نشده است، به نظر میرسد این توافق شامل آتشبس تدریجی باشد که ابتدا به مدت ۶۰ روز برای توقف خصومتها در ازای آزادی گروگانهای باقیمانده، از جمله زنان، سالمندان و بیمارانی که نیاز به مراقبت دارند، صورت خواهد گرفت.
آمیخای چیکیلی، وزیر امور دیاسپورای اسرائیل، در مصاحبه با رادیو ارتش گفت: «در مرحله اول، توجه ویژهای به موارد انسانی خواهیم داشت و سپس بقیه گروگانها آزاد خواهند شد.»
گزارشهای رسانههای عربی حاکی از آن است که حماس و دیگر گروههای فلسطینی تمایل دارند پایان جنگ به طور تدریجی و مرحلهای باشد و مذاکرات در حال حاضر بر سر تعداد گروگانهایی است که باید در هر مرحله آزاد شوند.
مسائل باقیماندهای که مذاکرات قبلی را مختل کردهاند، از جمله حضور نیروهای اسرائیلی در کریدورهای فیلیادلفیا و نتزاریم در داخل غزه، به نظر میرسد که فعلاً کنار گذاشته شدهاند، هرچند که هنوز مسئله بازگشت فلسطینیان به خانههایشان در شمال نوار غزه به عنوان یک موضوع پیچیده باقی مانده است.
در هفته گذشته، ترامپ با وجود اینکه هنوز به عنوان رئیسجمهور سوگند نخورده است، فرستاده ویژه خود را برای امور گروگانها، آدام بوهلر، به اسرائیل فرستاده تا با نتانیاهو دیدار کند.
در مورد تماس تلفنی ترامپ با نتانیاهو در روز شنبه، او گفت: «ما گفتگویی بسیار خوب داشتیم. من در ۲۰ ژانویه بسیار در دسترس خواهم بود و خواهیم دید. همانطور که میدانید، هشدار دادهام که اگر این گروگانها تا آن تاریخ به خانه بازنگردند، جهنم به پا خواهد شد.»
با وجود نشانه های دلگرمکننده از هر دو طرف، مذاکرات قبلاً بارها به بنبست رسیده است و اتهاماتی از بیاعتمادی متقابل مطرح شده است.
با این حال، آتشبس با حزبالله در لبنان و فروپاشی رژیم اسد در سوریه، دینامیک جدیدی ایجاد کرده است که در آن حماس به شدت تضعیف شده و از حمایتهای معنیدار در سایر مناطق محروم است.
حماس همچنین ضربات بزرگی متحمل شده است، از جمله کشته شدن یحیی سینوار، رهبر حماس، در ماه اکتبر و قتل پیشین محمد ضیف، فرمانده شاخه نظامی این گروه.
در حملات نظامی اسرائیل به غزه در روز سهشنبه، حداقل ۱۴ فلسطینی کشته شدند که حداقل ۱۰ نفر از آنها در یک خانه در شهر غزه جان خود را از دست دادند. تانکها نیز به سمت منطقه غربی رفح در جنوب غزه پیشروی کردند.
در حالی که درگیریهای خاورمیانه همچنان جانهای بیشماری را میگیرد، تصاویر دلخراش از غزه و اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون در ذهن میلیونها نفر در سراسر جهان باقی مانده است و بحران همچنان با شدت در منطقه احساس میشود.
