در سال۱۳۹۶ پس از اجرایی شدن برجام، درآمد سرانه به شکل قابل توجهی رشد کرد و حتی به نزدیکی سال۱۳۹۰ رسید. اما در سالهای بعد و پس از کنار گذاشتن توافق هستهای، وضعیت درآمد سرانه نیز کاهش یافت و این روند کاهشی تا سال۱۳۹۹ تداوم پیدا کرد.
مرکز آمار ایران در یک گزارش درآمد خالص ملی سرانه را طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ منتشر کرده است. این گزارش، آمار درآمد سرانه را به قیمتهای جاری و قیمتهای ثابت با سال پایه ۱۴۰۰ منتشر کرده است. این آمارها نشان میدهد که بهطور متوسط درآمد هر ایرانی در سالهای اخیر چه رقمی را ثبت کرده است.
محاسبه این آمارها با قیمت ثابت میتواند به نوعی روایتی از درآمد هر ایرانی بدون اثر تورم را منعکس کند و تغییرات رفاه خانوارها را به تصویر بکشد.
مطابق بررسیهای صورتگرفته میزان درآمد خالص سرانه هر ایرانی طی این ۱۳سال، به میزان ۲۰درصد کاهش یافته است.
بررسیها نشان میدهد که این آمارها در برخی سالها، تحت تاثیر تحولات سیاسی بهبود قابل توجهی داشته است. در سال۱۳۹۴، میزان درآمد سرانه ایرانیها به کمترین مقدار در این مدت رسید؛ اما چون امید به لغو تحریمها وجود داشت و نرخ تورم نیز در آن سالها در مسیر کاهشی حرکت میکرد، به نظر خانوارهای ایرانی از لحاظ اقتصادی احساس نارضایتی کمتری داشتند.
در سال۱۳۹۶ پس از اجرایی شدن برجام، درآمد سرانه به شکل قابل توجهی رشد کرد و حتی به نزدیکی سال۱۳۹۰ رسید. اما در سالهای بعد و پس از کنار گذاشتن توافق هستهای، وضعیت درآمد سرانه نیز کاهش یافت و این روند کاهشی تا سال۱۳۹۹ تداوم پیدا کرد.
پس از آن، اگرچه بهدلیل کاهش فشار تحریمها شرایط کمی بهتر شد، اما هنوز نسبت به ابتدای دهه۹۰ فاصله قابل توجهی وجود دارد. رصد این تحولات نشان میدهد که درآمد سرانه ایرانیها در ۱۳سال اخیر، تحت تاثیر شدت تحریمها و درآمدهای نفتی نوسان داشته است.
به همین دلیل در سالهای آینده هر حرکتی در جهت بهبود شرایط دیپلماسی کشور، اثر خود را در سفرهها منعکس خواهد کرد و هر قدمی در جهت، تشدید تحریمها و تیرگی روابط بینالمللی باعث تبخیر رفاه خانوار ایرانی خواهد شد.